علوم القرآن عند المفسرين
علوم القرآن عند المفسرين تألیف توسط مركز فرهنگ و معارف قرآن
| نام کتاب | علوم القرآن عند المفسرین |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | مرکز الثقافه و المعارف القرآنیه |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 69/5 /ع8 1386 |
| موضوع | قرآن - علوم قرآنی |
| ناشر | مکتب الإعلام الإسلامي، مرکز النشر |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1417 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3086AUTOMATIONCODE |
كتاب پيرامون بعضى از مسائل مهم علوم قرآن جمع و تألیف شده است كه در آن موضوعاتى همچون نزول قرآن،جمع قرآن،تحريف ناپذيرى قرآن، ناسخ و منسوخ، محكم و متشابه و تفسير و مفسران مورد بحث قرار گرفته است.
آنچه كه در اين كتاب وجود دارد در حقيقت مجموعه‌اى است از آراء دانشمندان علوم قرآنى كه پيرامون موضوعات مختلف علوم قرآن مطالبى را در لابلاى كتابهاى تفسيرى خود بيان نموده‌اند(و كتاب مستقلى در اين زمينه ندارند) و مؤلفان كتاب سعى نموده‌اند اين آراء و نظريات را جمع آورى كرده در يك مجموعه به چاپ برسانند؛ البته همان‌گونه كه در مقدمه جلد سوم كتاب ذكر شده،در اين كتاب فقط اقوال ذكر شده و دربارۀ صحت نظريات و يا عدم صحت آن هيچ‌گونه اظهار نظرى نشده و آن را به عهدۀ خواننده واگذار نموده‌اند.
ساختار كتاب
كتاب 3 جلد است كه جلد اول آن داراى 4 فصل و جلد دوم آن داراى 5 فصل و جلد سوم آن داراى 2 فصل مى‌باشد كه فهرست موضوعات آن به شرح زير است:
جلد اول:
فصل اول:كلياتى پيرامون قرآن-مطالب اين فصل عبارتند از:اسماء و صفات قرآن- خصوصيات قرآن در سنت-جامعيت قرآن-عربى بودن قرآن - مجاز در قرآن-حدوث قرآن-ارتباط قرآن با عترت-اصناف آيات
فصل دوم:نزول قرآن شامل:
وحى-مراحل نزول قرآن-اسرار نزول دفعى و تدريجى قرآن - اولين آيه نازل شده-آخرين آيه نازل شده-معناى سوره-معناى آيه- معنى كلمه و حرف-معنى حزب-ملاك مكى و مدنى-مميزات سوره‌هاى مكى از مدنى سوره‌هاى مكى و مدنى-اسامى سوره‌هاى قرآن-
فصل سوم:جمع قرآن شامل:
جمع قرآن در روايات-شكل خط و نقطه‌هاى قرآن-حروفى كه طبق قاعده نيستند- ترتيب سوره‌ها و آيات-تناسب سوره‌ها و آيات
فصل چهارم:سلامت قرآن از تحريف
فهرست موضوعات جلد دوم
فصل اول:قراءات شامل:
علم قراءات، وجوه اختلاف قرائتها-ثمرۀ اختلاف قرائتها- قرائت‌هاى مشهور-ضابطه و ملاك قبول قرائتها-قرائت شاذ و مدرج - آراء پيرامون تواتر قرائتها
فصل دوم:حديث احرف سبعة شامل:
اهل سنت و احرف سبعة-اماميه و احرف سبعة
فصل سوم:تلاوت:شامل:
فضل تلاوت قرآن-خواص تلاوت قرآن-فضل تعليم قرآن - فضل حفظ قرآن-آداب تلاوت، علم تجويد
فصل چهارم:اعجاز قرآن شامل:
معنى اعجاز و شرائط آن، هر پيامبرى بايد معجزه‌اى اقامه كند- اقسام معجزه-حكمت تنوع معجزه-وجوه اعجاز قرآن
فصل پنجم:ناسخ و منسوخ شامل:
معناى نسخ-امكان نسخ-اقسام نسخ-آيات ناسخ و منسوخ
فهرست موضوعات جلد سوم
فصل اول:محكم و متشابه شامل:
معناى محكم و متشابه-قرآن داراى ظاهر و باطن است- حكمت وجود متشابه در قرآن-آگاهان به تاويل متشابهات- مصاديق محكم و متشابه در قرآن
فصل دوم:تفسير و مفسران شامل:
معناى تفسير و تاويل-تفاوت بين تفسير و تاويل-تفاوت بين ترجمه و تفسير و تاويل -آيا قرآن را مى‌توان ترجمه نمود؟-حاجت به تفسير-آيا تفسير جايز است- معناى تفسير به راى-اقسام تفسير-چيزهايى كه يك مفسر به آن نياز دارد - فوائد اسباب نزول-قصص قرآن-اسرائيليات-طبقات مفسرين- بهترين روش تفسير قرآن-مهمترين كتابهاى تفسيرى
ويژگى‌ها
- پيرامون موضوعات مطرح شده، سعى شده است آراء و نظريات دانشمندان علوم قرآنى(اعم از شيعه و اهل سنت) ارائه گردد.
- از كسانى نقل قول شده كه پيرامون موضوعات علوم قرآنى داراى كتاب مستقلى نيستند و در حقيقت مطالب از لابلاى نوشته‌هاى آنان جمع آورى شده
- جلد دوم-فصل اول-در اين فصل آراء و نظريات پيرامون تواتر قراءات بطور وسيع نقل شده است
- جلد دوم: فصل دوم:در اين فصل ابتدا پيرامون حكمت اينكه قرآن براى عرب‌ها معجزه قرار داده شده بحث مى‌كند و در ادامه اعجاز قرآن را مورد بحث قرار مى‌دهد كه اين مطلب گسترده‌ترين موضوع بحث جلد دوم كتاب است
- جلد اول-فصل چهارم-بحث سلامت قرآن از تحريف در اين فصل آراء دانشمندان علوم قرآن را ارائه مى‌نمايد كه در آن تحريف ناپذيرى قرآن اثبات شده است
- جلد سوم: فصل اول:محكم و متشابه-در اين فصل، كلام مفصل و طولانى از راغب اصفهانى در كتاب جامع التفاسير پيرامون مسالۀ محكم و متشابه ذكر مى‌نمايد
- جلد سوم-در پايان اين جلد ويژگيهاى كتاب تفسير الميزان و همچنين منابعى را كه مرحوم علامه در تفسير الميزان از آن استفاده نموده ذكر مى‌نمايد
نسخه شناسى
كتاب 3 جلد، متن آن عربى كه جلد اول آن داراى 600 و جلد دوم آن،711 صفحه و جلد سوم آن 600 صفحه و مشخصات آن به قرار زير است
- نوع كاغذ:معمولى
- چاپ آن:كامپيوترى
- جلد آن:گالينگو
- نوبت چاپ:اول
- تيراژ:2 هزار نسخه
- تاريخ انتشار:
جلد اول:سال 1374 هجرى شمسى
جلد دوم:سال 1375 هجرى شمسى
جلد سوم:سال 1375 هجرى شمسى
- چاپ و انتشار آن:توسط مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم
- داراى فهرست موضوعات كتاب، در پايان كتاب
- فهرست منابع در جلد اول ذكر شده است.
پیوندها
مطالعه کتاب علوم القرآن عند المفسرین در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور