راز پنهانی و رمز پیدایی
راز پنهانى و رمز پيدايى اثر سيد محمد بنى هاشمى، تحليلى است از فلسفه غيبت و ظهور امام عصر(عج) از منظرى عقلى و نقلى كه به زبان فارسى و در سال 1384ش نوشته شده است.
| راز پنهانی و رمز پیدایی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بنی هاشمی، محمد (نويسنده) |
| ناشر | نيک معارف |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1384 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-5567-80-7 |
| موضوع | محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - غیبت محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - غیبت - احادیث |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 224/4 /ب9ر2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب با مقدمه مؤلف در تبيين ساختار كلى آن آغاز شده و مطالب در سه بخش و هر بخش، در چندين فصل تدوين شده است.
مباحث، موضوعات زير را مورد تأمل و دقت قرار داده و سعى شده است تا در هر يك، اقوال نادرست از آراء صحيح، بازشناسى شود:
- چگونگى ارتباط با آن حضرت در زمان غيبت كبرى و طريقه بهره‌ورى از ايشان.
- علل غيبت امام عصر(عج) از منظر مباحث عقلى و نقلى. در اين خصوص، مباحث مفصل و مبسوطى مطرح شده كه صحت ادعاى عقلانيت آن‌ها مورد نقد و بررسى عميقى قرار گرفته است. كفايت و عدم كفايت ادله نقلى بيان شده نيز، به بحث و بررسى گذاشته شده است.
- عواملى كه تحت عنوان شرايط لازم يا كافى براى رفع غيبت مورد استناد قرار گرفته‌اند.
وجود آراء و نظريات متفاوت و بعضاً متعارض، باعث گرديده كه حجم عمده مطالب، صرف طرح و نقد نظريات نويسندگان و انديشمندان گوناگون شود و مؤلف در مقام بحث و بررسى علمى، سعى نموده تا عظمت و جلالت شخصيت‌هاى بزرگ را سد راه تأمل خود نبيند.
گزارش محتوا
بخش اول، در شش فصل، بعد از اشاره به چند نمونه از سابقه غيبت خليفه الهى در زمين؛ از جمله غيبت ادريس(ع)، يوسف(ع)، موسى(ع) و توضيح آن‌ها، به معنا و مفهوم غيبت و چگونگى ارتباط با حضرت مهدى(عج) در زمان غيبت صغرى و كبرى اختصاص دارد.
در ضمن اين فصول، درباره اشتياق ديدار امام زمان(عج) و امكان وقوع آن در عصر غيبت كبرى مباحث مهمى مطرح و ضمن انتقاد از دو گرايش افراطى و تفريطى در مورد شوق ديدار امام غايب(عج)، حجيت تشرفاتى كه از طرق گوناگون مورد ادعا قرار گرفته؛ از جمله تشرف سيد بن طاووس، علامه بحرالعلوم و ميرزا محمدتقى موسوى اصفهانى، بررسى شده است.
درباره بهره‌ورى شيعيان خاص آن حضرت از ايشان نيز مباحثى مطرح شده است؛ از قبيل: باز بودن راه به سوى امام غايب(عج)، اختصاص اين راه به خواص، سيره و سلوك خواص امام زمان(عج)، حجاب شدن گناهان و رفع آن با تهذيب نفس.
مؤلف، مهم‌ترين موضوعى كه درباره غيبت امام عصر(عج) بايد مورد توجه قرار گيرد را، بحث از علت يا علل اين امر دانسته و معتقد است، شايد اين سؤال كه «چرا امام زمان(عج) غيبت كرده‌اند؟» بيشترين دغدغه دوستان آن حضرت باشد. سؤال ديگرى كه به دنبال آن مطرح مى‌شود، اين است كه «چه چيزى باعث رفع اين غيبت مى‌گردد؟». ارتباط اين دو سؤال با يكديگر، بحث ديگرى را مى‌طلبد، درباره اين كه «آيا راهكار رفع غيبت، لزوماً همان علت‌هايى است كه در مورد حدوث غيبت ذكر كرده‌اند يا خير؟»
اين‌ها محورهاى مورد بحث مؤلف در دوم را تشكيل مى‌دهند كه به دقت مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته‌اند.
در اين بخش، ابتدا مهم‌ترين بيانات مطرح در لباس استدلال عقلى غيبت مورد نقد و بررسى قرار گرفته و در پايان اين نتيجه به دست مى‌آيد كه امر غيبت امام زمان(عج)، امرى نيست كه علت آن با عقل بشرى عادى قابل كشف بوده و احاديث اهل‌بيت(ع) نيز به صراحت بر همين امر تأكيد دارند.
در ادامه، اهم دلايل نقلى كه براى غيبت امام(عج) مطرح شده، نقل و معناى هر يك، با توجه به اينكه هيچ يك بيان كننده فلسفه و علت غيبت نيستند، توضيح داده شده است. در پايان، نارسايى ادله نقلى ادعايى بر علت غيبت، روشن شده است.
سوم، درباره نظرياتى است كه هر كدام به نوعى شرايط لازم يا كافى براى ظهور امام زمان(عج) قائل شده و آراء خود را مستند به ادله عقلى يا نقلى نموده‌اند.
نويسنده ابتدا پاسخ‌هاى نقلى ادعايى؛ از جمله: نظريه‌هاى «وجود سيصدو سيزده يار با اخلاص»، «خواست مردم»، «عدم جواز قعود بر امام(ع) در صورت وجود ياران» و تئورى «رفع علت غيبت، سبب ظهور امام زمان(عج)» را بررسى كرده و سپس به پاسخ‌هاى غير نقلى بر ضرورت آمادگى مردم براى رفع غيبت، كه به نظر وى فقط داعيه عقلى بودن را دارند پرداخته است.
در پايان، مؤلف به ارائه برخى نظريات ديگر(غير از ادله عقلى و نقلى مذكور) پرداخته كه با رويكردها متفاوت به اين مسأله نگريسته و هر يك خواسته‌اند به طريقى، براى ظهور پيش شرط معين كنند.
مؤلف در پى آن است تا با بيان نقاط ضعف هر يك از اين آراء، اثبات كند كه ظهور امام زمان(عج) هيچ گونه پيش شرط بشرى نداشته و علاوه بر آن كه راز پنهانى امام(عج) قابل كشف نيست، رمز پيدايى آن حضرت نيز تنها به دست خداوند قابل گشودن مى‌باشد و بين اين رمز و آن راز، هيچ گونه ارتباطى كه قابل كشف با عقل عادى بشرى باشد وجود ندارد.
مهم‌ترين ثمره اين بخش، اعتقاد به الهى بودن امر ظهور است.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع مورد استفاده مؤلف، در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها، بيشتر به ذكر منابع اختصاص دارد.
منابع مقاله
- مقدمه و متن كتاب.
- پارسا با مشاركت بنياد فرهنگى حضرت مهدى موعود(عج) و انتشارات مسجد جمكران، (1388)، «امام مهدى(عج) در آينه قلم كارنامه منابع پيرامون امام مهدى(عليه‌السلام) و مهدويت»، قم، مؤسسه اطلاع‌رسانى اسلامى مرجع، ج1 ص527.
- سايت خبرى دارالقرآن الكريم اصفهان.