مختصر الآثار

    از ویکی‌نور
    مختصر الآثار
    مختصر الآثار
    پدیدآورانابن‌حیون، نعمان بن محمد (نويسنده) علی، نضال (محقق)
    ناشرمؤسسة الأعلمي للمطبوعات
    مکان نشرلبنان - بیروت
    سال نشر1422ق - 2021م
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد2
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    مختصر الآثار یا «مختصر الآثار في ما روي عن الأئمة الأطهار(ع)»، از آثار قاضی و فقیه ممتاز اسماعیلی و پایه‌گذار فقه اسماعیلیه در قرن چهارم هجری قمری، ابوحنیفه نعمان بن محمد تمیمى مغربى، مشهور به ابن حَیون و ق‍اض‍ی‌ نعمان مصری‌ (259-363ق)، پژوهشی فقهی است که احکام و مسائل شرعی را در ابواب گوناگون بیان می‌کند. پژوهشگر معاصر، نضال علی این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده و برای آن مقدمه‌ای ارزنده نوشته و نویسنده را معرفی کرده است.

    هدف و روش

    • ق‍اض‍ی نعمان مصری‌ با تأکید بر آنکه من قبلا سخنان سرورانم، پیشوایان پاک از اهل‌بیت(ع) را گردآوری کردم و کتاب‌هایی را در باب علم فتوا نوشتم و تبویب و تألیف کردم و احادیث را بر اساس اختلاف راویان آوردم و موارد ثابتش را بیان کردم و ادله و شواهدش را نشان دادم و... تا آنکه تعداد جلدهای آن زیاد شد و دسترسی به آن برای علاقه‌مندان دشوار شد...، افزوده است:

    پس من آن را با نظم و نثر خلاصه کردم، ولی این گزینش‌ها به‌خاطر اختصار زیاد، مطلوب واقع نشد و بسیاری از قاضیان، حاکمان و دوستان از من خواستند که اثری متوسط فراهم کنم تا عموم مردم با علم مسائل حلال و حرام آشنا شوند و من کتاب حاضر را در پاسخ به آنان، به رشته تحریر درآوردم و همه اسانید را نیاوردم و فقط نزدیک‌ترین و بهترین سندها را آوردم....[۱].

    • نضال علی فعالیت‌های علمی خودش را در تحقیق و تصحیح این کتاب شرح داده و از جمله تأکید کرده است که در موارد مشکل، اعراب‌گذاری کرده و هر موردی که نسخه خطی، افتادگی داشته، با استفاده از آثار روایی و فقهی، تکمیل کرده و آن را با نشانه (دو هلال) مشخص ساخته و منابع آن را نیز در پاورقی آورده است[۲].

    ساختار و محتوا

    • این اثر 2 جلدی، شامل باب‌های متعدد فقهی از علم، طهارت، نماز تا قصاص و دیات و حدود و آداب قضاوت است.

    نمونه مباحث

    • «نهی(ص) أن يستقضی من لا يعلم»[۳]؛ یعنی: پیامبر(ص)، به قضاوت طلبیدن شخص نادان را مورد نهی قرار داد.

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه نویسنده، ج1، ص15-16
    2. ر.ک: مقدمه محقق، همان، ص8-9
    3. ر.ک: متن کتاب، ج2، ص543

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها