فقیه سبزواری، میرزا حسین
آیة الله میرزا حسین فقیه سبزواری فرزند آیة الله میرزا موسی ( از شاگردان مبرّز میرزای شیرازی بزرگ ) ، از فقهای نامدار و از مراجع دینی مشهد در قرن چهاردهم هجری قمری است که در طول 40 سال ، منشأ خدمات و آثار بسیار بوده است .
برخی از شاگردان
محمد تقی شریعتی ، دکتر محمد رضا شفیعی کدکنی ، علامه شهید بلخی ( مؤسس نهضت اسلامی افغانستان ) ، میرزا مهدی الهی قمشه ای ، آیة الله حجت هاشمی خراسانی ، آیة الله عباس واعظ طبسی ، آیة الله سید حسن صالحی ، سیدمحمد تقی مقدم ، مرحوم آیة الله محمد رضا احمدی امام جمعه بیارجمند ، مرحوم آیة الله سید علینقی امین امام جماعت مسجد تهران پارس ، آیة الله محمود محقق دامغانی ، دکتر محمد ابراهیم آیتی بیرجندی ، آیة الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی ، آیة الله شیخ عباسعلی شاهرودی ، آیة الله عزیزالله امامت ، آیة الله فخرالدین افقهی ، حجة الاسلام محمدتقی حسینی ، آیة الله محمد تقی عندلیبی ، حجة الاسلام شیخ ابراهیم غفاری ، حجة الاسلام سید حسن ابطحی ، آیة الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی ، آیة الله سید محمد تقی آل هاشم امام جمعه موقت تبریز ، آیة الله حاج سید جواد فقیه سبزواری ، آیة الله میرزا ابوالفضل فقاهتی ، آیة الله مصطفی اشرفی شاهرودی ، دکتر حسین بهروان ، حاج سید شاه موسی رضوی ، حاج شیخ عباس خالصی خراسانی ، حجة الاسلام رضا تقوی بجنوردی ، حجة الاسلام حاج سید محمد رضا رجایی صدرالشریعة ، شیخ حسن داوری ، شیخ حسین خوشنویس ، شیخ حسین شکرانی ، شیخ رضا مدرس غروی ، شیخ محمد حیدری ، دکتر سید مهدی صانعی ، آیت الله سیّد محمّد تقی نقوی ، سيد على اكبر واعظ موسوى مشهدى معروف به (محب الاسلام) ، علامه حاج شیخ جعفر زاهدی (جورابچی) ، حجة الاسلام حاج سید عباس افتخار واعظ ، دکتر محمد حسن میر عظیمیانی ، آیة الله حاج شیخ ولی الله اسراری ، استاد ذبیح الله صاحبکار ، حجة الاسلام محمد باقر سنگانی ، حجة الاسلام حاج شیخ ابراهیم سلطانی گلشیخی ، حجة الاسلام حاج شیخ محمود انصاری واعظ ، استاد محمد علی خاکساری ، حجت الاسلام حاج شیخ عباسعلی علیزاده ، حجت الاسلام دکتر عبدالعلی صاحبی شاهرودی ، آیت الله میرزا حسن احقاقی ، حجت الاسلام والمسلمین سید محمد مهدی قدمی دامغانی ، دکتر غلامرضا جمشید نژاد و آیة الله محمودی واعظ ، برخی از شاگردان فقیه سبزواری هستند .
برخی از علمایی که موفق به دریافت اجازه اجتهاد از مرحوم فقیه سبزواری شدند
آیة الله حجت هاشمی خراسانی ، آیة الله حاج سید جواد فقیه سبزواری ، آیة الله کاظم مدیر شانه چی ، علامه حاج شیخ جعفر زاهدی (جورابچی) و آیت الله سید محمد علی فقیه .
خدمات
از جمله خدمات مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری ، می توان به تأسیس حوزه علمیه مشهد ، چهل سال کلیدداری ضریح مطهر حضرت رضا علیه السلام ، اقامه نماز جماعت در مسجد گوهر شاد و بالاسر حضرت رضا علیه السلام ، توزیع ماهانه حواله نان بین طلاب ، تدریس خارج فقه و اصول ، رسیدگی به امور طلاب ، واگذاری دوهزار و پانصد قطعه زمین به طلاب (کوی طلاب) ، کمک به تکمیل درمانگاه رازی ، احداث دهها خانه برای سیلزدگان ، احداث مسجد بهار در نخریسی ، احداث مسجد احمد آباد ، احداث مدرسه علمیه محمدیه در سبزوار ، احداث شبستان شرقی مسجد جامع سبزوار ، احداث مدرسه علمیه در کویته پاکستان ، احداث غسالخانه ، احداث باغ رضوان و مدرسه رضوان ، کمک به بیمارستان مسلولین ، احداث تکیه سیدها و کمک های شایان به فقرا و مستمندان اشاره کرد.
میرزا حسین فقیه سبزواری ، پس از واقعه گوهرشاد در سال 1314 شمسی ، حوزه علمیه مشهد را احیا و اقدام به تربیت شاگردان بسیار کرد .
وفات
فقیه سبزواری ، 24 شوال 1386 قمری برابر با 15 بهمن 1345 در مشهد درگذشت و در باغ رضوان که اکنون صحن رضوان نامیده می شود ، در حرم رضوی ، به خاک سپرده شد .
زندگی‌نامه میرزا حسین فقیه سبزواری به قلم خودش
المولد
شهر سامرا سوم ماه رمضان هزار و سیصد و نه قمری
الوالد
مرحوم آیة‌الله آقا میرزا موسی که از قریه ایزی یک فرسخی سبزوار بوده، در سن دوازده سالگی به سبزوار آمده و مشغول تحصیل مقدمات گردیده که مولد او در سنه 1265بوده. تا دوازده سالگی در سبزوار مشغول تحصیل و بعد به مشهد مسافرت فرموده. و تا سنه1300 در مشهد بوده و در 1300 به سبزوار آمده و با والده ازدواج و در همان سال مسافرت به نجف و بعد از زیارت دوره اعتاب مقدسه به سامرا منتقل و در خدمت مرحوم آیة الله حاجی میرزا (محمد حسن) شیرازی که از بزرگان علما و مرجع تقلید عموم مسلمین بوده، مشغول استفاده می‌شود تا سنه 1318 قمری. و بعد از آن به عنوان زیارت به نجف مشرف و تا سنه 1322 به نجف اقامت نموده و بعد از آن بر حسب خواهش اهالی سبزوار، به سبزوار وارد و تا شعبان 1336مشغول تدریس و اقامه جماعت و در ماه مسطور فوت نموده و در طرف دروازه نیشابور، طرف شرقی شمالی سبزوار مدفون و مزار مجللی، خود این جانب ساختمان نمودم که محل توجه عموم اهالی سبزوار است و شبهای جمعه جمع کثیری در آن محل حاضر می‌شوند برای طلب مغفرت.
النسب
بر حسب آنچه از بزرگان شنیدم، مرحوم شاه سلطان حسین، هنگامی که عازم زیارت مشهد می‌شود، در شاهزاده عبدالعظیم دو سید بزرگوار را که از سلسله سادات بلده طیبه (م: مدینه طیبه) بودند و از سلسله سادات آن بلده هستند، یکی به نام آقا میرزا محمد و دیگری به نام آقا میرزاعبدالحسین که آقامیرزا محمد واعظ بی نظیر و آقا میرزا (م: شاید میرزا عبدالحسین) عالم بی نظیر، با خود به سفرمشهد می‌آورد و در سبزوار که وارد می‌شود، اهالی سبزوار از سلطان استدعا می کنند که عالمی در این شهر نداریم. آقا میرزا عبدالحسین در سبزوار می ماند که محل تدریس ایشان در محل، معروف بود و این بزرگوار جد والد مرحوم است و آقا میرزا محمد مشهد آمده و در مشهد اقامت می‌نماید و به مناسبتی، به قریه جاغرق که چهارفرسخی مشهد است منتقل و فعلا عده زیادی از اولاد آن مرحوم موجود هستند. و بر حسب آنچه معلوم مرحوم والد به سی و نه طبقه منتهی می‌شود به حسین اصغر فرزند حضرت سجاد(ع) و در کوه نیشابور معروف به جبل اردلان مدفون و فعلا مزار عموم آن اطراف و دارای موقوفاتی زیاد است.
الام
علویه محترمه سکینه بیگم که از مقدسات علویات بود و در تمام حوادث با زوج خود همراهی داشته و آن سلسله سادات حسینی که آن مخدره هم منتهی به حسین اصغرمی‌شود بر حسب ورقه‌ای که فعلا در نزد حقیر است.
الاسفار
در سنه 1318 به اتفاق والد به سبزوار آمده و مشغول تحصیل مقدمات گردیده و در سنه 1328 مسافرت به مشهد جهت تحصیل سطوح و در سنه 1331 به سبزوار آمدم. درهمان سال مشهد مشرف و مشغول تدریس و اقامه جماعت گردیده در سنه 1353 مکه و مدینه مشرف و مراجعت به مشهد و ایضا در سال 1366 دو مرتبه مکه مشرف شدم.
الاساطین
(م: اساتید) هنگام تحصیل مقدمات نزد اساطین مختلفه بوده و هنگام تحصیل ادبیات نزد ادیب نیشابوری که از اساطین ادب بود، و فقه نزد مرحوم آقا میرزا محمد باقر مدرس رضوی و هنگام تحصیل فقه و اصول در سبزوار در وقت مراجعت از مشهد نزد والد ارجمند و آیة الله آقا حاجی میرزا حسین که از بزرگان تلامذه مرحوم حاجی میرزا حسن شیرازی بود و آیة الله حاجی میرزا اسماعیل مجتهد و مرحوم آیة الله والد ماجد و منظومه حاجی ملاهادی سبزواری نزد مرحوم افتخار که از تلامذه بزرگ مرحوم حاجی ملاهادی سبزواری بود، درطب اول طبیب بود، و هنگام اقامه در نجف فقه و اصول نزد مرحوم آیة الله آقا میرزا حسین نائنی و مرحوم آیة الله آقا سید ابوالحسن اصفهانی و مرحوم آیة الله آقا ضیاء عراقی که تمامی آنها اجازه اجتهاد داده که صورت آنها درج خواهد شد.
انتهی ما فی الرسالة المذکورة 25 ذی القعدة 1380 در مشهد مقدس تحریر شد. معلم
منابع
1 - کتاب عمری پرافتخار ، خاطرات زندگانی مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری تألیف آقایان ناصری و نوغانی .
2 - مقاله " منادی رضوان ، شمه ای از حیات معنوی مرحوم آیة الله العظمی حاج میرزا حسین فقیه سبزواری
نویسنده : استاد غلامرضا جلالی
منبع : مجله نگاه حوزه مرداد و شهریور 1375 شماره 17 و 18
3 - کتاب مکارم الاثار تألیف مرحوم استاد معلم حبیب آبادی
4 - گنجینه دانشمندان تألیف حجة الاسلام شریف رازی
5 - مرات الحجة تألیف آیة الله حجت هاشمی خراسانی
6 - کتاب سبزوار ، شهر دانشوران بیدار
7 - کتاب سیمای سبزوار
8 - پایگاه اینترنتی زندگانی مرحوم فقیه سبزواری