القدس العثمانية في المذكرات الجوهرية
القدس العثمانية في المذكرات الجوهرية كتابى به زبان عربى با موضوع جغرافياى تاريخى شهرهاست. اين اثر در واقع خاطرات شخصى مورخ و موسيقى‌دان عرب واصف جوهرية به قلم خود تألیف كرده و توسط سليم تمارى و عصام نصار مورد تحقيق قرار گرفته است.
| القدس العثمانیة فی المذکرات الجوهریة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نصار، عصام (محرر)
جوهریه، واصف (نويسنده) تماری، سلیم (محرر) |
| ناشر | مؤسسة الدراسات الفلسطینیة |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 2003 م |
| چاپ | 2 |
| موضوع | آواز خوانان - بیت‌المقدس - سرگذشت‌نامه بیت‌المقدس - تاریخ - قرن 20م. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | ML 420 /ج9ق4* |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب مشتمل بر دو جزء است كه در انتهاى هر يك از اجزاء يك بخش الحاقى نيز وجود دارد.بخش اول كتاب در بيان جغرافياى تاريخى قدس در مقطعى از دوران حاكميت عثمانى يعنى در طول سالهاى (1917 - 1904م) و بخش دوم به همين موضوع در سالهاى 1948 - 1918م اختصاص دارد.
كتاب مشتمل بر اسامى علماء، اماكن و بيان حوادث تاريخى همراه با تصاوير مختلف پيرامون موضوع بحث است. مؤلف در متن از اشعار عربى نيز استفاده نموده است.
گزارش محتوا
اين اثر اگرچه به لحاظ تاريخى نمى‌تواند به عنوان منبع درسى قرار گيرد اما از آنجا كه واصف جوهريه نويسنده‌اى دقيق بوده است بدون شك خاطرات او به عنوان سند مهمى مورد استفاده قرار گرفته است. وى زندگى اجتماعى روزانه در قدس را تصوير كرده است. اخلاق اجتماعى مردم قدس و خاندان‌هاى مختلف كه در بيشتر كتب تاريخى ذكر نشده در اين اثر منعكس شده است.
متن كتاب آن‌چنان كه بيان شد در دو بخش به بيان اوضاع و احوال شهر قدس در زمان حكمرانى حكومت عثمانى مى‌پردازد و حوادث مختلف فرهنگى، سياسى و اجتماعى آن را مورد بررسى قرار مى‌دهد.
نويسنده در ابتداى بخش اول مقدمه‌اى پيرامون موضوع كتاب بيان مى‌كند و پس از آن مطالب متن كتاب بيان مى‌شود. در اين قسمت از كتاب كه نويسنده بر بيان اوضاع موسيقى و آلات مورد استعمال در آن دوره تاكيد داشته است، در دو بخش حوادث سال 1904م. تا جنگ جهانى اول 1914م. و جنگ جهانى اول تا سال 1917م. مورد مطالعه قرار گرفته است.
در ملحقات اين بخش، رؤساى شهر قدس، موازنه شهر، علما و ادبا، محاكم شهر قدس در اواخر عهد عثمانى، اسامى برخى از مواد غذايى رايج شهر قدس و مطالبى از اين دست ذكر شده است.
در بخش دوم كتاب، مؤلف حوادث و وقايع شهر قدس را در بين سالهاى (1948 - 1918م) و همچنين درباره جنگ جهانى دوم اطلاعات خوبى به‌دست مى‌دهد.
در انتهاى اثر نيز ذكر اماكن و بزرگان شهر قدس از مطالب حائز اهميت كتاب است.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب و موضوعات در ابتداى كتاب ذكر شده است. توضيحات با ذكر شماره و نيز تصاوير مرتبط با موضوع در حاشيه صفحات ذكر شده است. محققين اثر به متن اثر وفادار بوده و اگر جايى نياز به افزودن كلمه يا توضيحى بوده در قلاب آورده‌اند.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.