ينابيع الحكمة
ينابيع الحكمة، اثر شيخ عباس اسماعيلى يزدى، به زبان عربى و مشتمل بر آيات و روايات در موضوعات مختلف است.
| نام کتاب | ینابیع الحکمة |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | اسماعیلی یزدی، عباس (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | |
| موضوع | |
| ناشر | مسجد مقدس جمکران |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1428 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE15914AUTOMATIONCOD |
ساختار
كتاب، در پنج جلد تأليف گرديده است و مشتمل بر يك مقدمه و متن مى‌باشد.
متن كتاب كه مشتمل بر آيات و روايات است، در دويست موضوع، به ترتيب حروف الفبا تنظيم گرديده است. برخى از موضوعات، در فصول متعددى بيان شده است كه در مجموع، كتاب، حاوى پنجاه و يك فصل مى‌باشد.
مجموع اخبار بيان‌شده در كتاب، 10906 خبر است. برخى از اين اخبار، بسيار مفصل و در حد چند صفحه و برخى، بسيار كوتاه و در حد چند كلمه است.
گزارش محتوا
كتاب، مشتمل بر آيات و روايات در موضوعات مختلف و حاوى انواع حكمت‌ها و علوم مختلف مى‌باشد. ينابيع، به معناى چشمه‌هاى جوشان است. آيات و روايات چشمه‌هايى است كه حكمت از آنها مى‌جوشد.
اخبار مذكور در كتاب، از كتب حديثى و روائى ديگر جمع‌آورى و تنظيم گرديده است، البته در ابواب مختلف كتاب، همه احاديثى كه در كتب مربوطه موجود بوده، ذكر نشده است، بلكه آنهايى بيان شده كه داراى ضرورت بوده است.
برخى از احاديث، به دليل اهميت، در مواردى تكرار شده‌اند.
مؤلف، در ذيل بعضى از اخبار، كلمات و جملات نيازمند به توضيح را به‌صورت مختصر، تحت عناوين «بيان» و «اقول» شرح داده است.
سند اخبار و روايات، به دليل پرهيز از حجيم شدن كتاب و به دليل توانايى خواننده بر رجوع به منابع و مصادر، ذكر نشده است.
روش مؤلف در ذكر مطالب كتاب، اين گونه است كه ابتدا عنوان و موضوع مورد نظر را ذكر مى‌نمايد، سپس آيه يا آياتى را كه در رابطه با موضوع است، بيان مى‌كند و بعد، اخبار مربوطه را ذكر مى‌نمايد.
اولين موضوعى كه در كتاب آورده شده، اخوت و برادرى است. مؤلف، آيات و اخبار پيرامون اين موضوع را در چهار فصل بيان نموده است. در اين مبحث، يك آيه و صد و چهل خبر بيان شده است. آيه مذكور، آيه 10 از سوره حجرات است: «إنما المؤمنون إخوة فأصلحوا بين اخويكم...» و برخى از احاديث مزبور عبارتند از:
- اميرالمؤمنين(ع) مى‌فرمايد: «عاجزترين مردم كسى است كه از به دست آوردن برادران، ناتوان باشد و ناتوان‌تر از او كسى است كه برادرى را كه به دست آورده، از دست بدهد».
- امام صادق(ع) مى‌فرمايد: «مؤمن، برادر مؤمن است. چشم و راهنماى اوست. نسبت به او خيانت و ستم و غش و خلف وعده نمى‌كند».
آخرين موضوعى كه مؤلف بيان مى‌كند «يقين» است. در اين مبحث، ده آيه قرآن و صد و هفت خبر نقل شده است. برخى از آيات و رواياتى كه در اين مبحث بيان شده است، عبارت است از:
«... هدى للمتقين... و بالآخرة هم يوقنون».
«و اعبدربك حتى يأتيك اليقين».
«و فى الارض آيات للموقنين و فى انفسكم ا فلا تبصرون».
على(ع):
«يقين، رأس دين است».
«اخلاص، ثمره يقين است».
پاره‌اى ديگر از موضوعات كه در كتاب، ذكر شده، عبارت است از:
ادب، خوردن، آرزوى طولانى، آرزو و اميد، امامت، ايمان، امانت، بخل، بدعت، اسراف، برزخ و قبر، گريه، تجارت، خاک، توبه، ترس، مجادله، نشستن، همنشينى، جمعه، نماز جماعت، آميزش، بهشت، همسايه، حسن جوار، جهاد با نفس، كوشش و اجتهاد، نادانى و حماقت، دوزخ، دوستى، حج، حديث، حرص، دورى از محارم، حرام و غصب، دورانديشى و تدبر در امور، اندوه، حساب، حسد، احسان، حكمت، خدمت، خشوع، دعا، ذكر، رياست و...
وضعيت كتاب
فهرست محتويات هر جلد، در پايان آن ذكر شده است. پاورقى‌ها، به ذكر منابع و مصادر روايات اختصاص يافته است. فهرست كلى عناوين و موضوعات كتاب، در پايان جلد اول گنجانده شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.