انصاری شیرازی، علی بن حسین
«حاجى زين الدين على بن حسين انصارى» در سال 729ق در شيراز به دنيا آمد. پدرش حسين انصارى نيز از اطباى بنام بوده كه از اصفهان به شيراز آمده و فرزندش على در اين شهر متولد شده است.
| نام | انصاری شیرازی، علی بن حسین |
|---|---|
| نام های دیگر | انصاری، زین‌الدین علی |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 806 هـ.ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE3147AUTHORCODE |
از زندگانى اوليه حاجى زين العطار اطلاعى در دست نيست. مسلماً تحت نظر و توجه پدر دانشمندش تربيت يافته و از مكتب دانشمندان شيراز كسب علوم كرده است.
در متن تنها اثر باقيمانده و معروف وى «اختيارات بديعى»، اطلاعات وسيع او در زبان عربى و همچنين از خود تأليف خاصه و مقدمه فاضلانه كتاب، تبحر وى در زبان فارسى معلوم و مستفاد مى‌گردد.
وى سرآمد اطباى فارسى در قرن هشتم هجرى بوده است. به همين جهت مورد توجه و احترام بزرگان عصر قرار گرفته است. در ابتدا، طبيب مخصوص امير مبارز الدين محمد، سر سلسله دودمان مظفرى بود و بعد از وى مدت شانزده سال (760- 776ق) به عنوان طبيب مخصوص در دربار شاه شجاع مظفرى عهده‌دار خدمت بوده است.
حاجى زين العطار در مقدمه كتاب قطعه‌اى آورده كه مسلماً اثر طبع خود وى و دليل روشنى است كه طبع شعرى هم داشته است.
تأليفات
تنها اثرى كه از وى به جا مانده، «اختيارات بديعى» است كه شامل مفردات و مركبات داروهاى سنتى است و به تصريح وى در مقدمه كتاب به همسر سوگلى امير مبارز الدين شاهزاده بديع الجمال اهدا كرده و به همين مناسبت آنرا اختيارات بديعى ناميده است.
با اين حال بنا به نوشته فرزندش حاج احمد، كتاب‌هاى مؤلف عبارت‌اند از:
1. تحفه السلاطين.
2. دستور المتأكلين.
3. مفتاح الخزاين كه بعداً با تغييراتى تكامل يافته و اختيارات بديعى ناميده شده است.
4. رساله‌اى درصفت مردان و زنان.
5. دستور الزراعة.
6. دستور السعداء.
و رساله‌هاى كوتاه ديگرى كه فرزندش نام و شرح آن‌ها را بيان نكرده است.
وفات
وى بنا به نوشته فرزندش احمد، در سال 806ق در مولد و موطن خويش درگذشته است.