الغدير و المعارضون

الغدیر و المعارضون اثر علامه سید جعفر مرتضى عاملى، در سال 1417ق به زبان عربى تألیف شده است. مؤلف در این کتاب داستان غدیر خم را با تمام اهميّت و حساسیتى که دارد مورد بحث قرار داده و از نقاط ابهام و برداشت‌هاى اشتباهى که درباره آن ابراز شده، پرده برداشته است. وى توجه خود را به کاوش در ابعادى از این واقعه متمرکز ساخته که به نظر وى عنایت شایسته‌اى از طرف محققان و کاوشگران درباره آن به عمل نیامده است.

الغدیر و المعارضون

نام کتاب	الغدیر و المعارضون
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	عاملی، جعفر مرتضی (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏223‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏2‎‏غ‎‏4‎‏ ‎‏1375
موضوع	علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - اثبات خلافت غدیر خم
ناشر	دار السیرة
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1375 هـ.ش یا 1417 هـ.ق یا 1996 م
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE16144AUTOMATIONCODE

ساختار

نویسنده در این اثر، جوانب مختلف تاریخى و اجتماعى و گاه کلامى غدیر را تحلیل کرده است. کتاب مشتمل بر دو مقدمه و شش فصل و هر فصل مشتمل بر عناوینى است. برخى از عناوین مباحث عبارت است از: غدیر و امامت، توطئه‌گران و کینه‌توزان، رسول اکرم(ص) خیانتکاران را مى‌شناخت، بررسى زمان و مکان واقعه غدیر، غدیر در سایه تهدیدات الهى.

گزارش محتوا

واقعه غدیر از سرنوشت‌سازترین و حساس‌ترین جریانات اسلامى است. در چگونگى این داستان و جایگاه آن در تاریخ و کلام اسلامى، عالمان و محدثان و متفکران بسیار نوشته و فراوان پژوهش کرده‌اند. این کتاب نگاهى است هوشمندانه به موضع‌گیرى معارضان، مخالفان و کسانى است که از همان آغاز این جریان را برنتابیدند.

در فصل اول کتاب، قبل از شروع موضوع، به تفسیر تاریخى اصطلاح شایع و معروف «حدیث الغدیر» اشاره مى‌کند و مى‌گوید که کلمه «حدیث الغدیر» اشاره به حادثه تاریخى‌اى دارد که در سال آخر از حیات رسول خدا(ص) واقع شده است. حضرت رسول(ص) بعد از حجةالوداع، وقتى به مدینه باز مى‌گشتند در حالى‌که جمیعتى از ده‌ها هزار نفر از مسلمین با ایشان همراه بودند، در روز پنجشنبه 18 ذى‌الحجه در مکانى به نام «غدیر خم» در منطقه جحفه که سه راهى مصر، مدینه و عراق بود، جبرئیل آیه «یا أیها الرسول بلِّغ ما أنزل الیک من ربک» بر آن حضرت نازل نمود. با این آیه خداوند متعال پیامبر را امر نمود که على(ع) را امام امت معرفى کند.

نویسنده در ادامه خاطر نشان مى‌کند که کتب حدیثى و تاریخى پر است از نصوص و مطالب صحیحى که دلالت بر امامت على امیرالمؤمنین(ع) دارد. نقش امامت در بناى حیات انسانى از دیگر مباحث این بخش از کتاب است.

در فصل دوم و سوم کتاب از معارضان، چهره‌نمایى شده و آگاهى رسول الله(ص) از موضع آنان ذکر شده است. در این راستا از کتب مختلف به‌خصوص کتاب شرح نهج‌البلاغه ابن ابى‌الحدید معتزلى، سخنانى تاریخى نقل شده است.

از جمله مباحث فصل دوم، شکایت امیرالمؤمنین على(ع) و تصریح به این مطلب است که قریش بودند که حق من را غصب کردند.

در فصل سوم، چهارده روایت در رابطه با اعلان امامت على(ع) توسط رسول خدا(ص) از منابعى چون مجمع‌البیان، شواهد التنزیل و الدرّالمنثور نقل شده است.

در فصل چهارم، برخوردهاى اصحاب در مواجه با این ماجرا نشان داده شده است. عده کثیرى با سخن پیامبر در روز غدیر به مخالفت پرداختند و عده قلیلى اوامر ایشان را پذیرفتند.

در فصل پنجم، تهدید الهى در انجام ندادن رسالت ابلاغ امامت با تفسیر «و إن لم تفعل فما بلغت رسالته...» مورد بحث قرار گرفته است. در فصل آخر کتاب نیز چرایى گزینش مکان و زمان این ابلاغ در یازده عنوان تبیین شده است.

وضعیت کتاب

ترجمه کتاب با نام «ستیز با آفتاب» به قلم حسین شانه‌چى منتشر شده است.

فهارس پایانى عبارت است از: اعلام، فرق و جماعات، امکنه و بقاع، ایام و وقایع، مصادر و مراجع، فهرست اجمالى و تفصیلى کتاب.

منبع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

پیوندها

مطالعه کتاب الغدیر و المعارضون در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور