التطبيق الصرفي
| نام کتاب | التطبيق الصرفي |
|---|---|
| نام‌های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | راجحی، عبده (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | PJ 6131 /ر2ت6 |
| موضوع | زبان عربی - صرف |
| ناشر | دار المعرفة الجامعية |
| مکان نشر | اسکندریه - مصر |
| سال نشر | |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE24849AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
التطبيق الصرفي، اثر دكتر عبده الراجحى، كتابى است كه در آن، به برخى از مباحث صرفى پرداخته شده است. اين اثر به زبان عربى بوده و بعد از سال 1391ق، نوشته شده است.
نويسنده قبل از اين كتاب، اثر ديگرى به نام «التطبيقي النحوي» را تأليف كرده و سپس به اين نتيجه رسيده است كه براى فهم علم نحو، آگاهى از علم لغت و صرف سودمند بوده و به همين منظور، اقدام به تدوين كتاب حاضر نموده است.[۱]
ساختار
كتاب با مقدمه نويسنده آغاز و مطالب در يك مدخل و سه باب، ارائه گرديده است.
نويسنده در ابتدا، به بحث پيرامون افعال و حالات آن پرداخته و سپس اسم و تقسيمات آن را مورد بررسى قرار داده است. در ادامه نيز با بحث اعلال و ابدال، مطالب را به پايان رسانده است.
وى معتقد است اينكه قدما علم صرف را جداى از علم نحو قرار داده و آموختن آن را قبل از نحو دانسته‌اند، به دليل فهم صحيح علم صرف بوده است.[۲]
گزارش محتوا
در مقدمه نويسنده، ضمن اشاره به اهميت و جايگاه علم صرف، انگيزه نويسنده از تأليف كتاب، بيان شده است.[۳]
نويسنده پيش از آغاز مطالب، در مباحثى مقدماتى، ابتدا به تعريف علم صرف و محدوده آن و سپس به بحث از موارد زير پرداخته: جايگاه علم صرف بين علوم، سبقت صرف بر نحو، اسم متمكن، فعل متصرف، ميزان صرفى و قلب مكانى.[۴]
با آنكه به اعتقاد برخى، جايگاه و رتبه اسامى در علم صرف، مقدم بر افعال مى‌باشد، بااين‌حال، نويسنده باب اول كتاب خود را، به افعال و مشتقات اختصاص داده و از جمله مباحث آن مى‌توان به: صحيح و معتل؛ مجرد و مزيد؛ اسناد افعال به ضماير؛ تأكيد فعل به وسيله نون؛ مصادر؛ اسم فاعل؛ صيغه مبالغه؛ صفت مشبهه؛ اسم مفعول؛ اسم مكان و زمان؛ تعجب و تفضيل اشاره كرد.[۵]
در باب دوم، از اسامى و تقسيمات آن سخن رفته است. تقسيم اسم به صحيح، مقصور، ممدود و منقوص، جمع مكسر، تصغير و نسب از جمله اين تقسيمات مى‌باشد.[۶]
آخرين باب نيز به بحث و بررسى قواعد اعلال و ابدال اختصاص يافته و فتح و اماله، وقف و اعلال، از جمله مباحث آن مى‌باشد.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده است.
در پاورقى‌ها كه اندك نيز مى‌باشد، توضيحاتى پيرامون برخى از كلمات متن داده شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.