سایکس، سر پرسی مولزورث
سرتيپ ژنرال «سرپرسى مولزورث سايكس»، متولد 28 فوريه 1867م / 9 اسفند 1245ش، و متوفى به 11 ژوئن 1945م / 21 خرداد 1324ش، نظامى انگليسى، سياستمدار، ديپلمات و پژوهشگرى اديب بود.
| نام | سایکس، سر پرسی مولزورث |
|---|---|
| نام های دیگر | سایکس، م‍اژور
م‍اژور، سایکس |
| نام پدر | |
| متولد | 1867 م |
| محل تولد | |
| رحلت | 1945 م |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE3874AUTHORCODE |
او در زمينه‌هاى تاريخى، جغرافيايى و زيست‌نامه‌ها، كتاب‌هاى قابل توجهى نوشته است. همچنين شرح سفر خود به ايران را در كتاب «ده هزار مايل در ايران» يا «هشت سال در ايران» به يادگار گذاشت.
او در روستاى برومپتون از بخش كنت در انگلستان به دنيا آمد. وى تنها پسر كشيش ويليام سايكس و همسرش مارى مولزورث بود. وى در مدرسه رگبى تحصيلات خود را شروع كرد و در كالج سلطنتى نظامى سندهورست، آن را ادامه داد. وى پس از كار در نظام و كسب چندين رتبه نظامى، پستش به هندوستان افتاد و به همين علت، چندين بار از ايران و بلوچستان ديدن كرد.
در دومين دوره جنگ‌هاى بريتانيا با كشورهاى جنوب آفريقا كه در سال‌هاى 1899م / 1278ش تا 1902م / 1281ش وقوع يافت، او در اداره اطلاعات خدمت كرد و فرمانده لشكر بود. انجمن سلطنتى جغرافيا، دو بار در سال‌هاى 1899م / 1278ش و 1902م / 1281ش به پاس خدماتش جوايز معتبرى به وى داد.
او در سال 1902م / 1281ش با الوين ستون، دختر بزرگ كلنل بروس ستون از مهندسان سلطنتى ازدواج كرد كه حاصل آن ازدواج 6 فرزند بود.
وى در همين سال به ارتش هندوستان منتقل شد. در طول چند سال بعد از اين انتقال، او سفرهاى گسترده‌اى در خاورميانه انجام داد و در سال 1906م / 1285ش سركنسول انگلستان در خوزستان شد.
در اواخر سال 1915م / 1294ش وى به درجه سرتيپى يا ژنرالى رسيد و با موافقت دولت ايران، براى مقابله كردن با نفوذ قدرتمند آلمان‌ها در اكثر مناطق جنوب ايران، در رأس مأموريت پروراندن نيروى ارتش ايران گماشته شد.
سايكس در 1924م / 1303ش از ارتش بازنشسته شد و از سال 1932م / 1311ش تا زمانى كه دار فانى را وداع گفت، دبير افتخارى انجمن سلطنتى آسياى ميانه بود كه الآن با نام انجمن سلطنتى امور آسيا شناخته مى‌شود. اين انجمن به ياد او، يكى از جايزه‌هايش به نام مدال يادبود سرپرسى سايكس است.
وى به واسطه تأليفات متعددش راجع به ايران و ساير ممالك آسيايى، از مستشرقان برجسته به شمار مى‌رود.
بعضى از تأليفات او عبارتند از:
1. ده هزار مايل در ايران يا هشت سال در ايران كه به سفرنامه سايكس نيز مشهور است؛
2. تاريخ ايران؛
3. تاريخ افغانستان.
منابع مقاله
1. پايگاه: غول‌آباد، دانشنامه يزد، دفتر دوم، مقالات عمومى، شنبه 3 ارديبهشت 1390ش.
2. http://www.efeh.com. شنبه 3 ارديبهشت 1390ش.