خزائلی، محمد
«محمد خزائلى»، در سال 1292ش، در كره‌رود اراك متولد شد. در هجده ماهگى بر اثر ابتلا به بيمارى آبله بينايى خود را از دست داد. وى در هفت سالگى به مكتب شيخ حسين مدنى رفت و به‌محض افتتاح اولين مدرسه در اراك، روانه مدرسه شد.
| نام | خزائلی، محمد |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 1292 ش |
| محل تولد | |
| رحلت | 1353 ش یا 1394 ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE6256AUTHORCODE |
تحصيلات متوسطه را در دبيرستان صمصامى اراك گذرانيد و ديپلم خود را در رشته ادبيات با گذرانيدن امتحانات متفرقه در تهران اخذ نمود.
در سال 1321 به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و به‌عنوان معلم و دبير در شهرستان‌هاى گلپايگان و اراك تدريس كرد. نحوه تدريس وى در درس هندسه چنان بود كه تعجب و تحسين وزير فرهنگ وقت را برانگيخت و موجب اعطاى مدال درجه اول علمى به وى گشت. خزائلى در سال 1324 درجه ليسانس خود را از دانشكده الهيات با رتبه اول دريافت نمود و مجدداً مفتخر به دريافت مدال علمى شد.
پس از آن در سال 1325 از دانشكده حقوق و در سال 1329 از دانشكده ادبيات نيز ليسانس گرفت. رساله دكتراى حقوق او كتابى است با عنوان «مسئوليت مدنى كارفرما، ناشى از عمل كارگر».
پشتكار و قدرت فراگيرى و ذوق وى چنان بود كه در سال 1332 در رشته ادبيات فارسى و در سال 1336 در رشته حقوق قضايى از دانشگاه تهران درجه دكترى گرفت.
خزائلى به تصديق اغلب دانشمندان و اهل فن در علوم مذهبى و ادبيات عرب و معقول و منقول، تصوف، علم تفسير و حقوق اسلامى و مذهب‌شناسى كم‌نظير بود. او در سال 1317 اولين آموزشگاه را در اراك تأسيس نمود و سپس آموزشگاه‌هاى ديگرى را در تهران بنيان نهاد. وى بنيان‌گذار آموزشگاه‌هاى شبانه در ايران و همچنين مؤسس اولين انجمن حمايت و هدايت نابينايان و آموزشگاه نابينايان بزرگسال در ايران است.
دكتر محمد خزائلى نه تنها در راه نشر فرهنگ و معارف كشورمان به‌راستى كوشش نمود، بلكه در راه بهزيستى و بهسازى جامعه نابينايان ايران نيز خدمات ارزنده‌اى نموده است. وى در سال 1353 پس از يك هفته اغما در سن 62 سالگى چشم از جهان فروبست.
آثار
1. اعلام قرآن (رساله دكتراى ادبيات)؛
2. مسئوليت مدنى كارفرما، ناشى از عمل كارگر (رساله دكتراى حقوق)؛
3. احكام قرآن؛
4. فقه (در شش جلد)؛
5. فلسفه اسلام؛
6. ترجمه معالم القربة في أحكام الحسبة؛
7. شرح گلستان؛
8. شرح بوستان؛
9. گل‌هاى ادب؛
10. دستور زبان جاويدان؛
11. خودآموز حكمت مشاء (ترجمه‌اى رسا از «مقاصد الفلاسفة» امام محمد غزالى)؛
12. المنتخب في أدب العرب؛
13. نهج الأدب (در صرف و نحو عربى، در شش جلد)؛
14. منطق و مختصرى از فلسفه شرق؛
15. منطق نظرى؛
16. منطق عملى؛
17. تاريخ مختصر فلسفه و زيبايى‌شناسى؛
18. مختصر روان‌شناسى؛
19. دايانا و ونوس؛
20. بديع و قافيه (با همكارى دكتر حسن سادات ناصرى)؛
21. مختارات (با يارى دكتر محمد خوانسارى)؛
22. دستور جاويدان (با مدد سيد ضياءالدين ميرميران)؛
23. أسلوب الحديث (با كمك سيد عبدالباقى تنكابنى)؛
24. ترجمه «تحافة الفلاسفة» غزالى؛
25. ترجمه «مفتاح العلوم» خوارزمى؛
26. فرهنگ اصطلاحات روان‌شناسى و فلسفى (با استفاده از فرهنگ‌هاى روان‌شناسى و فلسفى فرانسه و انگليس).
منابع مقاله
برگرفته از كتاب «تحول روانى آموزش و توان‌بخشى نابينايان»، انتشارات سمت، 1381.