ترجمه تفسیر روایی البرهان
«ترجمه تفسير روايى البرهان»، برگردان فارسى كتاب «البرهان في تفسير القرآن» تأليف علامه سيد هاشم بحرانى (متوفى 1107ق)، به قلم دكتر رضا ناظميان، على گنجيان، صادق خورشا (اعضاى هيئت علمى دانشگاه علامه طباطبايى) مى‌باشد. اين ترجمه از كتاب، در نه جلد منتشر شده است.
| نام کتاب | ترجمه تفسیر روایی البرهان |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | البرهان فی تفسیر القرآن. فارسی |
| پدیدآورندگان | ناظمیان، رضا (مترجم)
بحرانی، هاشم بن سلیمان (نويسنده) شریف، ابوالحسن بن محمدطاهر (مقدمه‌نويس) گنجیان، علی (مترجم) خورشا، صادق (مترجم) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 97/3 /ت7 ب3041 |
| موضوع | تفاسیر شیعه - قرن 12ق. |
| ناشر | نهاد کتابخانه های عمومی سراسر کشور |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1389 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE19238AUTOMATIONCODE |
تفسير «البرهان» واجد دو مقدمه است كه يكى از آن مؤلف؛ يعنى علامه بحرانى است كه در آغاز جلد دوم آمده است و ديگر مقدمه‌اى است كه در چاپ عربى منتخب اين ترجمه (انتشارات اعلمى بيروت) آمده و كل جلد اول را به خود اختصاص داده است.
اين مقدمه كه عنوان آن «مرآت الأنوار و مشكات الأسرار» است، اثر يكى از محدثان عالى‌قدر و مشاهير قرن دوازدهم ابوالحسن بن محمد طاهر عاملى نباطى فتونى مى‌باشد و حاوى مطالبى ارزنده درباره قرآن و معارف عاليه آن، به‌ويژه در ارتباط با شأن و منزلت عظيم اهل بيت(ع) از منظر ظواهر و بواطن آيات قرآن است كه مطالعه آن براى همگان مغتنم خواهد بود. گفتنى است كه اين مقدمه خود اثر مستقلى بوده است كه ظاهراً مؤلف آن بنا داشته است آن را مقدمه تفسير روايى‌اى كه خود در دست تأليف داشته است قرار دهد كه به دليل تناسب آن با تفسير البرهان، از سوى ناشر متن عربى تفسير البرهان، به‌عنوان مقدمه به آن منضم شده است. ضمناً به دليل برخى ملاحظات، گفتار دوم مقدمه در اين ترجمه نيامده است [۱]
شرح زندگى مؤلف تفسير البرهان، سيد هاشم بحرانى، به مقدمه جلد دوم ارجاع داده شده است [۲]
در اين ترجمه سعى شده كه رعايت امانت صورت گيرد و همه كلمات ترجمه و معناى مستقيم آنها وارد متن ترجمه شود؛ به‌علاوه ساخت‌هاى دستورى و تعابير و تركيب‌هاى مجازى، استعارى يا كنايى به نزديك‌ترين معادل‌ها ترجمه شده و در معناى اوليه خود به كار مى‌روند. اما با توجه به ايجاز زبان عربى و تفاوت قالب‌هاى دستورى و بيانى زبان عربى و فارسى، در ترجمه اين متون، به معناى مستقيم كلمات بسنده نشده تا متن ترجمه، ناهموار و نامأنوس و گاه مبهم نباشد. و به همين روى، در ترجمه اين تفسير، مترجمان سعى كرده‌اند با افزايش برخى كلمات خنثى كه در بافت معنى تغييرى ايجاد نمى‌كند و فقط جنبه توضيحى دارد، پيام را صريح و روشن به خواننده منتقل كننند تا خواندن و دريافت معناى متن تفسير براى گروه‌هاى مختلف مخاطبان ميسر گردد [۳]
ترجمه آيات قرآن كريم از ترجمه مترجم بزرگ قرآن، استاد محمدمهدى فولادوند انتخاب شده تا بر روانى و يك‌دستى متن بيفزايد [۴]
فهرست مطالب هر جلد از كتاب در ابتداى آن و منابع كتاب نيز در انتهاى جلد نهم آمده است.
آدرس آيات و روايات و توضيحات مختصرى در پاورقى صفحات ذكر شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.