سدوسی، مؤرج بن عمرو
ابوفيد مؤرج بن عمر سدوسى، اديب و عالم نحوى قرن دوم هجرى قمرى است. برخى نام او را «مرثد» دانسته و از «مؤرج» به‌عنوان لقب وى ياد كرده‌اند. درباره دوران طفوليت و زادگاه وى اطلاعى در دست نيست. در برخى منابع آمده كه وى از باديه به بصره آمد و به آموختن قياس در محضر ابوزيد انصارى پرداخت. همچنين به نظر مى‌رسد كه وى قبل از آنكه مأمون عباسى به حكومت رسد، به وى پيوسته و همراه او از عراق به خراسان سفر كرده و ابتدا در شهر مرو سكنا گزيده و سپس به نيشابور رفته و در آنجا اقامت گزيده و از محضر عالمان آن ديار بهره برده است، سپس به جرجان رفته و از آنجا به بصره بازگشته و در همان جا درگذشته است. برخى، از سال 204ق، به‌عنوان سال درگذشت وى ياد كرده‌اند؛ درحالى‌كه سال 195ق؛ يعنى سالى كه ابونواس در آن درگذشت، صحيح‌تر به نظر مى‌رسد.
| نام | مورج سدوسی |
|---|---|
| نامهای دیگر | سدوسی، مورج بن عمرو
مورج ال‍س‍دوس‍ی، اب‍و ف‍ی‍د مورج بن عمرو مورج بن عمرو ال‍س‍دوس‍ی |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 195 ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE3338AUTHORCODE |
مؤرج سدوسى از شخصيت‌هايى است كه بسيارى از بزرگان نظير زبيدى در «طبقات»، سيرافى در «اخبار النحويين البصريين»، ياقوت حموى در «معجم الادباء» و...نسبت به ثقه بودن و درايت وى در علوم عربى؛ به‌ويژه لغت و شعر، گواهى داده‌اند. مؤرج شعر نيز مى‌گفت، هرچند از اشعار وى چيز زيادى به دست ما نرسيده است.
اساتيد
- ابوخالد كابلى؛
- خليل بن احمد فراهيدى؛
- ابوالخنساء؛
- ابوالدقيش؛
- ابوزيد انصارى سعيد بن اوس؛
- سعيد بن سماك بن حرب؛
- شعبة بن حجاج بن ورد؛
- ابوعمرو بن علاء؛
- قرة بن خالد؛
- محمد بن سلام جُمَحى؛
- نضر بن شميل؛
و...
آثار
مؤرج، تأليفات زيادى نداشته و منابع كتاب‌شناسى و تراجم تنها از هشت كتاب به‌عنوان آثار به‌جامانده از وى نام مى‌برند كه از اين ميان تنها دو كتاب باقى مانده است: «الامثال» و «حذف نسب قريش».
ديگر آثار وى عبارتند از:
- أنساب شيبان؛
- الأنواء؛
- جماهير القبائل؛
- غريب القرآن؛
- المعانى؛
- معانى القرآن.