بلغة الفقيه
بلغة الفقيه نوشته محمد بن محمدتقى بحر العلوم از خاندان بحر العلوم و از فقهاى بزرگ شيعه و از علماى حوزه علميه نجف اشرف در آغاز قرن چهاردهم هجرى و متوفاى سال 1326 هجرى قمرى. مؤلف در اين كتاب به سبک منابع فقهى استدلالى به بررسى مباحث پيچيده و مهم فقهى مى‌پردازد. اين كتاب يكى از آثار مهم فقهى شيعه و اثرى ارزشمند در مباحث فقهى به شمار مى‌آيد و منبعى خوب براى دستيابى به نظرات فقهى مؤلف گران‌قدر آن مى‌باشد.
| بلغة الفقيه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بحرالعلوم، محمد بن محمدتقی (نويسنده) آل‌بحرالعلوم، محمدتقی (شارح) |
| عنوان‌های دیگر | مجموعه بحوث و رسائل و قواعد فقهیه... |
| ناشر | مکتبة الصادق(ع) |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1403 ق |
| چاپ | 4 |
| موضوع | بحرالعلوم، محمد بن محمدتقی، 1261 - 1326ق. نقد و تفسیر فقه جعفری - قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | BP 183/5 /ب3ب8 |
مباحث كتاب
اين كتاب در 4 جلد آمده است. جلد اول شامل يك مقدمه و پنج رساله است. فرق ميان حق و حكم، قاعده ما يضمن بصحيحه، قبض، تلف مبيع قبل از قبض، اراضى خراجى.
در جلد دوم سه رساله آمده است. اخذ اجرت بر واجبات، معاطات و عقد فضولى. در جلد سوم هفت رساله آمده است.
منجّزات مريض، حرمان زوجه از بعض ارث، رضاع، ولايت، قاعده يد، احكام دعاوى، قرض. و در جلد چهارم دو رساله آمده است. وصيت و مواريث. جلد اول كتاب در 352 صفحه، جلد دوم 383 صفحه، جلد سوم 424 صفحه و جلد چهارم در 332 صفحه آمده است.
تاريخ نگارش
تاريخ پايان نگارش كتاب روز چهارشنبه 21 رجب سال 1326 هجرى قمرى مى‌باشد.
پايان نگارش و وفات مؤلف
از حوادث جالبى كه در نگارش اين كتاب اتفاق افتاده، مصادف شدن تاريخ پايان نگارش اين كتاب و وفات مؤلف است.
وفات مؤلف در شب همان روزى اتفاق مى‌افتد كه نگارش اين كتاب به پايان مى‌رسد. يعنى شب پنج شنبه 22 رجب سال 1326 هجرى قمرى. گويا مؤلف از خداوند متعال آرزوى پايان نگارش اين كتاب را نموده بودند. و با پايان نگارش خود را آماده سفر آخرت نمودند.
املاى كتاب
مؤلف در آخر عمر از ضعف شديد بينايى برخوردار بودند و توان مطالعه و كتابت نداشتند. لذا از ديگرى مى‌خواستند تا منابع را براى ايشان خوانده و متن كتاب را ايشان املاء مى‌فرمودند.
آقا بزرگ تهرانى مؤلف كتاب ارزشمند الذريعةإلى تصانيف الشيعة ج 3 ص148 درباره اين كتاب مى‌فرمايد: «بلغة الفقيه للسيد محمد بن السيد محمدتقى بن السيد رضا ابن آیت‌الله بحر العلوم الطباطبايي النجفي المتوفى بها سنة 1326، طبع في تبريز بقطع الربع سنة 1325، و في طهران بالقطع الوزيرى سنة 1328 فيه حل غوامض الفقه و بعض قواعده من مسألة الحق و الحكم، و قاعدة ما لا يضمن بصحيحه، و أحكام القبض، و تلف المبيع قبل القبض، و الأراضى الخراجية، و الأجرة على الواجبات، و المعاطاة، و الفضولي و و منجزات المريض، و حرمان الزوجة عن الرباع و الولايات، و الرضاع و اليد، و بعض احكام الدعاوى، و الفرائض، و الوصية، و القرض».
كتاب بلغة الفقيه نوشته سيد محمد فرزند سيد محمدتقى فرزند سيد رضا فرزند آیت‌الله بحر العلوم طباطبايى نجفى، متوفاى سال 1326 هجرى قمرى است.
اين كتاب در شهر تبريز در سال 1325 هجرى قمرى به چاپ رسيده است.
و در تهران در قطع وزيرى در سال 1328 هجرى قمرى به چاپ رسيده است.
مؤلف در اين كتاب مشكلات فقه و برخى قواعد آنرا حل نموده است.
مانند مسأله حق و حكم، قاعده ما لا يضمن بصحيحه، احكام قبض، تلف مبيع قبل از قبض، اراضى خراجى، اجرت بر واجبات، معاطات، فضولى، منجزات مريض، حرمان زوجه از رباع، ولايت، رضاع، يد و بعض احكام دعاوى، فرائض وصيت و قرض.
نسخه حاضر
نسخه حاضر در برنامه، ناشر آن انتشارات مكتبة الصادق، تاريخ نشر آن سال 1403 هجرى قمرى، چاپ چهارم، تهران، ايران، به زبان عربى، در قطع وزيرى و در 4 جلد مى‌باشد.