نیجیری، عبدالله بن فودی
«ابومحمد عبدالله بن محمد بن عثمان بن صالح بن هارون بن محمد بن جب بن محمدايوب بن ماسران بن بوب باب بن موسى جكل»، در سال 1186ق1799/م، به دنيا آمد و در سال 1245ق1829/م، از دنيا رفت (فودى نيجرى، عبدالله، ص21).
| نام | نیجیری، عبد الله بن فودی |
|---|---|
| نام های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مولف | 7809 |
نسبت خانوادگى وى، به قبيله «فولانيه» نيجريه كه معروف به «التوروب» مى‌باشند، مى‌رسد كه در منطقه «فوتاتورو» ساكن بوده و از «تنبكتو» به آن مهاجرت كرده‌اند (ر.ك: همان).
ادله فراوانى وجود دارد كه نشانگر اين امر است كه اجداد و اسلاف عبدالله بن فودى، از زمان جد بزرگش موسى جكل، به علم، تعليم و تعلم اشتغال داشته‌اند (ر.ك: همان، ص22).
ابن خلدون در مقدمه خود به اين نكته اشاره دارد كه: «اهل مغرب، شمال آفريقا و بلاد بربر، در تعليم اطفال و كودكان خود، به آموزش قرآن اكتفا نموده و چيز ديگرى بر آن نمى‌افزايند و لذا اهالى آن، نسبت به ساير بلاد اسلامى، در رسم قرآن و حفظ آن، پيشگام و مقدم مى‌باشند». اين امر دلالت بر روش تعليم اطفال مسلمين در بلاد غربى و شمالى آفريقا داشته و كلام شيخ عثمان، برادر عبدالله كه تأكيد دارد عبدالله در دوازده سالگى قرآن را به‌خوبى آموخته بود را تأييد مى‌كند (ر.ك: همان، ص24).
تعليم شيخ عبدالله، غالبا توسط افراد خانواده وى؛ يعنى پدر، مادر، جد، برادرش عثمان و تعدادى از عموها و دايى‌ها، صورت مى‌گرفت. وى در ميان اطرافيان، به‌عنوان عالم عربى‌دان، شاعر توانا و عالم به لغت معروف بود (ر.ك: احمد سعيد، عمر، 1394).
وى داراى تأليفات و آثار بسيارى مى‌باشد كه برخى آن‌ها را تا يك‌صدوهفتاد اثر شمرده‌اند كه از جمله آن‌ها مى‌توان از آثار زير نام برد:
1. تزيين الورقات ببعض ما لي من الأبيات؛
2. تخميس الدالية لقصيدة شيخ عثمان بن فوديو في مدح الرسول(ص)؛
3. تخميس العشرينية للفزازي؛
4. الحصن الرصين في علم التصريف؛
5. ضياء التأويل في معاني التنزيل؛
6. البحر المحيط؛
7. مفتاح التفسير؛
8. مفتاح الأصول؛
9. منن المنان؛
10. إيداع النسوخ في من أخذت عنه من الشيوخ؛
و... (ر.ك: همان؛ معجم البابطين، 1394).
منابع مقاله
1. فودى نيجرى، عبدالله، «الحصن الرصين في علم التصريف»، تحقيق محمد صالح حسين، نيجرية، دار الأمة لوكالة المطبوعات، 1428ق.
2. احمد سعيد، عمر، «جهود الشيخ عبدالله بن فودي التعليمية في نظم العلوم العربية و الإسلامية»، برگرفته از پايگاه اينترنتى «مناراة إفريقية»، چهاردهم مرداد 1394، به آدرس اينترنتى:
http://www.islam4africa.net/ar/more.php?cat_id \16&art_id \101 .
3. «معجم البابطين لشعراء العربية في القرنين التاسع عشر و العشرين»، پايگاه اينترنتى المعجم، برگرفته در چهاردهم مرداد 1394، به آدرس اينترنتى:
http://www.almoajam.org/poet_details.php?id \4312 .
وابسته‌ها
الحصن الرصین في علم التصریف / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده