الآداب

الآداب
پدیدآوران	بیهقی، احمد بن حسین (نويسنده) مندوه، ابوعبدالله سعید (مصحح)
ناشر	مؤسسة الکتب الثقافیة
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1408ق - 1988م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/ب9آ4 247/8 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

کتاب الآداب تألیف أبي‌بكر أحمد بن الحسين البيهقي (۳۸3-۴۵۸ق) در مکارم اخلاق و آداب اسلامی است.

انگیزه اصلی، جمع‌آوری خلاصه‌ای از احادیث مرتبط با آداب، اخلاق و نیکی‌ها به صورت مختصر و قابل دسترس برای عموم بوده است این هدف نشان می‌دهد که کتاب با نیت تسهیل دسترسی به گنجینه احادیث اخلاقی و آداب، و برای مخاطب گسترده‌تر تألیف شده است. تا کسانی که به کتب مبسوطه (مفصل و گسترده) دسترسی ندارند، کفایت کند و آن‌ها را از آن کتب بی‌نیاز سازد. .

این کتاب در دویست و نود وهفت (297) باب و هزار و پنجاه و دو حدیث از پیامبر(ص) سامان یافته است.

روش نویسنده بعد از عنوان‌بندی، نقل آیات (در صورت موجود بودن) و روایات مطابق موضوع باب از پیامبر(ص)، نقل روایات هم‌موضوع از صحابه و بررسی و ارزش‌گذاری آنها است.

کتاب به آداب، اخلاق و رفتارهای اسلامی می‌پردازد که بر پایه احادیث پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) تدوین شده است. ابواب کتاب دارای موضوعات مختلفی است که برخی از آن‌ها به شرح زیر است: نیکی به پدر و مادر، بردگان و زیردستان، ترحم بر مخلوقات، رعایت حق خانواده، اکرام میهمان، انفاق مال برای حفظ آبرو، فرو خوردن خشم و ترک عصبانیت، حلم، درنگ و آرامش، حیا و ترس، امر به معروف و نهی از منکر، خوش‌خویی، گشاده‌رویی و نرم‌خویی، حسن معاشرت، حقوق مسلمان بر مسلمان، آداب سلام، قهر کردن مسلمان با برادرش در دین، دوری از موضع تهمت، آداب همنشینی، عزلت، عیادت بیمار، نهی از خودپسندی و تحقیر دیگران، نهی از ناسزا گفتن به روزگار هنگام نزول مصیبت‌ها، کراهت ضایع کردن مال، باب فضیلت انفاق به معروف و کراهت بخل و امساک، انصاف، دوری از گمان بد و تجسس، دوری از حسد، غیبت و دنبال کردن عیب‌های مسلمانان، حفظ آبروی مسلمان، فضیلت سکوت،آداب خنده، مذمت شهادت دروغ، نفاق، خلف وعده، افراط در مدح، آداب خوردن و آشامیدن،آداب اسماء و القاب، آداب نشست و برخاست در مجالس.

این عناوین، نشان‌دهنده گستردگی موضوعات اخلاقی و رفتاری و جامعیّت کتاب در پرداختن به جنبه‌های مختلف زندگی اسلامی است که بیهقی در این کتاب به آن‌ها پرداخته است.

منابع مقاله

متن کتاب