آشنایی با علوم قرآنی (رادمنش)
| نام کتاب | آشنایی با علوم قرآنی |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | رادمنش، محمد (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 69 /ر2آ5 |
| موضوع | قرآن - علوم قرآنی |
| ناشر | جامى |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1374 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE2892AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالی
آشنايى با علوم قرآن تألیف سيد محمد رادمنش كه از اساتيد دانشكده ادبيات دانشگاه تهران و از نويسندگان معاصر مى‌باشد کتاب را دربارۀ مسائل علوم قرآن به رشته تحرير در آورده است.وى در مقدمۀ کتاب(كه مقدمه بر چاپ دوم است).
پيرامون هدف خود از نگارش کتاب را چنين بيان مى‌كند.
«مجموعۀ حاضر كه تجربۀ سالها تدريس علوم قرآنى در رشته ادبيات فارسى در دانشگاه تهران است حاوى مباحثى مهم است راجع به شناخت مقام والاى كلام الهى و ادراك عظمت اين معجزه باقى.
سعى و همت اينجانب در تهيه اين کتاب بر آن بوده است كه يك سلسله مباحث مربوط به علوم قرآنى را كه فهم و تحقيق آنها مورد علاقه فراوان دانشجويان عزيز ماست به ترتيبى صحيح و بيانى روشن و فصيح، با استفاده از منابع معتبر و اصيل به رشتۀ تحرير در آورم...».
سادگى و بيان روش مطالب(همانگونه اشاره نمودند) از خصوصيتهاى مهم کتاب است كه توانسته است خوانندگان آن را به خود جلب نمايد به گونه‌اى كه کتاب تاكنون چهار نوبت به چاپ رسيده و از آن استفاده شده است.
از طرف ديگر نظم منطقى مطالب کتاب و پيوستگى آنها با يكديگر خواننده را وا مى‌دارد كه مطالعۀ کتاب را تا حد امكان ادامه دهد و به دنبال فراگيرى بقيۀ و ادامۀ آن باشد.
ساختار
کتاب داراى 13(سيزده)فصل است كه فهرست موضوعات آن چنين است:
فصل اول:مسالۀ وحى و كيفيت آن (پديدۀ وحى-كيفيت وحى-مشخصات وحى...)
فصل دوم:قرآن و بحث اعجاز (تعريف اعجاز-نياز پيامبر به معجزه-تحدى قرآن جهات مختلف معجزه بودن قرآن-رسالت قرآن-تكيه‌گاههاى قرآن)
فصل سوم:نزول و تنزيل قرآن:(معنى انزال و فرق آن با تنزيل-اثر نزول تدريجى قرآن حكمت‌هاى نزول تدريجى قرآن-...)
فصل چهارم:اولين و آخرين آيات نازل شده
فصل پنجم:شأن نزول آيات.(معنى شأن نزول-نمونه‌هاى از شأن نزول-فايده و اهميت آن)
فصل ششم:جمع آورى قرآن:(جمع قرآن در زمان پيامبر(ص)-معانى جمع آورى قرآن...)
فصل هفتم: تنظيم آيات و ترتيب سوره‌ها:(معنى آيه و سوره-ترتيب آيات و سوره‌ها...)
فصل هشتم:اعراب گذارى كلمات قرآن
فصل نهم:آيات مكى و مدنى:(ملاك آيات مكى و مدنى-منابع شناخت آنها...)
فصل دهم:ناسخ و منسوخ(معنى آن-موارد و نمونه‌ها)
فصل يازدهم:آيات محكم و متشابه:(معنى آن-روش معصومان در باب متشابهات)
فصل دوازدهم:علوم قرآنى (تدوين علوم قرآن بعد از رحلت پيامبر(ص)-مفسران نخستين
تفاسير مشهور در قرون مختلف-نمونه‌هاى از تفاسير...)
فصل سيزدهم:جنبه‌هاى ادبى و جهات بلاغت در قرآن
ويژگى‌ها
- در ابتداى هر فصل خلاصه مطالب ذكر شده است.
- براى هر فصل نمونه‌اى از آيات را به عنوان مثال ذكر مى‌نماید.
- فصل دوم(اعجاز قرآن) وى در اين فصل پيرامون تحدّى قرآن سخن گفته و آن را دو قسمت مى‌كند:موضوع تحدى و جهت تحدى.
- در همين فصل-پيرامون اعجاز قرآن-وى معتقد است كه تمام آيات قرآن
- معجزه است و لذا وجوه اعجاز به چند موردى كه دانشمندان علوم قرآنى ذكر مى‌كنند، منحصر نمى‌شود.
- در همين فصل-نمونه‌هاى از كلمات و سخنان دانشمندان جهان در ويژگيهاى قرآن آورده شده است.
- فصل سيزده (جنبه‌هاى ادبى و بلاغى قرآن)پس از توضيح كاربرد لغات و واژه‌ها و انتخاب آنها در جمله بندى آيات، مواردى از آيات را ذكر مى‌كند كه در آنها يك واژه به چند منظور به كار رفته است
- فصل سوم:(نزول تدريجى قرآن)تدريجى بودن قرآن را در سه زمينه مورد بحث قرار مى‌دهد كه عبارتند از:موضوع رسالت-نشر رسالت-روش و سبك قرآن
- در همين فصل موارد حكمت نزول تدريجى قرآن را دسته بندى مى‌كند كه عبارتند از:
- حكمت‌هاى كه به پيامبر(ص) اختصاص دارد-حكمت‌هايى كه به قرآن اختصاص دارد و حكمت‌هايى كه به مردم اختصاص دارد.
نسخه شناسى
کتاب يك جلد و متن آن فارسى و داراى 240 صفحه است
و مشخصات آن به شرح زير است
- كاغذ آن معمولى
- چاپ آن سنگى
- تاريخ انتشار آن سال 1374
- نوبت چاپ:چهارم
- انتشار آن: توسط انتشارات علوم نوين و انتشارات جامى
- تيراژ:4400 نسخه
- جلد آن:شوميز
- داراى فهرست:
الف:موضوعات کتاب
ب:منابع و مأخذ
تذكر:با توجه به نكته‌اى كه دكتر محمد روحانى صاحب کتاب المعجم الاحصانى در ج 1 ص 696 بيان نموده مبنى بر اينكه کتاب «آشنايى با علوم قرآن» دكتر رادمنش ترجمه کتاب «موجز علوم القرآن» داود العطار مى‌باشد و با توجه به تحقيقات به عمل آمده مشخص گرديد كه کتاب «آشنايى با علوم قرآنى» دكتر رادمنش، بخش زيادى از آن ترجمه کتاب موجز علوم القرآن داود العطار و بخش ديگرى از آن ترجمه کتابهاى ديگرى همچون «مباحث في علوم القرآن» دكتر صبحى صالح مى‌باشد.البته نويسندۀ محترم در بعضى از موارد مطالبى را از کتابهاى فوق كم و يا در بعضى از موارد به آن اضافه نموده است.