كتابشناسی تجرید الاعتقاد
كتابشناسی تجرید الاعتقاد تألیف على صدرايى خويى، اثرى است كه با هدف آشناساختن علاقمندان مباحث كلام اسلامى با ترجمه‌ها، شروح و حواشى نگاشته شده بر يكى از ارزشمندترين آثار كلامى شيعه؛ یعنى تجريد الاعتقاد نوشته خواجه نصيرالدين طوسى نگارش يافته است.
| کتابشناسی تجرید الإعتقاد | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مرعشی، محمود (به کوشش) صدرایی خویی، علی (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | تجرید الکلام فی تحریر العقاید الاسلام |
| ناشر | کتابخانه بزرگ حضرت آیت‌الله مرعشی نجفی(ره)، گنجینه جهانی مخطوطات اسلامی |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1382 ش یا 1424 ق یا 2003 م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-6121-98-5 |
| موضوع | نصیر الدین طوسی، محمد بن محمد، 597 - 672ق. - کتابشناسی
نصیر الدین طوسی، محمد بن محمد، 597 - 672ق. تجرید الکلام فی تحریر العقاید الاسلام کلام شیعه امامیه - کتابشناسی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | Z 8874 /ص4ک2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تجريد الاعتقاد بعد از تأليف، در حوزه درسى عالمان و دانش پژوهان مورد تدريس و تدقيق قرار گرفته و ده‌ها شرح و صدها حاشيه بر آن نوشته شده است.
هر دانشمند صاحب عقيده‌اى به جاى پرداختن به تصنيف كتابى مستقل در كلام، به نوشتن شرح يا حاشيه‌اى بر تجريد اكتفا مى‌نمود. و در حقيقت شروح و حواشى اين كتاب، تاريخ علم كلام و تطور انديشه در ميان مسلمانان است.
بنا به كاوشى كه در اين نوشتار به عمل آمده تعداد شروح و حاشيه‌هايى كه تا كنون بر تجريد الاعتقاد نوشته شده چنين است:
- شروح و حواشى تجريد المنطق شش عدد،
- حواشى تجريد نه عدد،
- شروح تجريد چهل و يك عدد،
- حواشى شروح تجريد صد و هشتاد و سه عدد،
- حواشى كشف المراد ده عدد،
- حواشى شرح قديم سى و شش عدد،
- حواشى حاشيه جرجانى بر شرح قديم بيست و شش عدد،
- حواشى شرح جديد صد و هفده عدد،
- حواشى حاشيه قديم دوانى بر شرح قوشچى بيست و سه عدد،
- حواشى حاشيه خفرى بر شرح قوشچى سى و يك عدد،
- حواشى شوارق الالهام يازده عدد،
مجموع شروح و حواشى معرف شده در اين نوشته دويست و سى و يك عدد، مجموع نسخه‌هاى خطى معرفى شده از اين شروح و حواشى ششصد و دوازده نسخه مى باشد.
همچنان كه ملاحظه مى‌شود، از ميان شروح، تسديد القواعد معروف به شرح قديم و كشف المراد علامه حلى و شرح قوشچى معروف به شرح جديد و شوارق الالهام عبدالرزاق لاهيجى، بيشتر از ديگر شروح مورد توجه صاحب نظران قرار گرفته است.
و از ميان حواشى، حاشيه جرجانى بر شرح قديم و حاشيه قديم دوانى و حاشيه خفرى بر شرح جديد، بيشتر از ديگر حواشى مورد نقد و بررسى قرار گرفته است.
اهميت اين حواشى در اين است كه در آنها مسائل متعددى در خداشناسى و جهانبينى اسلامى مورد بحث و بررسى دانشمندان قرار گرفته است.
مسائل كلامى كه امروزه از ابعاد مختلفى مورد بررسى قرار مى‌گيرد و صاحب نظران گمان مى‌كنند كه دانشمندان اسلامى در اين مسائل بحث نكرده‌اند در اين حواشى مورد نقد و نظر قرار گرفته است.
شايان ذكر است كه اغلب اين آثار تا كنون به صورت دستنويس باقى مانده و جز سه يا چهار عدد از آنها منتشر نشده است.
نسخه شناسى
كتاب حاضر به قلم حجت‌الاسلام على صدرايى خويى و همكارى دكتر سيد محمود مرعشى نجفى نگارش يافته و در قطع رقعى با جلد شوميز در 232 صفحه براى بار نخست در سال 1424هق 1382 ه -ش توسط انتشارات كتابخانه آیت‌الله مرعشى نجفى، قم منتشر شده است.
منابع مقاله
مقدمه مؤلف و متن كتاب