معتصم الشيعة في أحكام الشريعة
«معتصم الشيعة في أحكام الشريعة» از تأليفات فقهى عالم فرزانه ملا محسن فيض كاشانى است كه در سه جلد، درقطع وزيرى توسط مدرسه عالى شهيد مطهرى منتشر شده است. مدارك و مستندات فقهى مؤلف در پاورقى آمده و فهرستى تفصيلى از مباحث كتاب نيز در پايان هر جلد ارائه شده است.
| معتصم الشیعه فی احکام الشریعه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | کنگره علمی و پژوهشی بزرگداشت ملامحسن فیض کاشانی (1387: تهران) (محقق)
فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (نويسنده) توحیدی، مسیح (محقق) |
| ناشر | مدرسه عالی شهيد مطهری |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1429 ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-600-5183-38-2 |
| موضوع | احادیث احکام - قرن 11ق. فقه جعفری - قرن 11ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | BP 182/7 /ف9م6 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
كتاب به زبان عربى نگاشته شده و تحت نظر آیت‌الله محمد امامى كاشانى و توسط مسيح توحيدى مورد تحقيق و تصحيح قرار گرفته است.
مباحث فقهى كتاب عمدتاًً درباره نماز، وضو، تيمم و غسل مى‌باشد. پايان جلد سوم، آدرس منابع و مصادر نيز ارائه شده است.
گزارش محتوا
در ابتداى كتاب نگارنده مباحثى درباره وجوب نمازهاى يوميه و استحباب نوافل و شرايط آنها و تعداد ركعات نمازهاى واجب و مستحب و برخى از آداب و متعلقات مربوط به آنها بيان كرده است.
تبيين احكام و فروعات فقهى مربوط به نمازهاى يوميه، نمازجمعه، نماز عيد فطر و قربان، نماز آيات، نماز طواف، نمازهاى واجب شده به واسطه نذر و قسم و عهد، نوافل نمازهاى يوميه و غيريوميه مانند نماز استسقاء، نماز جعفر طيار و ساير نمازهاى مستحبى، احكام مقدمات نماز مانند وضو و ازاله نجاست از لباس و مكان نمازگزار، احكام قبله، احكام اوقات نماز و احكام غسل‌هاى واجب، از مهم‌ترين مباحث مربوط به جلد اول از اين مجموعه فقهى است.
در جلد دوم نيز به بحث درباره احكام تيمم و كيفيت و شرايط انجام آن اشاره شده و حكم نماز خواندن با تيمم همراه با احراز شرايط آن، ذكر گرديده است. نگارنده پس از آن به بحث درباره نجاسات و كيفيت پاك كردن نجاسات پرداخته و احكام مربوط به طهارت و نجاست بول و غائط، منى و خون انسان و حيوان داراى روح، سگ، خوك، مردار از انسان و غيرانسان، كفّار، شراب، آب جو و آب انگور را به صورت مبسوط بيان كرده است. احكام اشياء نجس و كيفيت ازاله نجاست از آنها از مباحث بعدى كتاب است كه نگارنده در آن كيفيت تطهير زمين، اجسام صيقلى، و ساير اشياء با آب قليل را بيان مى‌دارد.
مبحث بعدى مربوط به احكام آب‌ها و مطهر بودن و پاك بودن آن و كيفيت پاك كردن نجاسات با آب است. پس از آن به چگونگى شناخت وقت نمازهاى يوميه اشاره نموده و احكام مكان نمازگزار و شرايط آن از جمله غصبى نبودن و پاك بودن آن از نجاسات و مستحبات مربوط به مساجد و كيفيت تطهير مساجد از نجاسات و احكام مربوط به طهارت و نجاست لباس نمازگزار و احكام قبله نيز در ادامه مباحث بيان شده است.
كيفيت تشخيص قبله، و مباحث افعال نماز و اذكار نماز اعم از واجبات و مستحبات آن، آخرين مباحث جلد دوم است.كه در آن به تحليل احكام اذان و اقامه و مستحبات آنها، احكام مربوط به قيام و احكام مربوط به نيت پرداخته شده است.
در جلد سوم احكام ديگر نماز مانند: تكبيره‌الاحرام، قرائت، ركوع، سجود، قنوت، تشهد، سلام، سجده سهو، تعقيبات نماز، سجده شكر بيان شده و در ادامه مبطلات نماز مانند: وقوع حدث در نماز، انجام اعمال زياده و كم، كم و زياد كردن اركان نماز، احكام شكيّات نماز و زياده و كم كردن ركعات نماز تبيين شده؛ سپس به بحث درباره احكام نماز جماعت و ساير آداب نماز از جمله داشتن توجه و حضور قلب در نماز پرداخته شده است.
در پايان، احكام نماز قضا و ترك نماز به صورت عمدى و حرمت اين كار ذكر شده است.