منطقیات (شرح مبسوط شرح شمسیه)
منطقیات (شرح مبسوط شرح شمسیه) ، اثر سید محمدرضا (رضا) اسحاق‌نیا تربتی، شرح کتاب شرح شمسیه قطب‌الدین رازی (متوفای 677 یا 667ق)، به زبان فارسی است.
| نام کتاب | منطقيات (شرح مبسوط شرح شمسيه) |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | اسحاق نيا تربتي، محمد رضا (نويسنده)
|
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BC 66/ع4 ک250272 |
| موضوع | قطبالدين رازي، محمد بن محمد، - 776ق. شرح الشمسيه - نقد و تفسير
منطق - متون قديمي تا قرن 14 کاتبي قزويني، علي بن عمر، ???- 675ق. الشمسيه في القواعد المنطقيه - نقد و تفسير |
| ناشر | نشر مرتضي |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1368ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE13796AUTOMATIONCODE |
«الرسالة الشمسية»، تألیف نجم‌الدین قزوینی معروف به کاتبی و شرح آن از کتب سودمند در علم منطق است که سابقا به‌عنوان کتاب درسى در حوزههاى علمیه رایج بوده و متأسفانه اخیرا متروک شده است. جناب آقای اسحاق‌نیا با شرح فارسی بر این کتاب سعی در احیاى آن داشته است[۱]
جناب آقای اسحاق‌نیا نسخه‌ای از کتاب شرح شمسیه به خط احمد تفرشی را شرح داده است[۲]
کتاب به‌صورت درس درس تدوین شده است. در ابتداى هر درسى مطالبى پیرامون مطلب مورد نظر تحت عنوان «توضیح» مطرح شده، سپس به ترجمه تحت‌اللفظى عبارت کتاب پرداخته شده است.
جناب آقای اسحاق‌نیا از کتاب‌هاى شرح منظومه سبزوارى، حاشیه ملاعبداللّه، حواشى میر سید شریف بر شرح شمسیه و بعضى کتاب‌هاى متفرقه دیگر استفاده برده است.
ایشان در این میان به‌ندرت اتفاق افتاده است که از ترجمه بعضى از جملات کتاب به‌خاطر کمال وضوح، خوددارى کرده باشد.
وی در نوشتن این کتاب، بیشتر به مطالب توجه کرده است تا عبارات زیبا[۳]
ایشان در ابتدای هر درس قسمتی از کتاب را که بنا بر توضیح و شرح آن دارد، با آوردن بخشی از عبارت عربی به‌همراه آدرس آن (شماره صفحه و سطر) مشخص نموده است؛ مثلا در درس اول چنین گفته است: «درس اول: قال و رتبته إلخ- صفحه 4 کتاب- سطر دوم»[۴]
این کتاب چهار جلدی، جلد اولش دربردارنده سی‌وهشت درس، جلد دوم آن حاوی سی‌ویک درس، جلد سوم آن مشتمل بر سی‌ودو درس و جلد پایانی آن شامل بیست‌وشش درس است. مطالب شرح نیز چنین است که از اول کتاب تا مباحث کلی و جزئی در جلد اول، تا پایان مباحث مربوط به اعتبار قضیه به حسب حقیقت و خارج در جلد دوم، تا مباحث عکس نقیض در جلد سوم و تا پایان کتاب در جلد چهارم شرح داده شده است.
شارح، تألیف این کتاب را در مردادماه سال 1369 در تربت حیدریه به پایان رسانده است[۵]
پاورقی‌های کتاب به مستندسازی محتویات و توضیحاتی سودمند پیرامون برخی از مطالب مبهم و دشوار اختصاص یافته است.
در ابتدای هر جلد از چهار جلد کتاب، غلط‌نامه مربوط به آن جلد آمده است. فهرست محتویات هر جلد در پایان آن ذکر شده است؛ بهجز جلد چهارم که خالی از فهرست است. در پایان جلد چهارم استدراکی درباره مطلبی که در جلد اول ذکر شده است، وجود دارد[۶]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.