قرآن کریم (ترجمه انصاریان)
ترجمه قرآن (انصاريان)، ترجمه قرآن مجيد به زبان فارسى است كه به قلم شيخ حسين انصاريان (متولد خوانسار، 1323ش) انجام و منتشر شده است. زبان و ادبيات اين ترجمه، روان و رسا و متناسب با نسل امروز است. در باره ترجمه حاضر چند نكته گفتنى است:
- مترجم محترم، به احترام معارف والاى قرآن كريم براى آن مقدمه ننوشته، بلكه مؤخّره‌اى بعد از پايان ترجمه سوره ناس آورده و در آن تأكيد كرده است: ترجمه‌اى را كه از قرآن در دست داريد، حاصل چهار سال تلاش مستمر است و با مراجعه به منابع علمى ارزشمندى چون: إعراب القرآن، علوم العربية، مغني اللبيب، مفردات راغب ، المنجد، العين، مصباح المنير، فرهنگ معين، مجمع البحرين، و تفاسير الصافي، الكشّاف، مجمع البيان، الميزان، أيسر التفاسير، نور الثقلين، روض الجنان و... نگاشته شده است[۱]
- همچنين جالب و خواندنى است كه مترجم محترم در مؤخّره مذكور افزوده است: متن ترجمه پس از سه بار بازنويسى و دو بار بازخوانى به‌وسيله دو ويرايشگر بزرگوار، پيش از چاپ به متخصصانى از گروه بررسى ترجمه‌ها كه نقد و انتقادشان مورد توجه محافل علمى است سپرده شد. آنان پس از چند تذكر عالمانه، به اين صورت نظر خود را در نامه‌اى رسمى اعلام داشتند: «ترجمه شما از قرآن مجيد به‌وسيله كارشناسان مركز، مطالعه و بررسى شد كه حاصل ديدگاه و نقطه نظرات ايشان ذيلا به اطلاع مى‌رسد: ترجمه از نظر نگارش، ساده و روان و قابل فهم همگان است، به‌خصوص آنكه در موارد لازم توضيحاتى بر آن افزوده شده. از ترجمه پيداست كه در كار آن دقت به عمل آمده و از بسيارى از كاستى‌ها و لغزش‌هايى كه براى مترجمان پيش آمده دور است»[۲]
- مترجم محترم در همان مؤخره متواضعانه نوشته است كه اين ترجمه كه سعى شده خالى از ابهام و پيچيدگى باشد، تا حدى نزديك به مقاصد و معانى آيات است[۳]
- در كتاب حاضر، متن عربى قرآن كريم در صفحات سمت راست و ترجمه فارسى در صفحات سمت چپ نوشته شده است، ولى شماره صفحات هركدام از متن و ترجمه، مستقل است و از صفحه «1» شروع شده و به صفحه «604» پايان يافته است.
- متأسفانه مترجم محترم، تاريخ آغاز و انجام اين ترجمه را مشخص نكرده، همان‌طوركه زمان و مكان نگارش مؤخره‌اش را نيز به بوته فراموشى سپرده است.
- به نظر مى‌رسد توضيحات مفيد استاد انصاريان در مؤخره در مورد روش ايشان در ترجمه قرآن، كوتاه است و كافى نيست و برخى از پرسش‌هاى خوانندگان در موضوع سبك، قواعد و مشكلات ترجمه مطلوب، بدون پاسخ مانده است.
- توضيحات مترجم محترم در اثر حاضر اندك است و در داخل كروشه مشخص شده است؛ به‌عنوان نمونه، ايشان اولين سوره را چنين ترجمه كرده است:
- «سوره فاتحه، 1، مكّى، 7 آيه.
- به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است و مهربانى‌اش هميشگى (1). همه ستايش‌ها، ويژه خداست كه مالك و مربّى جهانيان است (2). رحمتش بى‌اندازه و مهربانى‌اش هميشگى است (3). صاحب و داراى روز پاداش است (4). [پروردگارا!] فقط تو را مى‌پرستيم وتنها از تو يارى مى‌خواهيم (5). ما را به راهِ راست هدايت كن (6)؛ راه كسانى [چون پيامبران، صدّيقان، شهيدان و صالحان] كه به آنان نعمتِ [ايمان، عمل شايسته و اخلاق حسنه] عطاكردى، هم آنان كه نه مورد خشم تواند و نه گمراهند (7)»[۴]
- به نظر مى‌رسد اين توضيحات، سودمند و بجاست و فهم پيام خداى تعالى را آسان‌تر مى‌كند و در آن، گاه برخى از مصاديق مورد نظر ذكر شده و... البته چندان مفصل و جايگزين تفسير نيست.
- به نظر مى‌رسد مترجم محترم در رسيدن به هدفش (ارائه ترجمه روان و روشن و هماهنگ با معانى قرآن كريم) تا حدودى موفق شده است. استاد انصاريان آخرين سوره قرآن مجيد را به اين صورت ترجمه كرده است:
- «سوره ناس، 114، مكّى، 6 آيه.
- به نام خدا كه رحمتش بى‌اندازه است و مهربانى‌اش هميشگى (0). بگو پناه مى‌برم به پروردگار مردم (1). [به] پادشاه مردم (2). [به] معبود مردم (3). از زيان وسوسه‌گر كمين‌گرفته و پنهان (4)؛ آنكه همواره در سينه‌هاى مردم وسوسه مى‌كند (5)، از جنّيان و آدميان (6)»[۵]همان‌طوركه مشاهده مى‌شود عبارات اين ترجمه گوياست و براى خواننده امروزى هيچ دشوارى ندارد.
- ترجمه استاد انصاريان به‌صورت ذيل نيز منتشر شده است: قرآن كريم همراه با ترجمه استاد حسين انصاريان و گزيده‌اى از احاديث تفسير روايى البرهان به ضميمه چند مبحث روايى پيرامون قرآن و اهل بيت(ع)، انتشارات كتاب صبح، چاپ اول، تهران، 1391ش.
| نام کتاب | قرآن کریم |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | قرآن مجید
قرآن. فارسی - عربی |
| پدیدآورندگان | طه، عثمان (خطاط)
انصاریان، حسین (مترجم) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 59/66 /الف8 1383* |
| موضوع | قرآن - ترجمه‌ها |
| ناشر | اسوه |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1383 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE2070AUTOMATIONCODE |
پانويس
منابع مقاله
مؤخّره و متن كتاب.