ابن بابویه، علی بن حسین
ابوالحسن على بن حسين بن موسى بن بابويه قمى از محدثان و فقهاى شيعه اماميه و محل رجوع مردم قم و مناطق اطراف آن در عصر غيبت صغرى است. خاندان بابويه، همگى از بزرگان علم بوده‌اند که از ميان آنان، على بن الحسين و فرزندش محمد بن على معروف به شيخ صدوق از همه بارزترند و منتجب الدين صاحب فهرست مشهور، آخرين دانشمند اين خاندان است که با عنوان ابن بابويه شناخته مى‌شود.
| نام | ابن بابویه، علی بن حسین |
|---|---|
| نام های دیگر | ابن بابویه، ابوالحسن علی بن ال‍ح‍س‍ی‍ن
بابویه ق‍م‍ی، علی بن حسین |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 329 هـ.ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE191AUTHORCODE |
سخن بزرگان
نجاشى و ابن نديم، على بن حسين را به عنوان يکى از فقها و ثقات شيعه معرفى مى‌کنند.
مقام علمی
مقام او در فقه و حديث چنان بود که در مواردى که حديث در دست نبود و يا اينکه در متن حديث ترديد وجود داشت، علماى شيعه به فتاوى او استناد کرده‌اند. او اولين کسى بود که در حذف سند احاديث و جمع احاديث مشابه ابتکار به خرج داد و اخبار را با قرينه ذکر کرد.
در عين عظمت و شهرت وى، از زندگى ايشان اطلاع زيادى در دست نيست و مهم‌ترين آگاهى، مربوط به نامه امام حسن عسکرى(ع) خطاب به اوست. مکاتبه امام با ابن‌بابويه، ضمن آنکه عظمت وى را آشکار مى‌کند و افتخارى براى او و خاندانش به شمار مى‌رود، نشان دهنده طول عمر او يا اعتبار او در جوانى است، زيرا بنا به شهرت، وى در سال 329ق از دنيا رفته و امام عسکرى(ع) در سال 260ق رحلت کرده است. بنابراين بايد ابن‌بابويه در زمان امام در سنى بوده باشد که با آن حضرت مکاتبه کرده و حتى دعا براى فرزندى را درخواست کرده باشد.
ابن بابويه علاوه بر مقام علمى، بازرگان و صاحب مکنت بود. او دست کم سه بار به عراق مسافرت کرد.
آثار
تا حدود 100 کتاب و رساله از قول فرزندش به او نسبت داده شده که بيشتر آنها درباره فقه، تفسير و کلام است. نجاشى تأليفات‌او را چنين برشمرده است: کتابهاى الوضوء، الصلوة، الجنائز، الامامة و التبصرة من الحيرة، الاملاء، نوادر کتاب المنطق، الاخوان، النساء و الولدان، الشرايع که براى فرزندش فرستاده است، التفسير، النکاح، مناسک الحج، قرب الاسناد، التسليم، الطب، المواريث، المعراج.
اساتيد
برخى مشايخ او عبارتند از: سعد بن عبدالله اشعرى، على بن ابراهيم هاشم قمى، محمد بن أبى القاسم ماجيلويه؛ محمد بن يحيى عطار؛ محمد بن حسن صفار، ايوب بن نوح و محمد بن على شلمغانى.
شاگردان
از برکات حيات علمى او، تربيت شاگردان فراوانى است که دو فرزندش حسين و محمد و ابوالقاسم جعفر بن محمد بن قولويه قمى و هارون بن موسى تَلعُکبرى از آن جمله‌اند.
وفات
اين عالم بزرگ در سال 329ق از دنيا رفت. برخى به اشتباه گفته‌اند در سالى که قرامطه مکه را غارت کرده و حاجيان را کشتند، وى هم در حال طواف کشته شده است. سال وفات او را به علت فرود آمدن شهاب‌هاى بسيار از آسمان يا به علت درگذشت چند تن‌از بزرگان شيعه، سال تناثر النجوم گفته‌اند. مدفن‌او در قم است.