شرح دعای مبارکه سیفی (یمانی)
شرح دعای مبارکه سیفی (یمانی) تألیف علی ایروانی، کتابی است خطی به زبان فارسی به خط حاج مهدی تبریزی و با موضوع ادعیه و ختوم. جناب آقای ایروانی این دعا را از طریق میرداماد اخذ و نقل نموده است.
| شرح دعای مبارکه سیفی (یمانی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ایروانی، علی (نويسنده) |
| چاپ | 1 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
نویسنده در این اثر به شرح دعای سیفی، آداب، آثار و نحوه بهره گرفتن از آن، پرداخته است.
ساختار
کتاب، ابتدا به ذکر دعای سیفی پرداخته و پس‌ازآن نویسنده به زبان فارسی به توضیح آثار دنیوی و اخروی این دعا و آداب آن و نحوه استفاده از آن برای دستیابی به هریک از این آثار پرداخته است.
گزارش محتوا
نویسنده، پس از کتابت متن دعا و ذکر اختلاف نسخه‌ها در حاشیه، به توضیح درباره آن می‌پردازد. متن دعای کتاب، از صفحات 1 تا 13 آن را تشکیل می‌دهد. وی به روایتی درباره خواص دعای سیفی استناد کرده و چنین می‌نویسد: «از میرداماد علیه‌الرحمه منقول است در خصوص دعای سیفی که جبرئیل علیه‌السلام بر خاتم انبیاء علیه‌السلام نازل شد و از حضرت رسالت پناه به امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام رسیده و مماثل آن در بلاغت و تقدیس و تنزیه باری عزّ اسمه دعایی نیافته‌اند و در وجه‌تسمیه این دعا به حرز یمانی سیفی روایتی که سیف ذوالیزن که ملک یمن بود مغلوب دشمن شده و زمام امور ملک از قبضه قدرتش بیرون رفته و از خصم فرار نموده به عتبه علویه التجا برده و بعد از عرض حال به قرائت این حرز مأذون شده و چهل روز متوالی التزام قرائت نمود و قبل از انقضاء اربعین خبر مقهور شدن دشمن به او رسیده به ملک یمن معاونت نموده و سلطنت باز به او قرار گرفت.»[۱] وی سپس روایاتی درباره جایگاه استفاده از این دعا از پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین(ع) ذکر می‌کند و قرائت آن را برای کفایت مهمات به‌ویژه دفع دشمنان، توصیه می‌کند. سپس آداب خواندن دعا از غسل و نظافت لباس و بدن و روبه‌قبله بودن و خواندن دو رکعت نماز و استغفار و... را بیان می‌کند. بعدازآن به تعداد روزهایی که این دعا باید خوانده شود، اشاره می‌کند.[۲]
برای حرز یمانی سیفی اسامی دیگری نیز هست. از جمله؛ سیف‌الله، یمین‌الله، یدالله، عهد‌الله، قسم‌الله، نورالله، وجه‌الحق، یدالحق، قرب‌الحق، صمصام اکبر، مجملة‌الانوار و....[۳]
نویسنده، سپس به بیان بخور برای نوشتن این دعا و اوقات این امر و وسایل و ادوات مورد نیاز برای این کار می‌پردازد. مثلاً می‌نویسد برای جلب منفعت به روز مشتری و ساعت زهره یا برعکس توجه نماید و برای دفع ضرر و عقداللسان به روز عطارد و ساعت قمر یا برعکس و برای قتل دشمنان به روز مریخ و ساعت زحل یا برعکس و برای ریاست و تسخیرات به روز آفتاب. برای استغفار از گناهان، روز جمعه معین است.[۴] او زعفران، مشک، مقل ازرق، دواکی، عود، عنبر، پوست نارنج، پوست خشخاش، افیون، اسفناج، صمغ عربی، گلاب و... را به‌عنوان برخی از اقلامی که برای بخور نیاز است معرفی می‌کند و ترکیب مورد نیاز برای هر روزی را مشخص می‌کند[۵]
وی این حرز را دارای چهل خاصیت می‌داند که ده خاصیت از آن مربوط به آخرت و سی خاصیت مربوط به دنیا است. خواص اخروی آن عبارت است از؛ مرگ با ایمان، فرشته مرگ با حالت زیبا جان او را می‌گیرد، پاسخ دادن به نکیر و منکر پس از مرگ، به دست آوردن هزار درجه در بهشت برای هر حرف از دعا، نورانیت در روز قیامت، جای گرفتن تحت عرش الهی، سنگینی عمل در ترازوی حساب، عبور سریع از پل صراط، تقدم بر زیارت رسول اکرم(ص) و عزت و احترام بین انسان‌ها.[۶] برخی از خواص دنیوی آن عبارتند از؛ رسیدن به مراد و رهایی از درماندگی در کار، خلاصی از زندان، شفای بیمار، بچه‌دار شدن، وصال به معشوق از طریق حلال، سلامتی در سفر، پیروزی بر دشمن، ایمنی از پادشاه، گشایش در کارها و....[۷]
نویسنده در پایان، آداب قرائت این دعا را ذکر می‌کند. او می‌نویسد: «بدان که اکابر سلف در خواندن این حرز وصایای بسیار کرده‌اند از رعایت طهارت و عبادت و اجتناب از صبح‌های پریشان و حفظ لسان از قذف و احتراز از نفاق و حرام خوردن و تقلیل لحوم و باید که مضمون التعظیم لامر الله و الشفقة علی خلق‌الله را نصب العین خود ساخته و غایت اعتصام و افتتاح و اختتام به جای آورد».[۸] وی غسل، پاکیزگی جامه، مندل ساختن [چوب بخور و...] و خلوت و کتمان سر، استغفار، نماز حاجت، صلوات فرستادن با عباراتی خاص، خواندن هجده مرتبه ناد علی و...را از جمله آداب خواندن دعای یمانی می‌شمارد.[۹] نویسنده در انتهای کتاب، دستور و حرزی برای پیروزی بر دشمن و کشته شدن او می‌دهد و صورت حرز را در دو صفحه پایانی کتاب ترسیم می‌کند. او در پایین حرز یادآور می‌شود که این حرز طبق نسخه میرداماد ارائه شده است.[۱۰]
وضعیت کتاب
اختلاف نسخه‌ها در حاشیه کتاب ذکر شده. در پایان اثر، ذکر شده که حرزهای کتاب طبق نسخه میرداماد نوشته شده است. کتاب فهرست ندارد و زمان و مکان کتابت و کاتب آن، در انتهای ذکر متن دعا این‌گونه ذکر شده است؛ «و قد تشرف بکتابتها و تمت فی مغرب یوم الجمعه سته و عشرین شهر جمادی الاولی مشهورا سنه 1326 بید اقل الخلق و العباد محمود الحاج مهدی التبریزی فی النجف الاشرف علی ساکنها آلاف التحیة و الثناء».[۱۱] یعنی؛ کتابت این اثر، در غروب جمعه 26 جمادی‌الاولی 1326 در نجف اشرف به خط حاج مهدی تبریزی، انجام شد.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.