ابن هائم، احمد بن محمد
ابوالعباس شهاب‌الديناحمد بن محمد بن عماد بن على مقدسى، معروف به «ابن هائم»، متولد 753 يا 756 قمرى برابر با 1352 يا 1355 ميلادى و متوفاى 815 قمرى معادل 1412 ميلادى. رياضى دان، فقيه، نحوى و اديب مصرى.سبب شهرت وى به مقدسى، اقامت طولانى او در بيت‌المقدس بوده است.وى در قاهره زاده شد و مراحل نخست پرورش خود را در همان ديار گذراند.
| نام | ابن‌هائم، احمد بن محمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | مصری مقدسی، احمد بن محمد
اب‍ن‌ال‍ه‍ائ‍م، احمد بن محمد |
| نام پدر | |
| متولد | 1352 م |
| محل تولد | |
| رحلت | 815 هـ.ق یا 1412 م |
| اساتید | |
| برخی آثار | التبیان فی تفسیر غریب القرآن |
| کد مؤلف | AUTHORCODE2810AUTHORCODE |
اساتيد
از كسانى چون تقى‌الدين ابن حاتم، جمال‌الدين اسيوطى، زين‌الدين عراقى و على بن عبدالصمد جلايرى مالكى، علم آموخت.در فراگيرى فقه و ادبيات عرب بسيار كوشيد و به ويژه در باب مواريث متبحر گرديد.او را در علوم ديگر نيز صاحب نظر دانسته‌اند.وى شافعى مذهب بوده است.
زمانى كه كار تدريس در مدرسۀ صلاحيۀ بيت‌المقدس به زين‌الدين ابوبكر قمنى واگذار شد، وى ابن هائم را به عنوان نايب خويش برگزيد و او را به قدس فرا خواند.نيابت ابن هائم تا حدود سال 810ق ادامه داشت و ظاهرا پس از اين تاريخ به طور مستقل به تدريس پرداخت.
ابن هائم در بيشتر تأليفات رياضى خود از آثار سنان حاسب(از رياضى دانان قرن 3 قمرى) استفاده مى‌جست و خود بارها از اين نكته ياد كرده است.
شاگردان
ابن حجر و ابن حمزۀ مغربى در شمار شاگردان ابن هائم بوده‌اند و ابن حمزه در نظرات خويش در علم اعداد از وى بهره‌ور شده است.وى در ديانت استوار و به امر به معروف و نهى از منكر پايبند بود و كلامش بر دلها مى‌نشست.
ابن هائم در بيت‌المقدس درگذشت و در گورستان «مأمن الله» در همان شهر دفن شد.
ابن هائم فرزندى به نام محب الدين داشت كه از نوادر روزگار بود، اما پيش از پدر در رجب 800ق درگذشت.
آثار
ابن هائم آثار تأليفى زيادى از خود به جاى گذاشته كه متأسفانه تعداد كمى از آنان به زيور طبع و چاپ آراسته شده‌اند.از جمله:
1-التبيان في تفسير غريب القرآن
2-جدول الميراث در احكام تقسيم ارث
3-اللمع في الحساب
آثار خطى فراوانى نيز در رياضيات(15 اثر ثبت شده است)، فقه و فرائض(9 اثر ثبت شده است) ادب و نحو(2 اثر ثبت شده است) و ساير علوم از او به يادگار مانده است. مجموعا 40 کتاب كامل شده و 9 کتاب نيمه تمام براى وى باز شمرده‌اند.