السقيفة و فدك
السقيفة و فدك تأليف أحمد بن عبدالعزيز از محدّثان اهل سنت در قرن چهارم هجرى است. او مورخ و اديب و شاعر توانايى بود و در علم حديث نيز تبحر داشت و از جمله محدثان مشهور آن عصر به شمار مى‌آمد.
| السقیفة و فدک | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جوهری بصری، احمد بن عبدالعزیز (نويسنده) امینی، محمد هادی (محقق) |
| ناشر | مکتبة نينوی الحديثة |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
كتاب السقيفة و فدك چنانكه از نام آن پيداست، حاوى مطالبى درباره دو واقعه مهم تاريخى صدر اسلام است. اين كتاب اكنون موجود نيست؛ اما ابن ابى‌الحديد معتزلى در كتاب گران‌سنگ خود به نام شرح نهج‌البلاغه، بخش‌هايى از اين كتاب را نقل نموده است.
ساختار
اصل كتاب از دو قسمت اصلى و يك قسمت فرعى تشكيل شده است كه دو قسمت اصلى ابتدا تحت عنوان سقيفه و سپس فدك گرد آمده است. قسمتى كه مصحح و گردآورنده ارجمند اين كتاب آقاى دكتر محمدهادى امينى به اصل كتاب افزوده‌اند و تحت عنوان محلقات مى‌باشد، شامل خطبه حضرت زهرا(س) و مطالبى ديگر درباره اين خطبه مى‌باشد كه اين خطبه از كامل‌ترين نسخ كه در دست مصحح بوده، انتخاب و به طور كامل ذكر شده است.
گزارش محتوا
كتابى كه اكنون به نام السقيفه و فدك، از احمد بن عبدالعزيز جوهرى، وجود دارد، در اصل، مطالب جمع‌آورى شده، از شرح نهج‌البلاغه ابن ابى‌الحديد است. جوهرى بخش‌هايى از خطبه حضرت را به دو طريق با ذكر سلسله اسناد آورده است.
از كتاب مهم السقيفة و فدك اثر احمد بن عبدالعزيز جوهرى (متوفى 323)، اديب و اخبارى بصره و بغداد و از شاگردان محمد بن زكريا غلاّبى، كه برخى او را به خطا در شمار نويسندگان شيعى ياد كرده‌اند، قطعاتى در شرح نهج‌البلاغه ابن ابى‌الحديد باقى مانده كه تدوين و منتشر شده است.
همچنين مقدمه مبسوط و نافعى توسط مصحح محترم در ابتداى متن اصلى آورده شده كه در روشن شدن موضوعات كتاب و معرفى مؤلف (ابوبكر احمد بن عبدالعزيز جوهرى) و اساتيد وى و همچنين مشهورترين شاگردانش موثر مى‌باشد. در مقدمه علل و اهميت تصحيح كتاب و حوادثى كه در گذر زمان بر كتاب گذشته را بازگو كرده است. از آنجا كه متن عربى كتاب شكل روائى دارد، عمدتا متن سهل و آسان بوده، اما در پاره‌اى موارد به ويژه در جاهائى كه اشعارى را شاهد بر گفتار آورده است، متن به سمت تكلف و پيجيدگى سوق پيدا مى‌كند.
منابع مقاله
مجله علوم حديث، عنوان مقاله: نگاهى گذرا به اسناد و منابع مكتوب خطبه فدك، نويسنده: حسينعلى آذربادگان