مهائمی، علی بن احمد
ولادت
«على بن احمد بن ابراهيم بن اسماعيل علاءالدين مهائمى دكنى هندى حنفى»، از فقيهان، متكلمان، مفسران و صوفيان هند است[۱] كه در سال 776ق، به دنيا آمد.[۲]
وى، بزرگ‌ترين مفسر دوره اول (پيش از گوركانيان) در هند است. او نيز از جمله علماى عارف بوده كه در علوم اسلامى و نيز در عرفان عملى، يد طولى و تبحر زيادى داشته است. وى داراى ده‌ها بلكه صدها تصنيف است. اما تفسير وى كه برخى آن را بزرگ‌ترين اثر تفسيرى دوره اول ناميده‌اند، تفسير «تبصير الرحمان و تيسير المنان» نام دارد. اين اثر به نام «تفسير رحمانى» يا «تفسير مهائمى» نيز معروف است. موضوع اصلى اين تفسير، «نظم قرآن» بوده و مهائمى در آن، به مطالعه ارتباط آيات و سوره‌ها با يكديگر پرداخته است. وى آيات را به‌گونه‌اى تفسير مى‌كند كه روابط ميان آيات، از نظر محتوا و سبك، روشن گردد؛ در ضمن، او مفاهيم آيات را نيز بيان مى‌كند[۳]
آثار
مهائمى علاوه بر تفسير مزبور، نگاشته‌هاى ديگرى نيز دارد كه برخى از آنها عبارتند از:
- تفسير ألم؛
- فصوص الحكم؛
- الزوارف في شرح عوارف المعارف؛
- شرح نصوص صدرالدين قونوى[۴]
وفات
وی در سال 835ق، بدرود حيات گفت[۵]
پانويس
منابع مقاله
1. مهدوى راد، محمدعلى، «سير نگارش‌هاى علوم قرآنى (7)»، پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله: بينات، شماره 10، تابستان 1375.
2. بغدادى، اسماعيل پاشا، «هدية العارفين أسماء المؤلفين في آثار المصنفين»، استانبول، المعارف الجلية، 1951.
3. نقوى، سيد على‌محمد، «تفسير و مفسران در هند»، رايزنى فرهنگى سفارت جمهورى اسلامى ايران - دهلى نو، چاپ اول، 1393، آدرس اينترنتى كتاب:
http://newdelhi.icro.ir/uploads/tafseer-mufassirin.pdf.