الشهب الثاقبة
الشهب الثاقبة اثر قاضی سید نورالله شوشتری (شهادت 1019ق)، خلاصه کتاب دیگر او با نام «الصوارم المهرقة» است که نقد و رد کتاب «الصواعق المحرقة» ابن حجر هیتمی(متوفای 974ق) نوشته شده است. کتاب توسط سید نعمة آل‌نور مورد تحقیق قرار گرفته و آدرس منابع آن مطابق منابع معتبر اهل سنت استخراج شده است.
| نام کتاب | الشهب الثاقبة |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | الصوارم المهرقه في رد الصواعق المحرقه. خلاصه
تلخيص الصوارم المهرقه في رد الصواعق المحرقه |
| پدیدآورندگان | شوشتري، نور الله بن شريف الدين (نويسنده)
آل نور، نعمه (محقق) |
| زبان | عربي |
| کد کنگره | |
| موضوع | |
| ناشر | |
| مکان نشر | |
| سال نشر | مجلد1: 1433ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE35277AUTOMATIONCODE |
ازآنجاکه کتاب‌شناسی درباره متن اثر نوشته است لذا در این نوشتار مطالبی درباره تلخیص ذکر می‌شود.
کلام قاضی نوراللّه در نثر عربی و فارسی با مضامین عالی و اشارات و کنایات و تشبیهات جالب، بدون شک هر خواننده‌ای را جلب می‌کند و این کلام به سهولت، هدف و منظور متکلم و نویسنده را می‌رساند. کلمات وی زیبا و بجا، جملات وی رسا و عبارات وی از همه نکات فصاحت و بلاغت برخوردار است. مؤلفات عربی و فارسی او بهترین دلیل و گواه این مدعا هستند [۱].
در ابتدای اثر مقدمه محقق کتاب آمده است. پس‌ازآن متن تلخیص ارائه شده است.
در این اثر نیز همانند متن الصوارم المهرقه، عبارات ابن‌حجر با عنوان «قال...» و پاسخ‌های قاضی نورالله با «اقول...» ذکر شده است. عبارات ابن حجر و قاضی در کتاب شهب کاملاً تفکیک شده اما در صوارم، پایان کلام ابن حجر، گاه با لفظ «انتهی» مشخص شده است. اصل کتاب در حدود 120 عنوان و تلخیص حدود 65 عنوان دارد.
به جهت بررسی تلخیص لازم است متن آن با «الصوارم المهرقة» مقایسه شود. در عنوان «قول عمر أصبحت مولاي و مولى كل مؤمن و مؤمنة، یدل علی ولایة علی(ع)» تفاوت‌های مشاهده شد. در شهب عبارت با «قال ابن حجر لو سلمنا» آغاز شده اما در صوارم این شبهه با عبارت «قال ثالثها سلمنا» آغاز شده است. با دقت در عبارات هر دو متن تفاوتی در نوشتار مشاهده نگردید. تنها ازآنجاکه نویسنده، صوارم را تلخیص کرده و برخی عناوین یا عبارات پیشین که به نظر نویسنده از اهمیت کمتری برخوردار بوده حذف شده است، لذا متن این بحث شهب با «ان لم يتشبث الناصبي بجواز تفضيل المفضول» پایان می‌یابد اما در صوارم با عبارت «الذي قد سبق أنه من أسخف الفضول الشاهد على قائله بأنه عن الرأي لمعزول» به عبارات پیشین ارجاع داده شده است. نویسنده در عبارت صوارم از ابن حجر با لفظ «الشیخ الجامد» یاد کرده اما در شهب از این لفظ صرف‌نظر کرده است[۲].
از دیگر اختلافات الصوارم المهرقه با خلاصه آن یعنی الشهب الثاقبة وجود تحقیقی جامع و مناسب در خلاصه است که سید نعمة آل‌نور، کتاب را مورد تحقیق قرار داده و منابع مورد استفاده نویسنده از منابع معتبر اهل سنت استخراج نموده و در پاورقی‌ها به آن اشاره نموده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- شوشترى، نورالله، الصوارم المهرقة في نقد الصواعق المحرقة، تهران، نشر مشعر، چاپ اول، 1385ش.
- حکیم، سید محمدتقی؛ زندگینامه قاضی سید نورالله مرعشی شوشتری، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، زمستان 1378، شماره 152، ص 13 تا 32، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور به آدرس: