نعمانی، محمد بن ابراهیم
ابوعبدالله، محمد بن ابراهيم بن جعفر كاتب نعمانى مشهور به ابن زينب از راويان بزرگ شيعه در اوايل قرن چهارم هجرى به شمار مى‌آيد.
| نام | نعمانی، محمد بن ابراهیم |
|---|---|
| نام های دیگر | ابن اب‍ی زی‍ن‍ب ال‍ک‍ات‍ب النعمانی، اب‍و ع‍ب‍د ال‍ل‍ه محمد بن ابراهیم
ابن زی‍ن‍ب، محمد بن ابراهیم نعمانی، اب‍و ع‍ب‍د ال‍ل‍ه محمد بن جعفر ابن اب‍ی زی‍ن‍ب، محمد بن ابراهیم |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 360 هـ.ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE2354AUTHORCODE |
مقام علمى
وى علاوه بر اين كه نويسنده‌اى خوش نظر و داراى قدرت استنباط بوده، از اطلاعات وسيعى درباره رجال و احاديث برخوردار بوده است.
او از شاگردان بزرگ ثقة الاسلام كلينى به شمار مى‌آيد و بيشتر معلومات خود را از ايشان فرا گرفته است.
همچنين كاتب و نويسنده او نيز به شمار مى‌آمد و به همين خاطر از شهرت، احترام و اعتبار خاصى در نزد علماء و فقهاى شيعه بهره‌مند شده است.
سفر به شيراز
نعمانى كه براى شنيدن احاديث از يك راوى معتبر به شهرهاى مختلفى سفر مى‌كرد در سال 313 هجرى به شيراز رفت تا از عالم بزرگوار، ابوالقاسم موسى بن محمد اشعرى نوۀ سعد بن عبدالله قمى بدون واسطه روايت بشنود و راوى روايات او باشد.
سفر به بغداد
در سال 327 هجرى به بغداد سفر كرد تا از ستارگان درخشان روات شيعه در آن شهر نيز بهره‌مند گردد.
در بغداد از بزرگانى مانند: احمد بن محمد بن سعيد بن عقده كوفى و محمد بن همام بن سهيل روايت شنيد.
سفر به شام
وى در سال 333 به اردن سفر كرد تا از محمد بن عبدالله بن معمر طبرانى و ابوالحارث عبدالله بن عبدالملك بن سهل طبرانى روايت بشنود.
پس از آن به سوى شهر دمشق رفت و در آنجا از محمد بن عثمان بن علاّن دهنى بغدادى روايت شنيد.
در حلب
وى بعد از آن، به سوى شهر حلب رفت. مردم و علماى شهر بسيار از او استقبال كردند و از او خواستند در آن شهر بماند تا از نور وجودش، كه مملو از روايات اهل بيت عصمت و طهارت بود، بهره ببرند. او نيز پذيرفت و تا آخر عمر در آن شهر ماند و همانند شمعى درخشيد و به ديگران روشنى بخشيد. و در سال 360ق از دنيا رفتند.
كتاب غيبت از دستاوردهاى اقامت نعمانى در شهر حلب است. او با نگارش اين كتاب قدم بزرگى در آشنايى مردم آن سامان با امام زمان عجل‌الله‌تعالى‌فرجه‌الشريف برداشت، خصوصا در آن زمان كه اوايل عصر غيبت كبرى بود.
سخن نجاشى
نجاشى، يكى از مشايخ بزرگ شيعه درباره نعمانى مى‌گويد:
«نعمانى، معروف به ابن زينب، از مشايخ بزرگ شيعه مى‌باشد، وى از مقام و منزلتى بزرگ برخوردار است و داراى شخصيتى شريف و عقيده‌اى صحيح و رواياتى فراوان است.»
اساتيد
نعمانى از محضر شخصيت‌هاى بزرگى از راويان حديث بهره‌مند شد مانند:
- محمد بن يعقوب كلينى
- محمد بن عبدالله بن جعفر حميرى
- ابوعلى، محمد بن همام بن سهيل بن بيزان، كاتب اسكافى
- ابوالقاسم موسى بن محمد قمى
- محمد بن عثمان بن علان دهنى بغدادى
- احمد بن محمد بن سعيد كوفى، معروف به ابن عقده
تأليفات
وى علاوه بر كتاب غيبت، تأليفات ديگرى نيز دارد مانند:
كتاب الفرائض، كتاب الرد على الإسماعيلية، كتاب التفسير، كتاب التسلي.
متأسفانه بجز كتاب غيبت، ديگر تأليفات ايشان به دست ما نرسيده و فقط شيخ حر عاملى مى‌فرمايد: من بخشى از تفسير ايشان كه روايات نعمانى از امام جعفر صادق عليه‌السلام مى‌باشد را ديده‌ام.
ظاهرا مقصود شيخ حر همان كتاب «محكم و متشابه»، منسوب به سيد مرتضى مى‌باشد كه علامه مجلسى نيز آن را جزء مصادر بحار الأنوار قرار داده است.
وابسته‌ها
الآیات الناسخة و المنسوخة من روایة أبی عبدالله محمد بن ابراهیم النعمانی