ملخص قواعد اللغة العربية

ملخص قواعد اللغة العربية، تأليف فؤاد نعمه، از جمله فرهنگ‌هاى معاصر عربى است كه قواعد صرف و نحو را به زبان ساده و با شيوه‌اى جديد بيان كرده است.

ملخص قواعد اللغة العربیة
پدیدآوران	نعمه، فواد (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	مرجع کامل لقوعد النحو الصرف اعدباسلوب شیق و مبتکر و بصورة مبسطة سهله و مرتبه مع التوضیح بالامثله والجد اول
ناشر	حبل المتين
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1382 ش
چاپ	1
شابک	‎964-7792-05-0
موضوع	زبان عربی - صرف و نحو فقه اللغه عربی
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	‏‎‏PJ‎‏ ‎‏6141‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏7‎‏م‎‏7‎‏

ساختار

كتاب در دو جزء تنظيم شده است. در جزء اول، قواعد نحو در يك مقدمه و شش باب و در جزء دوم، قواعد صرف در پنج باب بيان شده است. هريك از ابواب كتاب مشتمل بر فصولى است.

گزارش محتوا

نويسنده در مقدمه اثر به دشوارى قواعد زبان عربى نزد بسيارى از افراد اشاره كرده، به‌گونه‌اى كه تصور مى‌شود كه اگر متخصص در زبان عربى نباشد نمى‌تواند شناخت كافى نسبت به آن پيدا كند. وى علت اين تفكر را اين مى‌داند كه مباحث قواعد عربى به‌صورت جداگانه بدون تبيين ارتباط بين تقسيمات مختلفش مطرح شده است. پاسخ‌گويى به اين نياز و رفع اشكال مذكور، نويسنده را به نگارش اين اثر برانگيخته است

در جلد اول كتاب در باب اول و دوم، اسم و فعل از حيث اعراب و بناء و در باب سوم، حروف و مطالب مرتبط با آن مورد بررسى قرار گرفته است. در باب چهارم، جمله عربى و جايگاه آن به لحاظ اعراب، در باب پنجم، اسلوب‌هاى نحوى (شرط، قسم، مدح و ذمّ، اختصاص و...)، در باب آخر نيز نمونه‌ها و مثال‌هايى براى اسامى و افعال معرب و مبنى ارائه شده است.

در جلد دوم كتاب، در باب اول، اوزان صرفى در يك صفحه بيان شده است، سپس در ابواب دوم و سوم كتاب، اسم و فعل به لحاظ قواعد صرفى مورد بررسى قرار گرفته است. نويسنده، بخش اسم را با توجه به ابنيه، تعيين، نوع، عدد، تركيب و... در هفت بخش مطرح كرده كه شيوه‌اى جديد بوده و در تثبيت مطالب در ذهن نافع‌تر است. وى همين شيوه را در ضمن شش فصل درباره فعل لحاظ كرده است. در باب چهارم كتاب، ابتدا دو بحث «همزه» و «اعلال و ابدال» مطرح شده و سپس در فصل سوم كتاب، ابتدا اسامى تعدادى از معاجم لغت ذكر و سپس چگونگى به دست آوردن الفاظ از معاجم در دو بخش بيان شده است. از ابتكارات ديگر نويسنده كه در ساير معاجم صرفى رايج نبوده، ذكر و شرح علامت‌هاى نگارشى در فصلى با عنوان علامات الترقيم است.

ارائه مطالب در ضمن جداولى، از جمله ابتكارات نويسنده است كه به خواننده در فهم بهتر مطالب يارى مى‌رساند؛ به‌عنوان مثال در فصل دوم از آخرين باب كتاب، مفرد و جمع مكثر الفاظ به ترتيب حروف الفبا ارائه شده است. در فصل بعد نيز فعل ثلاثى و معناى آن، به همراه صورت‌هاى مضارع، مصدر و برخى از مشتقاتش به ترتيب حروف الفبا ارائه شده است.

وضعيت كتاب

فهرست مطالب هريك از مجلدات در ابتداى آن آمده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.