شرح أسماء العقار
شرح اسماء العقار تألیف موسى بن عبيدالله اسرائيلى قرطبى از جمله آثار معروف در زمينه شناخت مفردات در طب سنتى است. مؤلف در مقدمه كتاب انگيزه خود را از نگارش اين اثر شرح اسامى ادويه معروف مستعمل در صنعت طب دانسته است.
| شرح أسماء العقار | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مایرهوف، ماکس (مصحح) ابن میمون، موسی بن میمون (نويسنده) |
| ناشر | مکتبة الثقافةالدينية |
| مکان نشر | قاهره - مصر |
| سال نشر | 1419 ق یا 2000 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | گیاهان دارویی - فهرستها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | RS 164 /ق4ش4 1300 |
قصد نويسنده نگارش كتابى در زمينه داروشناسى نبوده است؛ از اين‌رو هر دارويى را ذكر نمى‌كند. علاوه بر اين از پرداختن به داروهايى كه نياز به معرفى ندارند، (مثل زيتون) و يا آنچه منافع چندانى ندارند، پرهيز مى‌كند. (شرح اسماء العقار، ص3).
ساختار
مؤلف در نگارش اين كتاب دواهايى را كه ذكر نموده، بر اساس حروف الفباء مرتب كرده است. البته ترتيب چينش ابواب بر اساس ترتيب معمول حروف الفبا نيست، از اين‌رو بعد از حرف باء حرف جيم و پس از حرف دال حرف هاء و يا قرار گرفته است. اين كتاب با بيان مفرداتى كه حرف اول آن‌ها غين است، پايان مى‌پذيرد.
در مجموع، مؤلف 405 ماده دارويى را در اين اثر نام مى‌برد.
او-چنان‌كه خود مى‌گويد- در نگارش اين اثر و توصيف مفردات دارويى از كتاب ابن جلجل و ابى وليد بن جناح، كتاب فافقى كه نگاشته يكى از علماى اندلس است و نيز آنچه را ابن‌وافد و ابن‌سمجون ذكر مى‌كنند، استفاده مى‌كند. همچنين مؤلف به آنچه در مغرب مشهور است، اعتناى تام دارد و هنگام اختلاف در مصادر بر مبناى همين شهرت، يكى از اقوال را ترجيح مى‌دهد.
گزارش محتوا
اين اثر در حقيقت لغت‌نامه‌اى براى معرفى داروهاى (بيشتر مفردات) طب سنتى است و مؤلف سعى بر اين دارد كه بدون پرداختن به مطالب غيرضرورى و با بيانى ساده و مختصر، اسامى چند صد داروى به‌كار رفته در طب را بيان كند.
در اين ميان علاوه بر ذكر اسامى اين مفردات، گاه به محل يافت، انواع آن‌ها و خواص آن‌ها نيز به صورت گذرا اشاره شده است.
وضعيت كتاب
اين كتاب به همت دكتر ماكس ماير هوف و بر اساس نسخه خطى‌اى كه در كتابخانه استانبول بوده، تصحيح و در سال 1940م منتشر شده است. مصحح علاوه بر تصحيح اين اثر، به تذييل، فهرست‌نويسى و ترجمه كتاب به زبان فرانسه مبادرت ورزيده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب