معجم مفردات أصول الفقه المقارن
| نام کتاب | معجم مفردات أصول الفقه المقارن |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | معجم ثنائی اللغه عربی - انجلیزی |
| پدیدآورندگان | بدری، تحسین (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 169/7 /ب4م6* |
| موضوع | فقه تطبیقی - اصطلاحها و تعبیرها |
| ناشر | المشرق للثقافة و النشر |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1428 ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE12643AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
معجم مفردات اصول الفقه المقارن اثر تحسين بدرى، توضيح واژگان اصول فقه شيعى و سنّى است كه به عربى و انگليسى نگارش شده است.
ساختار
مؤلف پس از ارائه مقدمه مفصلى درباره علم اصول، معجم را بر اساس حروف الفباء تنظيم كرده است.
گزارش محتوا
مؤلف در مقدمه بر اين نكته تاكيد مى‌كند كه علم اصول فقه را محققان علوم دينى همواره به عنوان يكى از مهم‌ترين علوم دانسته‌اند. اين اهميت نه تنها به دليل وسعت محدوده مباحث مطرح در آن نسبت به ديگر علوم مرتبط به دين، بلكه نشأت گرفته از گستره بلند تاثيرگذارى و تعامل آن با علوم ديگرى مى‌باشد كه هر يك محدوده مشخص دارند. ممكن است در نظر نخستين اندازه تاثيرگذارى آن در دامنه استنباطات فقهى و حقوقى ديده شود اما به محض ورود و غور در آن هر انديشمند و محققى درمى‌يابد كه نه تنها فقه بلكه علوم بسيارى همچون حديث‌شناسى، قرآن‌شناسى، لغت، رجال، درايه، منطق و ساير علوم نيز در تعامل موثر با آن است. از اينرو درست شناختن مفاهيم و اصطلاحات آن علم به مثابه كليد فهم متون و ابزار تحقيق و كنكاش در آن اهميت خود را نشان مى‌دهد.
مؤلف بعد از تبيين جايگاه علم اصول و لزوم مبادله بين اصول شيعى و اصول سنّى به بحث پيرامون صناعت معجم پرداخته و آن را از زواياى مختلف بررسى كرده است كه عبارتند از: صنعت معجم و علم معجم و بيان رابطه ميان آن‌دو، اهداف معجم، انواع معجم، فرق معجم و موسوعه، معجم مقارن و تعريف مداخل و مانند اينها. ايشان سپس درباره مقالات انگليسى اين كتاب صحبت كرده و مصادر آنها را بيان نموده است.
در اينجا به جهت آشنايى با شيوه نگارش كتاب به برخى از اصطلاحات كتاب اشاره مى‌كنيم:
- اجتماع امر و نهى اصطلاحى است كه بر انطباق امر و نهى در فعل واحد اطلاق مى‌شود به اين معنا كه مثلاً شىء واحد مانند نماز در دار غصبى از اين نظر كه نماز هست، واجب الاتيان و موجب استحقاق ثواب و از اين جهت كه غصب است حرام است. اين بحث در ميان اصوليين مورد اختلاف است.
- تحسين عقلى به دو معنا بكار رفته است: اول اينكه عقل حسن و قبح اشياء را بنحو فطرى درك می‌كند و نيازى به بيان شارع وجود ندارد. ديگر آنكه عقل، حكم بر ترتّب مدح دنيوى و ثواب اخروى بر برخى از افعال را ميدهد اين معنى، مورد نزاع اشاعره و عدليه است. اشاعره چنين حكمى را منكرند ولى اماميه چنين قابليتى را براى عقل قائلاند.
- دليل فقاهتى دليل فقاهتى دليلى است كه مودّاى آن حكم ظاهرى می‌باشد و حكم ظاهرى، حكمى است كه شارع مقدس براى مكلّفينى كه از دست يابى حكم واقعى محروم ماندهاند جعل فرموده است. به دليل فقاهتى اصل عملى هم گفته می‌شود مانند اصل برائت و احتياط.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب