شرح الأسماء الحسنی

شرح الأسماء الحسنى، نوشتۀ علامه سيد حسين همدانى درودآبادى، اثرى است كه مؤلف آن را به عنوان مقدمۀ تفسيرى كه بر قرآن كريم نگاشته، تصنيف كرده است.

شرح الأسماء الحسنی
پدیدآوران	درودآبادی همدانی، حسین بن محمدتقی (نويسنده) بیدارفر، محسن (مراجعه و تحقیق)
ناشر	بيدار
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1384 ش یا 1426 ق
چاپ	2
شابک	‎964-7155-00-x
موضوع	خدا - صفات خدا - نامها خدا (اسلام) - جنبه‏‌های قرآنی
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏219‎‏/‎‏9‎‏ ‎‏/‎‏د‎‏4‎‏ش‎‏4
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

گزارش محتوا

وى در مقدمه اين اثر، به بيان امور هشتگانه‌اى كه در شرح اسماء حسنى بدان‌ها نياز است مى‌پردازد. اين امور عبارتند از:

1. مقصود از اسم و اين كه تمام موجودات اسماء حق تعالى هستند و نيز رفع تعارض موجود در احاديث، دربارۀ شمار اسماء الهى است.
2. انتشاء اسماء و كيفيت نامگذارى بدان‌ها و نيز ذكر مراتب صفات خداوند.
3. علم خداوند و كيفيت تعلّق آن به جزئيات و امور حادثه.
4. اسماء جلالية و جمالية.
5. اسماء حسنى و غير حسنى و نورى و ظلمانى.
6. عينيت صفات با ذات و ناصحيح شمردن تقسيم صفات به صفات ذات و صفات فعل.
7. بيان اين امر كه اسم «اللّه»، اسم ذات خداوند بما هو هو نيست، بلكه به اعتبار اطلاق مقسمى، خداوند، بدين نام خوانده مى‌شود.
8. تحقيق دربارۀ اسم اعظم پروردگار.

پس از بيان امور هشتگانۀ فوق، مؤلف به شرح اسماء حسنى پرداخته و به مطالب مهمّى ضمن شرح اسماء اشاره مى‌كند كه عبارتند از: بيان حقيقت بداء و نيز بيان عوالم مختلف نزول أمر، معناى توبۀ بنده و توبۀ پروردگار، معناى ثواب و عقاب، اسم دليل و دالّ و تفاوت اين دو، اسم شفيع و شافع و معناى شفاعت، اسم عليم و حقيقت علم در مورد خداوند و توضيح آنچه در روايات در رابطه با جهات علوم ائمه عليهم‌السلام وارد شده است، اسم متكلّم و بيان اقسام كلام(عقلى، نفسى، خيالى، وهمى و كتبى)، اسم و معناى اطلاق آن بر خداوند و...

در خاتمه كتاب هم مؤلف، به بيان معناى آياتى مى‌پردازد كه در آنها تسبيح و تبتّل و استعانت و دعا براى اسم قرار داده شده، نه براى مسمّى؛ مانند آيات:سبّح اسم ربك الاعلى، و اذكر اسم ربّك.

نسخه شناسى

اين كتاب نخستين بار در سال 1376ق(1335ش)، در تهران توسط كتابخانه و چاپخانه مصطفوى، با عنايت فرزند مؤلف به چاپ رسيد. نسخه حاضر در برنامه با تحقيق و حواشى آقاى محسن بيدارفر و با مقدمۀ ايشان در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 272 صفحه براى بار دوم در سال 1384ش1426/ق توسط «انتشارات بيدار» قم، منتشر شده است.

منابع مقاله

مقدمه محقق و متن كتاب.