الدرة النجفية
الدرة النجفية تألیف سيد محمد مهدى فرزند مرتضى فرزند محمد بروجردى طباطبايى، مشهور به علاّمه بحر العلوم، از بزرگان علماى شيعه در نيمه دوم قرن دوازدهم و آغاز قرن سيزدهم و متوفاى سال 1212 هجرى قمرى.
| نام کتاب | الدره النجفیه |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | منظومه فی الفقه |
| پدیدآورندگان | بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 183 /ب3د4 |
| موضوع | شعر عربی
فقه جعفری - قرن 12ق. - شعر |
| ناشر | دار الزهراء |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1406 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE151AUTOMATIONCODE |
وى فقيه، اصولى، محدث، متكلم، مفسر قرآن، اديب و رجالى نام‌آور است.
شيوه نگارش
مؤلف در اين كتاب به سبكى زيبا به زبان شعر مباحث فقهى كتاب طهارت و صلات را آورده است. وى به نقل فتاواى خود اكتفا كرده و به ادله احكام نپرداخته است.
مؤلف از اصطلاحات پيچيده فقهى استفاده نكرده و زبان شعر در اين كتاب بسيار روان و ساده مى‌باشد.
ارزش و اعتبار كتاب
اين كتاب از آثار ارزشمند سيد بحر العلوم از علماى بزرگ شيعه مى‌باشد كه به صورت شعر مباحث فقهى كتاب طهارت و صلات و ميراث را مطرح نموده است. اين كتاب دليل بر توانايى فراوان مؤلف در علم فقه و شعر مى‌باشد. و از زمان تأليف تاكنون مورد توجه فقهاى بزرگ بوده و شرحهاى فراوان و با ارزشى بر اين كتاب نوشته شده است.
و برخى از بزرگان اقدام به تكميل و تتميم آن نموده‌اند.
تاريخ نگارش
مؤلف درباره تاريخ تدوين كتاب مى‌فرمايد:
غراء قد وسمتها بالدّرة تاريخها عام الشروع (غرة)
كه مطابق با سال 1205 هجرى قمرى مى‌باشد.
معرفى كتاب
آقا بزرگ تهرانى صاحب كتاب ارزشمند الذريعة إلی تصانيف الشيعة ج 6 ص 85 درباره اين كتاب مى‌فرمايد: «الدرة البهية منظومة في الطهارة و الصلاة من نظم السيد محمد مهدى بحر العلوم المتوفى (1212)».
يعنى كتاب الدرة البهية مجموعه اشعارى درباره كتاب طهارت و صلات نوشته سيد محمد مهدى بحر العلوم متوفاى سال 1212
هجرى قمرى است.
آقا بزرگ تهرانى در ج 8 ص 109 دوباره درباره اين كتاب به عنوان «الدرة المنظومة» مى‌فرمايد: «في الفقه خرج منه تمام الطهارة و الصلاة إلى صلاة الطواف، لسيدنا بحر العلوم محمد المهدي بن المرتضى بن محمد الطباطبايي البروجردي المتوفى بالنجف (1212) طبع بايران مكررا».
يعنى كتاب الدرة المنظومة در علم فقه، شامل تمام كتاب طهارت و صلات تا صلات طواف، نوشته سيد بحر العلوم محمد مهدى فرزند مرتضى فرزند محمد طباطبايى بروجردى، متوفاى سال 1212 هجرى قمرى، در شهر مقدس نجف اشرف مى‌باشد.
شرحهاى كتاب
كتاب الدرة النجفية يا الدرة البهية في الطهارة و الصلاة يا الدرة المنظومة، بسيار مورد توجه علماى شيعه بعد از سيد بحر العلوم قرار گرفت و لذا تقسيمات، ملحقات و شرحهاى فراوانى بر اين كتاب نگاشته شده است كه اينك به نام برخى از آن شرحها اشاره مى‌شود:
- شرح ميرزا ابوتراب مشهور به ميرزا آقاى قزوينى حائرى، متوفاى سال 1390 هجرى قمرى.
- شرح مولى آقا فرزند عابد فرزند رمضان فرزند زاهد شيروانى دربندى تهرانى، متوفاى سال 1286 هجرى قمرى به نام خزائن الأحكام.
- شرح علامه سيد حسين فرزند سيد رضا فرزند آیت‌الله بحر العلوم طباطبايى نجفى متوفاى سال 1306 هجرى قمرى.
- شرح ميرزا رضا گلپايگانى متوفاى سال 1280 هجرى قمرى.
- شرح شيخ عباس فرزند شيخ حسن فرزند شيخ اكبر كاشف الغطاء نجفى، متوفاى سال 1322 هجرى قمرى به نام «شرح الدّرة»
- شرح سيد ابوالقاسم فرزند احمد كاشانى نجفى به نام كشف الاسرار الخفية.
- شرح مولى محمداسماعيل عقدائى يزدى.
- شرح شيخ جواد طارمى.
- شرح محمد باقرفرزند محمد كروهرودى سلطان آبادى نزيل كنگاور، متوفاى سال 1315 هجرى قمرى.
- شرح شيخ جواد فرزند شيخ على فرزند شيخ محمد سبيتى عاملى
نسخه حاضر
نسخه‌اى كه در اين برنامه از آن استفاده شده ناشر آن انتشارات دار الزهراء، تاريخ نشر سال 1406 هجرى قمرى، چاپ بيروت، لبنان، به زبان عربى، در قطع وزيرى و در يك جلد مى‌باشد.
در آخر اين كتاب ملحقات المنظومة في الميراث به چاپ رسيده است.