کشف الغطاء عن حکم ابن عطاء
| کشف الغطاء عن حکم ابن عطاء | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خطیب وزیری، محمد بن ابراهیم (نويسنده)
ابوسالم، احمد رجب (محقق) ابن عطاء‌الله اسکندری، احمد بن محمد (نويسنده) رملي، احمد بن حسين (نويسنده) هدهد، ابراهيم صلاح (مقدمه‌نويس) |
| عنوان‌های دیگر | الحکم العطائیه. شرح ** الرسالة الرسلانية. شرح ** الفتوحات الربانية في شرح الرسالة الرسلانية |
| ناشر | دار الفتح |
| مکان نشر | اردن - عمان |
| سال نشر | 1441ق - 2020م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-9957-23-515-4 |
| موضوع | ابن عطاء الله اسکندری، احمد بن محمد، - 709 ق. الحکم العطاییه - نقد و تفسیر - تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 - عرفان - متون قدیمی تا قرن 14 - رم‍ل‍ی، احمد بن ح‍س‍ی‍ن، ۷۷۳ - ۸۴۴ق. الرساله الرسلانیه -- نقد و تفسیر |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 8023ح25الف 283 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
کشف الغطاء عن حکم ابن عطاء اثر شمس‌الدین محمد بن ابراهیم مصری مالکی مشهور به خطیب وزیری (متوفی 891ق) است. این اثر در موضوع عرفان و تصوف (شرح و تفسیر) به نگارش درآمده و توسط احمد رجب ابوسالم تحقیق شده است.
نوشتار حاضر شرحی بر «الحکم العطائیه» احمد بن محمد بن عطاء الله اسکندرانی شاذلی(متوفی 709ق) است. [۱]. کتاب یاد شده از آثار ارزشمند در موضوع توحید. [۲] و از مهم‌ترین متون ادبی نثر صوفیانه به شمار می‌رود که متضمن فقراتی کوتاه با واژگانی اندک و معانی فراوان است که نویسنده آن را با انواع صنایع ادبی و بدیع آراسته است. به جهت اهمیت این اثر شروح متعددی برآن نگاشته شده است [۳] از جمله آنها شرح مورد بحث است.
شارح تمام حکم ابن عطا را به ترتیب شرح داده است. وی سخنان ابن عطا با واژه قال ذکرده سپس با واژه اقول به شرح آنها پرداخته است. این شرح با ادبیاتی مشابه ادبیات حکم ابن عطا و با رعایت انواع مختلف سجع تدوین شده است. شارح در مواردی چند حکمت را با هم آورده سپس به شرح پرداخته بدون اینکه شرح آنها با هم مخلوط نماید. وی در شرح خود به شواهدی از قرآن کریم، حدیث نبوی، شعر و همچنین سخنان برخی عارفان استناد کرده و از آنها بهره برده است. در این شرح به نقل مطالب نامانوس و عجیب و خارج از تصور عقل به مانند آنچه در برخی از شروح آمده پرداخته نشده است. شارح از عارفان همعصر خود نقل قول نموده همچنین از شروح پیش از خود نظیر شرح ابن عباد و برخی از مصادر مورد اعتماد صوفیه نیز بهره گرفته است. با این وجود اشکالاتی بر روش وی مطرح است. تکرار شرح برخی حکمت‌ها- تکرار برخی شواهد شعری در شرح برخی حکمت‌ها و ذکر غیر حدیث به عنوان حدیث از جمله این اشکالات است. [۴]
در ادامه‌ی اثر شرح «الرسالة الرسلانیة» ابن رسلان دمشقی (م 560 یا 550 یا 699ق) تحت عنوان «الفتوحات الربانیة فی شرح الرسالة الرسلانیة» آمده است. [۵] رساله یاد شده که با نام «رسالة التوحید» نیز شناخته شده [۶]در موضوع توحید و ذکر برخی از حقائق عرفانی است که به شیوه حکم عطائیه و در پنجاه حکمت به نگارش در آمده است. به جهت اهمیت این رساله شرحهای متعدد و مختلفی بر آن نگاشته شده است. [۷] از جمله آنها شرح حاضر است که نویسنده آن را برای ابو نصر قایتبای تألیف کرده است. [۸]
در این اثر نخست متن تحقیق شده رساله یاد شده آمده [۹] سپس به شرح آن به شکل و سبک و خصوصیات شرح پیشین پرداخته شده است. [۱۰]
محقق، متن دو اثر را مطابق با قواعد ویراشی جدید نگاشته و ضمن آن به اصلاح اغلاط در آنها پرداخته و درجای خود به آن اشاره کرده است. وی در پاورقی مطالبی مفیدی را با تکیه بر شرحهای دیگر آورده و شواهد و اقوال مختلف ذکر شده در کتاب را استخراج و مستند سازی نموده است. ترجمه اعلام، توضیح و تفسیر اصطلاحات، واژگان دشوار و نامانوس و اصطلاحات متنها از دیگر کارهای محقق است. وی مطالب اضافه بر متن را میان علامت] [ قرار داده است.. [۱۱]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- حاجى خلیفه، مصطفى بن عبد الله، کشف الظنون عن أسامی الکتب و الفنون، چاپ اول، بیروت، دار الاحیاء، بی تا.