اشعری، سعد بن عبدالله
ابوالقاسم سعد بن عبدالله اشعرى قمى از محدثان و فقهاى بزرگ اماميه در قرن سوم هجرى است كه رجاليون از او با عظمت و جلالت قدر ياد كرده و او را بسيار ستوده و گاه شيخ الطائفه لقب داده‌اند، پيش از آنكه شيخ طوسى به اين لقب مشهور گشت. پدرش عبدالله هم از راويان اماميه است اما شهرت او به اندازه فرزند نمى‌رسد.
| نام | اشعری، سعد بن عبدالله |
|---|---|
| نام‌های دیگر | اشعری، اب‍و ال‍ق‍اس‍م
اشعری ال‍ق‍م‍ی، سعد سعد بن ع‍ب‍د ال‍ل‍ه اشعری سعد بن ع‍ب‍د ال‍ل‍ه الاش‍ع‍ری ال‍ق‍م‍ی اشعری ق‍م‍ی، سعد بن ع‍ب‍د ال‍ل‍ه |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 301 ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | المقالات و الفرق |
| کد مؤلف | AUTHORCODE1765AUTHORCODE |
سعد از نسل اشعريانى است كه به قم هجرت كرده و حوزه علمى - شيعى قم را تأسيس كردند، هرچند مدتى در بغداد سكونت داشته و سفرهايى براى شنيدن حديث داشته است. اشعرى در عصر امام حسن عسکری(ع) مى‌زيست اما اينكه با آن حضرت ملاقاتى داشته يا از او روايت كرده باشد، محل گفتگوست.
اساتيد
او از مشايخ و استادان بزرگى بهره برده كه برخى از شيعه و برخى از اهل سنت هستند: فرزندان مهزيار، احمد بن محمد برقى و ابومقاتل ديلمى راوى امام هادى(ع) و نقيب رى از جمله اين مشاهير به شمار مى‌روند.
شاگردان
اما روايان از او و شاگردانش عبارتند از: ابن بابويه قمى پدر شيخ صدوق، ابوالوليد، ابن قولويه صاحب كامل الزيارات، شيخ كلينى، احمد بن محمد بن يحيى العطار كه روايات زيادى از او در كافى نقل شده است.
آثار
براى سعد بن عبدالله آثار زيادى (نجاشى 36 مورد) شمرده‌اند كه جز يكى دو مورد از آنها به دست ما نرسيده است. نام برخى از اين کتاب‌ها چنين است: الاستطاعه، الرد على الغلاة، کتاب الرحمه، الرد على الغلاة، ناسخ القرآن و منسوخه و محكم و متشابهه، فضل الدعاء و الذكر، مناقب و مثالب رواة الحديث، المزار، فضل قم و الكوفه، فضل ابى‌طالب و عبدالمطلب و ابى النبى، فضل النبى(ص)، فضل العرب، مناقب الشيعه، الضياء در موضوع امامت و رساله‌هايى در ابواب مختلف فقه مانند طهارت، صلاة، صوم، زكات و حج.
دو کتابى كه بخش‌هاى قابل توجهى از آنها به دست ما رسيده است، يكى بصائر الدرجات تلخيص شده به وسيله حسن بن سليمان عالم قرن هشتم است. ديگر کتاب المقالات و الفرق است كه اثرى در تاريخ فرقه‌هاى شيعه است و برخى آن را فرق الشيعه نام نهاده‌اند. اين کتاب هم به دليل شباهت زيادى كه به فرق الشيعه نوبختى دارد احتمالاً از متن سومی‌برداشت شده است.
اگر چه آثار ديگر اشعرى موجود نيست، ليكن روايات او در منابع گوناگون روايى شيعه بخصوص در كتب اربعه فراوان است و اخبارى كه در اين چهار کتاب از او نقل شده از هزار متجاوز است. اين روايات سبب شده است سعد بن عبدالله جايگاه ويژه‌اى در تأثير گذارى بر فقه شيعه بلكه عموم انديشه‌هاى اماميه داشته باشد.
وفات
اشعرى بنا به گفته نجاشى در سال 301 و به قولى 299 از دنيا رفت.