دیباچه پنجم شاهنامه
| دیباچه پنجم شاهنامه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | هرندی اصفهانی، حمزه بن محمدخان (نویسنده)
فردوسی، ابوالقاسم (نویسنده) یاحقی، محمدجعفر (مصحح) حسینی وردنجانی، محسن (مصحح) |
| ناشر | سخن با همکاری دانشگاه فردوسي مشهد |
| مکان نشر | تهران- مشهد |
| سال نشر | 1395ش. |
| چاپ | یکم |
| شابک | 978-964-372-792-5 |
| موضوع | فردوسی، ابوالقاسم، 329-416؟ق. شاهنامه - نقد و تفسیر |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 9د4ه / 4495 PIR |
دیباچه پنجم شاهنامه تألیف حمزه بن محمدخان هرندی اصفهانی، پژوهشگر و محقق قرن یازدهم هجری؛ تصحیح محمدجعفر یاحقی (متولد 1326ش) و محسن حسینی وردنجانی (متولد 1362ش)؛ این کتاب یکی از مهمترین دیباچههای تحلیلی درباره شاهنامه فردوسی است که در حدود سال 1031 هجری قمری تألیف شده و حاوی تحقیقات ارزشمند درباره تاریخچه شاهنامه و زندگی فردوسی است. دیباچه پنجم از حیث جامعیت و دقت تحلیلی بر دیگر دیباچههای شاهنامه برتری دارد.
ساختار
کتاب شامل دو مقدمه و چهار فصل اصلی است که به همراه تعلیقات، کتابنامه و نمایهها منتشر شده است.
گزارش کتاب
مقدمه نخست کتاب به روش تحقیق و شیوه جمعآوری مطالب اختصاص دارد که نشاندهنده رویکرد علمی و انتقادی مؤلف است. مقدمه دوم به بیان تاریخ خلقت و دورههای اولیه بشری میپردازد که بیشتر جنبه افسانهای دارد.
فصل اول به چگونگی تدوین شاهنامه ابومنصوری و مأموریت دقیقی برای نظم آن اختصاص دارد. مؤلف در این فصل با نگاهی نقادانه به بررسی منابع مختلف پرداخته است. فصل دوم به زندگی فردوسی و زمان آغاز نظم شاهنامه میپردازد و با استناد به شواهد متقن از متن شاهنامه، ثابت میکند که سرودن شاهنامه سالها پیش از به قدرت رسیدن محمود غزنوی آغاز شده بود.
فصل سوم به بررسی روابط فردوسی و محمود غزنوی، اتمام شاهنامه و ابیات هجویه اختصاص دارد. مؤلف در این فصل علل واقعنشدن شاهنامه نزد محمود را تحلیل میکند و 96 بیت از هجویه را نقل میکند که کاملترین نسخه موجود است. فصل چهارم به طبقهبندی پادشاهان ایران به چهار دوره پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان میپردازد.
ویژگی ممتاز این دیباچه، رویکرد تحلیلی و انتقادی مؤلف است که قرنها پیش از محققان معاصر به بسیاری از حقایق تاریخی درباره شاهنامه پی برده بود. کتاب حاضر با تصحیح علمی و تعلیقات مفید مصححان، منبع ارزشمندی برای شاهنامهپژوهان محسوب میشود.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات