معالم القربة في أحكام الحسبة
معالم القربة في أحكام الحسبة تأليف محمد بن محمد بن احمد قرشى (729-648ق) به زبان عربى است كه توسط محمد محمد محمود شعبان و صديق احمد عيسى مطيعى تحقيق و تصحيح شده است. اين اثر مشتمل بر بيان شرايط، وظايف و امور مختلف پيرامون محتسب است.
| معالم القربة في أحکام الحسبة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شعبان، محمد محمود (محقق)
مطیعی، صدیق احمد عیسی (محقق) ابن اخوه، محمد بن محمد (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | کتاب معالم القربه فی احکام الحسبه |
| ناشر | مکتب الإعلام الإسلامي، مرکز النشر |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1408 ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب مشتمل بر مقدمه تحقيق، مقدمه تألیف و متن كتاب در هفتاد باب است. هر يك از ابواب نيز مشتمل بر يك يا چند فصل است.
گزارش محتوا
در مقدمه تحقيقى كتاب به اهميت و ارزش منصب محتسب، وظايف او و تاريخ احتساب در زمانهاى گوناگون و خصوصاً در صدر اسلام پرداخته شده است. اهميت نسخ خطى كتاب، روش و شيوه تحقيق، امور حسبه در صدر اسلام، بيان و شرح علم احتساب، حسبه و اركان آن، اعمال و صفات محتسب، محتسبون اوليه در بلاد عربى و مصر از ديگر مطالب ذكر شده در مقدمه است.
مؤلف نيز در مقدمه پيرامون موضوع كتاب و ابواب آن سخن مى‌گويد و عناوين ابواب كتاب را ذكر مى‌نمايد.
محتسب به معناى داروغه و كسى كه مسئوليت حفظ نظم شهر را برعهده دارد مى‌گويند. انجام اين امر مهم، ابعاد گوناگونى دارد كه در اين زمينه احكام و مسائل گوناگونى بيان نموده‌اند. به مجموع اين امور و احكام پيرامون منصب حسبه، علم احتساب گفته مى‌شود.
متن كتاب همانگونه كه بيان شد پيرامون منصب محتسب در هفتاد باب تأليف و تدوين گرديده است. مؤلف، عنوان هر باب را در ابتدا ذكر مى‌نمايد، وظايف محتسب را در امور گوناگون بيان مى‌كند و سپس در فصول متعدد به شرح و توضيح آن امر مى‌پردازد.
آن چه مؤلف در ابواب كتاب بيان مى‌كند را مى‌توان مختصر در اين امور دانست: شرايط حسبه و وظيفه محتسب، حسبه و آلات قمار، حسبه و اهل ذمه، برخورد حسبه با امور فاسد، حسبه و امور روزمره مردمان، برخورد محتسب با شغلهاى مختلف، حسبه و معاملات، حسبه و بازار.
وضعيت كتاب
فهارس آيات، اصطلاحات فقهى، اعلام، اماكن، بلاد، كتب و محتويات در انتهاى اثر آمده است. اختلاف نسخ و توضيح برخى الفاظ و اصطلاحات نيز در پاورقى ذكر شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.