چهار مقاله
چهار مقاله، تألیف احمد بن عمر بن علی نظامی عروضی سمرقندی (متوفی حدود 550ق)، کتابى است مشهور، مشتمل بر حکایات و نوادرى درباره دبیران و شاعران و منجمان و طبیبان، مربوط به قرن ششم هجری.
| چهار مقاله | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نظامی، احمد بن عمر (نويسنده)
قزوینی، محمد (مصحح) معين، محمد (اهتمام) |
| عنوان‌های دیگر | طبق نسخه اي که به سعي و اهتمام و تصحيح محمد قزويني بسال 1327ق. درقاهره چاپ شده |
| ناشر | امير کبير |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | مجلد1: 1380ش , |
| موضوع | نثر فارسی - قرن 6ق. |
| زبان | فارسي |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR 5117 /چ9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
عنوان اصلى کتاب «مجمع النوادر» است، اما چون مشتمل بر چهار مقاله در فنون مختلف است، به چهار مقاله شهرت یافته است. این کتاب، یکی از نفایس آثار قدیم و نوادر کتب ادبی زبان پارسی ماست که از حیث سلاست انشاء، نزاهت اسلوب و لطافت بیان، دارای اهمیتی شایان بوده و در حدود سال 550ق، به وجود آمده و نمونه دلپذیر انشای هشت قرن پیش میباشد. این کتاب را میتوان به یک منبع روشنایی تشبیه نمود که شاهد زیبای ادبیات ما را از پس ظلمات اعصار سالفه، به فرزندان عصر چهاردهم هجری میشناساند[۱].
ازآنجاکه این کتاب، پیش از این معرفی گردیده است، در این نوشتار، به معرفی نسخهای از آن پرداخته شده است که به تصحیح محمد قزوینی و با تصحیح مجدد و شرح لغات و عبارات و توضیح نکات ادبی محمد معین، به چاپ رسیده است.
این نسخه، نواقص موجود در چاپهای گذشته را از هر جهت تکمیل کرده است[۲].
این کتاب نخست در تهران، به سال 1305ق، طبع شده و بار دیگر با تصحیح و مقدمه و تعلیقات محمد قزوینی در سال 1327ق، در قاهره چاپ شده و متن نسخه اخیر، در برلین و تهران، چند بار دیگر، به طبع رسیده است. چون از سال چاپ نسخه تصحیحشده علامه قزوینی مدت زیادی گذشته و در این مدت، خود وی و فاضلان دیگر در تصحیح متن کتاب و تعلیقات آن، نظرهایی حاصل کردهاند و نسخههایی بهغیر از نسخههایی که در دسترس علامه قزوینی بوده، به دست آمده است، آقای معین، مجموعه تصحیحات و حواشی مذکور را با یادداشتهای خود تدوین کرده و با مقدمه مفصل و تعلیقات چاپشده و چاپنشده علامه قزوینی و محققان دیگر، با فهرستهای مختلف، بهعنوان ضمایم این جلد، به طبع رسانده است. در این مقدمه، ضمن معرفی کتاب و نویسنده آن، نشانههای اختصاری که در کتاب بهکار رفته، توضیح داده شده است[۳].
در این نسخه، ابتدا متن کتاب قرار گرفته و سپس در پایین آن، تعلیقات و حواشی علامه قزوینی ذکر شده و پس از آن، تعلیقات و حواشی دکتر معین درج شده است. کتاب، فاقد فهرست میباشد.