الموجز في اداء القراء السبعة

الموجز فی اداء القراء السبعه
نام کتاب الموجز فی اداء القراء السبعه
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان اهوازی، حسن بن علی (نويسنده)

عمران، عبدالعظیم محمود (محقق)

زبان عربی
کد کنگره ‏BP‎‏ ‎‏75‎‏/‎‏35‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏9‎‏م‎‏8‎‏ ‎‏1385
موضوع قرآن - قرائت
ناشر مکتبة اولاد الشيخ للتراث
مکان نشر جیزه - مصر
سال نشر 2006 م
کد اتوماسیون AUTOMATIONCODE17690AUTOMATIONCODE


معرفى اجمالى

الموجز في أداء القراء السبعة، اثر حسن بن على اهوازى (متوفى 446ق)، با تحقيق عبدالعظيم محمود عمران، كتابى است در شرح قرائت‌هاى هفت‌گانه معتبر كه به زبان عربى و در قرن پنجم هجرى نوشته شده است.

اين اثر، در ميان كتب قرائات، داراى مكانى رفيع و ارجمند بوده و از جمله امورى كه بر جايگاه ارزشمند علمى آن دلالت دارد، آن است كه اين كتاب، از جمله منابع و مصادر ابن جزرى در تأليف كتاب «النشر» مى‌باشد ..[۱]

ساختار

كتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب در دو قسمت تنظيم شده است. در قسمت اول، مطالبى پيرامون ادغام و اظهار حروف و... در قرآن، آمده و در قسمت دوم، به موارد اختلاف در قرائات پرداخته شده است.

گزارش محتوا

محقق در مقدمه خويش، ضمن بيان زندگى‌نامه مفصلى از نويسنده و بررسى نسبت كتاب به او، روش خود را در تحقيق و تصحيح كتاب و اقداماتى كه در اين باره انجام داده، شرح داده است ..[۲]

قاريانى كه نويسنده به شرح قرائت‌هاى ايشان پرداخته، عبارتند از: عبدالله بن كثير مكى، نافع بن عبدالرحمن مدنى، عبدالله بن عامر شامى، ابوعمرو بن علاء بصرى، عاصم بن ابى‌النجود اسدى، حمزة بن حبيب تيمى و على بن حمزه كسايى كوفى ..[۳]

نويسنده پيش از پرداختن به قرائت‌ها، ابوابى را مشتمل بر شرح آنچه در قرآن فراوان مورد استفاده است، همچون: ادغام، اظهار، اماله، تفخيم و... ذكر كرده است. عناوين برخى از اين ابواب عبارت است از: استعاذه؛ تسميه؛ تغليظ و ترقيق لام؛ ادغام و اظهار در حروفى كه حركت آنها شناخته نمى‌شود؛ لام هل؛ ذكر مذاهب قراء در ادغام دو حرف مثل هم و متجانس با هم هنگامى كه در يك يا دو كلمه كنار هم قرار گيرند؛ ذكر همزه ساكن در فاء الفعل اسماء و افعال و... ..[۴]

در ادامه، به بيان اختلاف قرائت‌ها پرداخته شده است. در اين قسمت، كه از سوره حمد آغاز شده و تا انتهاى قرآن كريم، ادامه يافته است، تك‌تك كلمات مورد اختلاف، به ترتيب سوره‌ها، بيان شده و به موارد اختلافى، اشاره گرديده است. به‌عنوان مثال، در سوره حمد، در آيه چهارم، عاصم و كسايى، «مالك»؛ يعنى با الف خوانده‌اند و بقيه قرّاء، «ملك»؛ يعنى بدون الف قرائت كرده‌اند. در سوره بقره، در آيه نهم، ابن كثير، نافع و ابوعمرو، «و ما يُخادِعون» خوانده‌اند بقيه، «و ما يَخدَعون» قرائت كرده‌اند ..[۵]

وضعيت كتاب

فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده است.

پاورقى‌ها توسط محقق نوشته شده و در آن‌ها علاوه بر ذكر منابع و توضيح برخى كلمات و عبارات متن، صفحه نسخه اصلى مورد استفاده وى، درج شده است.

پانويس

  1. مقدمه محقق، ص20
  2. مقدمه محقق، ص15 - 23
  3. مقدمه مؤلف، ص29 - 30
  4. متن كتاب، ص50 - 94
  5. همان، ص95 - 310

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.


پیوندها

مطالعه کتاب الموجز فی اداء القراء السبعه در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور