فرهنگ علم کلام
فرهنگ علم کلام اثر دكتر احمد خاتمى، كتابى است كه به زبان فارسى در شرح و اصطلاحاتيكه در كتب كلامى ذكر شده تألیف شده است همچنين اين كتاب از اشخاص و اعلامى مطرح در علم كلام، به ترتيب حروف الفباء نام برده شده است همانند فرهنگنامه‌هاى مختلف.
| فرهنگ علم کلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خاتمی، احمد (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | شرح لغات و اصطلاحات و اعلام علم کلام |
| ناشر | صبا |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1370 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | کلام - اصطلاحها و تعبیرها کلام - واژه نامهها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 200/2 /خ2ف4 |
انگيزه تألیف
مؤلف با توجه به اشتياق فراوان نسل جوان به تألیف فرهنگى در زيمنه علم كلام و تامل بيشتر در مباحث اعتقادى و شناخت بهتر مفاهيم دينى اقدام به تألیف ابن فهنگنامه كلامى نمودند. ايشان از انگيزه‌هاى خود جهت تألیف ابن كتاب چنين سخن مى گويد: گستردگى فرهنگهاى لغت كه شامل لغات و اصطلاحات غير كلامى زيادى بودند و بعلاوه تعدد مجلدات آنها و دشوارى كار با آنها و همچنين توصيه استادان خويش، سبب تألیف اين كتاب شد.
ساختار
دليل اينكه فرهنگنامه در باب مسائل كلامى است مؤلف، لازم ديده‌اند كه ابتدا وقبل از نوشت آن بطور مختصرى به مهمترين مسائل و مذهاب كلامى بپردازند بدين جهت كلياتى درباره علم كلام و پيدايش مهمترين فرق كلامى را مطرح نموده‌اند، ابتدا به تعريف علم كلام از زبان متكلمان مختلف پرداخته.
سپس موضوع علم كلام كه اصول اعتقادات و يا اصول دين، يا احكام اصلى شريعت است را ياد كرده‌اند. بعد از آن فائده و هدف كلام و وجه تسميه اين علم به كلام را متذكر شده‌اند، از تفاوت علم كلام و فلسفه و آغاز پيدايش و علل علم كلام سخن به ميان آورده‌اند.
فرق كلامى چون مرجئه و معتزله و اشاعره و تشيع و علل پيدايش آنها و مبانى اعتقاديشان را ذكر نموده‌اند. فرقه‌هاى مختلف تشيع را ذكر كرده‌اند، دلائل شيعيان بر امامت حضر علی عليه‌السلام را از آيات و روايات، استدلال نموده‌اند در آخر اين فصل به ذكر نام امامان شيعه و بعضى از اعتقادات كلامى شيعه اماميه چون توحيد، عدل، بداء، اختيار، حسن وقع، رويت حق، تولى و تبرى، عصمت، تقيه، رجعت و شفاعت پرداخته‌اند.
بعد از اين گونه مباحث كلامى شروع به اصل كتاب كه همان فرهنگ لغات و اصطلاحات كلامى است به ترتيب حروف الفباء كرده‌اند. در پايان كتاب، معادل انگليسى برخى واژه‌ها و اصطلاحات كلامى را در چند صيغه و بر اساس حروف الفباى فارسى نوشته‌اند، بعد از آن فهرست راهنما و سپس فهرست مناعب و مآخذ اين كتاب را ياد نموده‌اند، اين كتاب بك مقدمه بيش ندارد كه از خود مؤلف می‌باشد و در سبب و نحوه تهيه اين فرهنگ، در تاريخ اسفند ماه سال 1369 نوشته شده است.
معرفى نسخه
ناشر: انتشارات صبا، تهران، سال چاپ تابستان 1370، نوبت چاپ اول، تعداد مجلدات 1 جلد، قطع وزيرى (گاليگور) نسخه چاپى چاپخانه فرهنگ.
فهرست آخر كتاب: فهرست راهنما و فهرست منابع.
منابع مقاله
برگرفته از مقدمه كتاب و آدرس الكترونيكى a_khatamia.ac.ir