بغوی، حسین بن مسعود
ابو محمد،حسين بن مسعود فرّاء بغوى شافعى،محدث،مفسر،فقيه و مقرء،مشهور به «محيى السنة»و«ركن الدين»از علماى قرن پنجم هجرى خراسان بزرگ،در قريه بغ يا بغثور،سرزمينى بين هرات و مرورود از بلاد خراسان بزرگ به سال 433 ه بدنيا آمد.در همانجا نشو و نما نموده به تحصيل اشتغال يافت،در فراگيرى علوم شرعى،بويژه فقه بنابر مذهب شافعى تلاش نمود و بر اين مذهب تمايل داشت(تا هنگاميكه صاحب تحقيق و ترجيح گرديد و به اقوال و ادلۀ ديگر مذاهب اهل سنت آگاه شد و به عنوان متمسك به قرآن و سنت معروف گرديد.)سپس براى تحصيل بيشتر به مرورود هجرت نمود و در آنجا نزد قاضى حسين بن محمد مرورودى،فقيه شافعى،به فراگيرى فقه مشغول شد و مدت زمانى ملازم وى گشت.سپس به طوس،سرخس و ديگر مناطق خراسان سفر نموده،از علماى زياد آن ديار،قرائت،لغت،تفسير،حديث و علوم ديگر فرا گرفت.تا آنكه به«محيى السنة»،«ركن الدين»و«شيخ الاسلام»مشهور گشت.
| نام | بغوی، حسین بن مسعود |
|---|---|
| نام های دیگر | بغوی، ابو محمد حسین بن مسعود
محیی السنه، حسین بن مسعود رکن‌الدین، حسین بن مسعود فراء بغوی، حسین |
| نام پدر | |
| متولد | |
| محل تولد | |
| رحلت | 510 هـ.ق |
| اساتید | |
| برخی آثار | مشکاة المصابيح / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مصابیح السنة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده |
| کد مولف | AUTHORCODE2698AUTHORCODE |
دربارۀ ويژگيهاى اخلاقى او نوشته‌اند عالمى عامل و پرهيزكار و پارسا و قانع بود.و بى وضو در كلاس حاضر نمى‌شد و نان خالى مى‌خورد.وى از پيشوايان مذهب شافعى و در حديث و تفسير صاحب نظر و دانشمند بود.ذهبى در«تذكرة الحفاظ»،سبكى در«طبقات شافعيه»،سيوطى در«طبقات المفسرين»، ابن كثير در«البداية و النهاية»ابن عماد حنبلى در«شذرات الذهب»،ابن خلكان در«الوفيات» و ديگران او را بسيار ستوده‌اند.
وى بيش از هشتاد سال عمر كرد و به سال 516 ه در«مرو رود»وفات يافت و نزد استادش قاضى حسين در قبرستان طالقانى به خاك سپرده شد.
اساتيد و شاگردان
وى در قريه بغ و شهرهاى ديگر،اساتيد فراوانى را داشته است از جملۀ آنان:
1-ابو حسين بن محمد مرو رودى در فقه
2-ابو عمر عبد الواحد بن احمد مليحى در تفسير
3-ابو بكر يعقوب بن احمد صيرفى نيشابورى
4-ابو على حسان بن سعيد مينعى
5-ابو الحسن على بن يوسف جوينى.
از جملۀ شاگردان وى مى‌توان افراد ذيل را نام برد:
1-محمد بن اسعد طوسى
2-محمد بن محمد طايى
3-فضل الله بن محمد نوقانى
4-حسن بن مسعود بغوى(برادر مفسر)
5-ابو مقاتل ديلمى
6-عمر بن الحسن بكرى پدر فخر رازى.
آثار
بغوى در فقه و تفسير سر آمد روزگار خود بود و تأليفات گوناگونى در فقه،حديث،شرح سنن،غريب لغت و تفسير دارد كه از اين قرارند:
1-معالم التنزيل(تفسير بغوى)
2-الاربعون الصغرى
3-الانوار فى شمائل النبى المختار
4-التهذيب فى الفقه الشافعيه
5-ترجمة الاحكام فى الفروع على مذهب الشافعى
6-الجمع بين الصحيحين
7-شرح جامع الترمذى
8-شرح السنة
9-الكفاية فى الفقه(فارسى)
10-فتاوى البغوى
11-الكفاية فى القراءة
12-المدخل الى مصابيح السنة
13-مصابيح السنة
14-مشكل القرآن
15-معجم الشيوخ
وابسته‌ها
تفسیر البغوي / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الأنوار في شمائل النبي المختار / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
تفسیر خازن (لباب التاویل فی معانی التنزیل) و در حاشیه تفسیر بغوی (معالم التنزیل) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
تفسیر بغوی (معالم التزنیل فی تفسیر القرآن) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
تفسير البغوي المسمي معالم التنزيل / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مشکاة المصابيح / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مصابیح السنة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
شرح السنة / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده