مقالات تأسيسية في الفكر الإسلامي
| نام کتاب | مقالات تأسیسیة في الفکر الإسلامي |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | مجموعه مقالات و پرسشها و پاسخها. عربی
مجموعه مقالات و پرسشها و پاسخها |
| پدیدآورندگان | توفیق، خالد (مترجم)
طباطبایی، محمدحسین (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 10/5 /ط2 م7043 |
| موضوع | اسلام - پرسشها و پاسخها
اسلام - مقالهها و خطابهها |
| ناشر | مؤسسة ام القری للتحقيق و النشر |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1418 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3348AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
مقالات تأسيسية في الفكر الإسلامي، مجموعه مباحث، پرسش و پاسخها و مقالات فكرى و فرهنگى از علامه طباطبايى(ره) است كه برخى از آنها قبلاً در مجلات منتشر شده و برخى نيز براى اولين بار است كه منتشر مى‌شود. جواد على كسار مترجم كتاب از فارسى به عربى است.
ساختار
كتاب در چهار قسم تنظيم شده است كه هر قسم مشتمل بر فصول و زير فصل‌هايى است. عمده عناوين كتاب عبارت است از؛ بحثهاى اسلامى، اسلام و احتياجات انسان معاصر، امامت و تشيع، قضايا و بحثهاى قرآنى و اجتماعى، زن در اسلام.
گزارش محتوا
كتاب با مقدمه‌اى از مترجم آغاز شده است. مترجم كه به گفته خود صدها صفحه از نوشته‌هاى علامه طباطبايى را مطالعه كرده، به تبيين مكتب فكرى علامه پرداخته است. وى معتقد است كه مكتب فكرى علامه پس از انتشار كتاب شريف «الميزان فى تفسير القرآن» شكل گرفت و لذا نمى‌توان بين طباطبايى مفسر و طباطبايى مفكّر تفكيك قائل شد. پس از مقدمه مترجم شرح حال و تأليفات علامه به قلم خود او آمده است.
- در اين بخش از كتاب چهار مبحث مطرح شده است. ابتدا مقايسه‌اى ميان اسلام و اديان ديگر انجام گرفته است. علامه معتقد است كه حيات معنوى در اسلام، وسيع‌تر و عميق‌تر از اديان و مذاهب ديگر است؛ چرا كه در آن تمامى حركات و سكنات انسان و شيوه نيل به اهداف متعالى ترسيم گرديده است.
- در دومين بخش به برخى مباحث اسلامى با عنوان اصل مساوات، واقع‌گرايى، توازن بين ماده و معنا، علم و معرفت از ديدگاه اسلام پرداخته شده است.
- عرفان اسلامى، اسلام و احتياجات انسان معاصر، اساس دعوت اسلام، ارتباط بين عقيده و اخلاق و عمل ديگر عناوين است كه در اين بخش از كتاب مى‌توان مطالعه نمود.
- اين قسمت از كتاب با تبيين معناى «ولايت» آغاز شده است. شيوه استدلالى علامه در اين بحث با توجه به فلسفه اجتماعى اسلام صورت گرفته و با شيوه استدلال فقهى در استنباط احكام متفاوت است. اسلام دينى است كه بر اساس فطرت بنا نهاده شده و لذا احكام فطرى و ضروريات آن مورد توجه اسلام بوده است. از جمله اين ضروريات و اصول فطرى مسئله «ولايت» است. اگر چه اين موضوع از روشن‌ترين مسائل در زندگى مسلمين بوده، اما احدى درباره آن از رسول اكرم(ص) سؤال نكرد؛ البته در زندگى حضرت و پس از هجرت احكام ولايت در اداره امور مردم و نصب واليان و قضات و ارسال مبلغين و... متجسّد بود. علامه در ادامه اين بحث به تبيين احكام ثابت و متغير در جامعه اسلامى پرداخته و موضوع ولايت فقيه را نيز مورد مطالعه قرار مى‌دهد.
- بررسى نهضت سيدالشهداء(ع)، ظهور شيعه، اجتهاد و تقليد، اسلام و جنگ، پرسش‌هاى پيرامون امام مهدى(عج) و زيارت عتبات مقدسه از ديگر عناوين اين بحث است.
- بيشتر مباحث اين بخش پيرامون موضوعات قرآنى است. رؤيا، محكم و متشابه، ختم نبوت، توسل و فواتح سور از جمله اين مباحث است. در پايان اين بخش چند موضوع اجتماعى نيز مورد مطالعه قرار گرفته است. ابتدا ارتباط قانون با ايمان به پروردگار مورد بررسى قرار گرفته است. نويسنده پس از تبيين نياز انسان اجتماعى به ضوابط و قوانينى كه حقوق افراد در آن حفظ شود، سعادت حقيقى در اسلام را در قوانينى مى‌داند كه سعادت دنيا و آخرت وى را تأمين كند؛ لذا چنين نتجه-گيرى مى‌كند كه قوانين زندگى بشرى بايد بر اساس فطرت و نظام خلق و تكوين باشد نه بر مبناى قوانينى كه انسان براى تحقق منافعش تنظيم كرده است. مفاسد اجتماعى مشروبات الكلى و ربا از ديگر مباحثى است كه به آن توجه ويژه شده است.
- علامه اين قسم را در چند فصل تدوين كرده است. ابتدا جايگاه زن در اسلام با توجه به مكاتب بشرى ديگر مورد مطالعه قرار گرفته است. پس از آن مسئله متعه و ازدواج موقت و تعدد زوجات نبى اكرم(ص) و تفسير برخى آيات پيرامون زن تبيين شده است.
در پايان كتاب نيز چهل سؤال در مباحث مختلف فقهى و عقيدتى به ترتيب مطرح و در بخش دوم به اجمال پاسخ داده شده است.
وضعیت کتاب
فهرست مطالب كتاب در انتهاى اثر ذكر شده است. كتاب؛ مشتمل بر پانوشت‌هايى از نويسنده و مترجم است و پاورقى‌هاى مترجم مشخص شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.
پیوندها
مطالعه کتاب مقالات تأسیسیة في الفکر الإسلامي در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور