عقد الدرر في أخبار المنتظر(عج)
عقد الدّرر فى اخبار المنتظر(عج) به زبان عربى نوشته يوسف بن يحيى بن على بن عبدالعزيز مقدّسى شافعى سلمى از علماى قرن هفتم مى‌باشد. اثر، مجموعه‌اى روايى درباره مهدى موعود(عج) و خصوصيات ظاهرى، باطنى و اخلاقى ايشان، نشانه‌هاى پيش از ظهور و دوران پس از ظهور آن حضرت است.
| نام کتاب | عقد الدرر في أخبار المنتظر(عج) |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | نظری منفرد، علی (مصحح)
مقدسی شافعی سلمی، یوسف بن یحیی (نويسنده) حلو، عبدالفتاح محمد (محقق) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 51 /م7ع7 |
| موضوع | آخر الزمان
احادیث اهل سنت - قرن 7ق. فتن و ملاحم محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - احادیث اهل سنت |
| ناشر | مسجد مقدس جمکران |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1428 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE13438AUTOMATIONCODE |
معرّفى اجمالى
مؤلف در مقدّمه، فساد دوران و زمانه، ياس و نا اميدى همفكران و معاصرين از اصلاح امور، زياد شدن فتنه‌ها و مهلكات، از بين رفتن بركت، علنى شدن گناهان و اميد به اينكه حالا زمان خروج امام مهدى(ع) است، سبب تألیف ذكر مى‌كند و همچنين از انگيزه‌هاى ديگر نگارش از جمله نقد و ردّ كسانى كه منكر انديشه مهدويّت و كسانى كه اين نظريه را مطرح نموده‌اند، مهدى(ع) كسى جزء همان عيسى بن مريم(س) نيست، بيان مى‌دارد.
ساختار
انديشه جهانى شدن در متون جديد و قديم اسلامى يا دعوت به مكتب جهانى، از آيات قرآن استفاده مى‌شود. طبق آيات قرآن، دين مبين اسلام، دين تمام مردم جهان و دين جامعه جهانى است. خداوند وعده فرموده كه سرانجام اين آئين پاك را بر همه اديان پيروز مى‌گرداند و نظام جهان را بر پايه ايمان به خدا، احكام اسلام و برنامه‌هاى جاويد قرآن استوار مى‌سازد.(سوره توبه33/) علاوه بر اين، آياتى ديگر نيز در قرآن وجود دارد كه موضوع حكومت جهانى صالحان در روى زمين دلالت دارد و اينكه حكومت در زمين بر عهده صالحان و مستضعفان مى‌باشد.طبق اين وعده الهى در هر عصر و زمان پايه‌هاى ايمان و عمل صالح در ميان مسلمانان مستحكم شود، آن‌ها صاحب حكومتى ريشه‌دار و پرنفوذ خواهند شد.(سوره نور55/). اين وعده الهى در آيه ديگر مورد تاكيد قرار گرفته و آمده: ما در كتاب زبور كه بعد از كتاب (تورات) موسى نازل شد، نوشتيم و مقدّر كرديم وارثان و حاكمان زمين، بندگان صالح و نيكوكار خواهند بود. واين نويدها و وعده‌ها الهى هرگز تخلف‌پذير نيست، ان الله لايخلف الميعاد. حال اين سوال مهم مطرح مى‌شود، خداوند اين حكومت و مكتب جهانى كه وعده آن را داده، به دست چه كسى محقق خواهد نمود؟ زمان تحقّق اين بشارت و نويد قرآنى چه موقعى است؟ آيا براى اين نزديك بودن وعده الهى نشانه‌هايى و علائمى بيان شده است؟ مؤلف با ساماندهى اثر خود در دوازده باب درصدد پاسخ‌گويى به اين سوالات از طريق جمع‌آورى روايات اهل سنّت است. بر مبناى پژوهش مؤلف، تشكيل حكومت جهانى و جهانى شدن مكتب اسلام با قيام آخرين حجت خدا مهدى موعود(عج) محقق خواهد شد.
مؤلف در نگارش اثر از احاديث و اخبار، نقل قول‌هايى از علماى اهل سنّت و هم چنين آثارى كه دانشمندان اهل سنّت در رابطه با امام زمان(ع) تألیف نموده‌اند، سود جسته است و كاملاً روش او سبقه نقلى دارد.
ايشان ابتدا از احاديثى كه در صحيح بخارى و صحيح مسلم نقل شده، هر باب را شروع مى‌كند و در ادامه از مستدرك حاكم نيشابورى، مسند احمد، سنن أبي‌داود، ابن ماجه، المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)، ترمذى به ترتيب نقل اخبار مى‌كند. آنچه در باب نقل احاديث بايد متذكر شد، اكثر نقل مؤلف از احاديث صحيح مسلم مى‌باشد و از صحيح بخارى بطور قليل حديث نقل نموده است.
ايشان همچنين از كتب تفسيرى؛ از جمله تفسير ابن جرير طبرى، ابواسحاق احمد بن محمد ثعلبى و كتب الملاحم و الفتن از جمله ابوعبدالله نعيم بن حماد مروزى، ابونعيم عبدالله اصفهانى و ابن منادى و كتب تاريخ انبياء و كتب مسالك و ممالك؛ از جمله خرداذبه و ابن قتيبه دينورى و ابوالعباس احمدبن يحيى در نگارش اثر سود جسته است. روش ايشان در نقل احاديث، حذف سلسله سند روايت مى‌باشد و از آوردن هر گونه توضيح و تعليل از جانب خود، خوددارى نموده است.
گزارش محتوا
بر مبناى باب اوّل اين اثر، امام مهدى(عج) از نسل رسول خدا(ص) و خاندان اوست و نام و كنيه ايشان، همانند نام و كنيه رسول خدا(ص) مى‌باشد. در ابواب ديگر از ويژگى‌هاى ذاتى و اخلاقى ايشان، كرامات امام زمان(عج)، مقام و منزلت و جوانمردى وى، فتوحات و پيروزى‌ها و شيوه‌هاى جنگى او، نمازخواندن حضرت مسيح(ع)، در پشت سر او، مدّت حكومت و حيات ايشان و در بخش ديگر از عدالت‌گسترى و رفتار و سلوك حضرت بحث مى‌شود. و در آخر از نشانه‌ها و علائم پيش از ظهور و در ادامه از حوادث و فتنه‌هاى عصر ظهور و پس از شهادت ايشان سخن به ميان مى‌آيد.
گزارش وضعيّت
در مقدّمه كه توسط عبدالفتاح محمّد الحلو محقق اثر به رشته تحرير درآمده، مطالبى در خصوص كتب الملاحم و الفتن كه قبل از مؤلف نگارش يافته، به اختصار اطلاعاتى ارائه مى‌دهد و در ادامه به معرّفى مؤلف و كتاب حاضر مى‌پردازد و در آخر به نسخه شناسى اثر پرداخته است. نسخه‌اى كه اصل قرار گرفته و بقيّه نسخ با آن مقابله شده، كاتب آن زين العابدين سليمان عباسى ازهرى به سال 910ق كه در كتاب‌خانه برلين نگهدارى مى‌شود، مى‌باشد. نسخ ديگر مربوط به سال 953ق با رمز «ق» كه در كتاب‌خانه رضوى مشهد مى‌باشد و دو نسخه ديگر يكى مربوط به سال 1106ق با رمز «ب» و ديگرى به سال 993ق و با رمز «س» است كه اختلاف نسخ در پاورقى‌ها ذكر شده است. اما اثر داراى تعليقه‌هايى از آقاى نظرى منفرد مى‌باشد كه در پاورقى‌ها توضيح براى اشكالى كه وارد شده يا رفع ابهام در خصوص افراد و مطالبى كه در متن آمده، مى‌باشد و با اين () در متن مشخص شده است.
اثر فاقد هرگونه فهرست مى‌باشد.
منابع
- پايگاه اطلاع رسانى سراسرى اسلامى(پارسا)، 1388، امام مهدى(عج) در آينه قلم، قم، موسسه اطلاع رسانى مرجع
- اثر حاضر
پیوندها
مطالعه کتاب عقد الدرر في أخبار المنتظر(عج) در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور