أصول الفقه (حلی)
| نام کتاب | أصول الفقه (حلی، حسین) |
|---|---|
| نام‌های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | حلی، حسین (نويسنده)
بحر العلوم، محمد (مقدمه‌نويس) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | |
| موضوع | |
| ناشر | مکتبه الفقه و الاصول المختصه |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1432 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE13179AUTOMATIONCODE |
معرّفى اجمالى
اصول الفقه، به زبان عربى، اثر آیت‌الله شيخ حسين حلّى، شرح و تعليقه بر کتاب اجود التقريرات مرحوم نايينى است كه توسط مرحوم خويى تقرير شده است.
ساختار
مطالب کتاب، در 12 جلد به شكل زير تنظيم شده است:
جلد اول، از «مرتبه علم اصول» تا آخر بحث«تعبدى و توصلى» است؛
جلد دوم، از «واجب مطلق و مشروط» تا بحث«تعلق اوامر به طبايع يا افراد» است؛
جلد سوم، از «مقدمه واجب» تا آخر بحث«ترتب(از مباحث اوامر)» است؛
جلد چهارم، از ابتداى بحث«نواهى» تا بخشى از مبحث«مفهوم شرط» است؛
جلد پنجم، از «تعددّ شرط و اتحاد جزاء» تا آخر بحث«حمل مطلق بر مقيد در مستحبات» است؛
جلد ششم، از آغاز مبحث«قطع» تا بحث«حجيت مطلق ظن» است؛
جلد هفتم، از آغاز «دليل انسداد» تا بحث«خروج برخى از اطراف علم اجمالى از محل ابتلا به‌جهت نبودن قدرت شرعى بر آن» است؛
جلد هشتم، از بحث«سخن در مورد ملاقى اطراف علم اجمالى» تا آخر مسئله «آيا كسى كه از روى جهالت به حكم و موضوع مرتكب حرام شود، مستحق عقوبت است؟» مى‌باشد؛
جلد نهم، از آغاز مبحث«استصحاب» تا «استصحاب احكام عقلى» است؛
جلد دهم، از «تنبيه ششم(استصحاب تعليقى)» تا آخر «تنبيه چهاردهم(مراد از شك در موضوع اصول و امارات)» است؛
جلد يازدهم، از «خاتمة الاستصحاب» تا «حكم متمم و متمم از جهت جريان اصول» است؛
جلد دوازدهم، از آغاز مبحث«تعادل و تراجيح» تا پايان بحث«اقسام شهرت و شهرتى كه براى ترجيح، صلاحيت دارد» است
گزارش محتوا
كليات مطالب مطرح شده، در مجلدات دوازده‌گانه کتاب، به ترتيب عبارت است از:
1. مباحث مقدماتى (نظير مرتبه علم اصول، مبادى تصديقيه، موضوع هر علم و...)، مباحث مربوط به وضع، مباحث مربوط به معناى حرفى، استعمال لفظ در نوع يا صنف يا مثلش، سخن در باب حقيقت شرعيه، سخن در باب صحيح و اعم، اشتراك و ترادف، استعمال لفظ در بيشتر از يك معنى، مبحث مشتق، مبحث اوامر و مبحث تعبدى و توصّلى.
2. واجب مطلق و مشروط، واجب نفسى و غيرى، واجب تعيينى و تخييرى، واجب كفايى، واجب موسّع و مضيّق، بحث مرّه و تكرار، بحث فور و تراخى، بحث اجزاء، سخن در باب نسخ وجوب، امر آمر با علم به انتفاى شرط و تعلق اوامر به طبايع يا افراد.
3. بحث مقدمه واجب، مبحث ضد و سخن در باب ترتب.
4. مبحث نواهى، اجتماع امر و نهى، دلالة نهى بر فساد و مبحث مفاهيم.
5. تعدد شرط و اتحاد جزاء، سخن در باب مفهوم وصف، سخن در باب مفهوم غايت، سخن در باب مفهوم حصر، مبحث عام و خاص و مطلق و مقيد.
6. مبحث قطع، سخن در باب تجرى، مباحث علم اجمالى، سخن در باب ظن، حجيت ظواهر و حجيت خبر واحد.
7. دليل انسداد، اصالة البرائة، اصالة التخيير، اصالة الاشتغال و هشدار بر چند امر در زمينه علم اجمالى (مثل ممكن نبودن مخالفت تكليف در بعضى از اطراف علم اجمالى اگر تكليف، منطبق بر آن بعض باشد).
8. سخن در باب ملاقى اطراف علم اجمالى، حكم اضطرار به ارتكاب برخى از اطراف علم اجمالى، سخن در باب شبهه غير محصوره، سخن در باب دوران امر بين اقل و اكثر، تنبيهات اقل و اكثر و آنچه در عمل به احتياط و برائت شرط است.
9. مبحث استصحاب، تنبيهات استصحاب(استصحاب مؤداى امارات، استصحاب كلى، استصحاب زمان و زمانى و...).
10. بقيه تنبيهات استصحاب(استصحاب تعليقى، استصحاب بقاء احكام شرايع سابقه، سخن در باب حجيت اصل مثبت، مقتضاى اصل در هنگام شك در تقدم و تأخر حادث و...).
11. خاتمه استصحاب در بيان چند امر (اعتبار اتحاد متعلق شك با متعلق يقين، پيرامون شمول اخبار باب نسبت به قاعده يقين، پيرامون تقدم امارات بر اصول و...).
12. مبحث تعادل و تراجيح(شامل جمع بين احكام ظاهرى و واقعى با تغاير موضوع آنها و مناقشه در آن، اقسام تزاحم و مرجحات آن، دوران امر بين تخصيص و نسخ و...).
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.
پیوندها
مطالعه کتاب أصول الفقه (حلی، حسین) در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور