تفسیر سورتی الجمعه و التغابن
| نام کتاب | تفسیر سورتی الجمعه و التغابن |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | میلانی، محمدهادی (نويسنده)
حسینی میلانی، علی (محقق) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 102/862 /م9ت7 |
| موضوع | تفاسیر (سوره تغابن)
تفاسیر (سوره جمعه) تفاسیر شیعه - قرن ۱۴ |
| ناشر | الحقائق |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1430 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE12368AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
تفسير سورتي الجمعة و التغابن، اثر سيد محمدهادى ميلانى، با تحقيق و تعليق سيد محمدعلى ميلانى، كتابى است مختصر پيرامون دو سوره جمعه و تغابن كه به زبان عربى نوشته شده است.
ساختار
كتاب با دو مقدمه از گروه نقد و تحقيق و محقق آغاز و مطالب دربردارنده تفسير دو سوره جمعه و تغابن مى‌باشد.
مفسر، نخست، يك يا چند آيه و گاه قسمتى از آيه را ياد كرده، سپس مطلب يا مطالب كلى را كه از آيه يا آيات ياد شده استفاده مى‌شود، به‌گونه‌اى اجمالى عنوان نموده است. سپس مطالب عنوان‌شده را با براهين حكمى و دلايل فلسفى، توضيح داده است [۱].
تعليقات محقق، در پايين هر صفحه آمده و به‌وسيله خطى از متن اصلى، متمايز گرديده است.
گزارش محتوا
در مقدمه گروه نقد و تحقيق، به انگيزه‌اى كه باعث شده است تا اين كتاب براى تحقيق و عرضه انتخاب شود، اشاره گرديده است. برخى از اين امور، عبارتند از:
- اين اثر تفسير قرآن كريم بوده كه با كمى حجم، دربردارنده نكات و مطالب مهمى پيرامون اصول و فروع دين، هرچند به صورت ايجاز و اشاره، مى‌باشد.
- اين كتاب از افادات يكى از فقها و مراجع بزرگ است كه در جمع گروهى از طلاب، در شهر مقدس كربلا ايراد گرديده است و... [۲].
در مقدمه محقق، به اين نكته اشاره گرديده است كه اهميت هر علمى، وابسته به اهميت موضوع آن مى‌باشد و از آنجا كه موضوع علم تفسير، قرآن كريم مى‌باشد، اين علم، از اهميت و جايگاه ويژه‌اى در ميان ساير علوم برخوردار است [۳].
اولين سوره‌اى كه مفسر به آن پرداخته، سوره «الجمعة» مى‌باشد. وى ابتدا به اين نكته اشاره نموده است كه اين سوره، مدنى بوده و بعد از سوره «الصف» و در سال پنجم هجرى نازل شده است [۴].
وى به نقل از صدرالمتألهين ، به خصوصيات و ويژگى‌هاى اين سوره، اشاره نموده است، از جمله: اشتمال آن بر مهم‌ترين مقاصد ايمانى و دربرداشتن اصول حقايق عرفانى از جمله معرفت و شناخت خداوند، حقيقت مبدأ و معاد، كيفيت بعث و ارسال، تعليم و انزال، ماهيت كتاب و رسول و هدايت عقول [۵].
از جمله مباحث مطرح‌شده پيرامون اين سوره، عبارتند از: معنى تسبيح و چگونگى تسبيح تكوينى مخلوقات و موجودات؛ آمدن ماده تسبيح با صيغه‌هاى مختلف در اوايل برخى از سوره‌هاى قرآن؛ تحقيق در لفظ جلاله «الله»؛ صفات خداوند؛ معنى برخى از الفاظ از جمله «الملك»، «القدوس»، «العزيز» و «الحكيم»؛ فرق بين صفات ذات و صفات فعل؛ بحث در مراتب توحيد؛ دلايل بعث پيامبر(ص) از جمله قاعده لطف، وجوب بعث رسل و ممتنع بودن عدم آن؛ معنى امى؛ وجه تمثيل يهود به «حمار» و...
دومين سوره، «تغابن» مى‌باشد. اين سوره، مدنى بوده و بعد از سوره «الجمعة» نازل شده است. در ابتداى اين سوره، به بررسى ضوابط و مميزات موضوعى و خصوصيات روشى مكى يا مدنى بودن سوره‌ها پرداخته شده است [۶].
از جمله مباحث مطرح‌شده پيرامون اين سوره، عبارتند از: احتمالات سه‌گانه پيرامون «له الملك و له الحمد» ؛ افاده حصر از «هو الذى خلقكم...» ؛ بصير بودن خداوند به اعمال بندگان؛ صفات ذات و صفات افعال خداوند؛ استنباط مبدأ و معاد بودن خداوند از آيه «خلق السموات و الأرض...» ؛ التفات از جمله فعليه به اسميه در «و الله عليم بذات الصدور» ؛ معنى استغناء در «و استغنى الله» و...
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده است.
در پاورقى‌ها كه پايين‌تر از تعليقات نوشته شده، بيشتر به ذكر منابع پرداخته شده است.
پانويس
منابع مقاله
1. مقدمه و متن كتاب.
2. موسوى مبلغ، سيد محمدحسين، «بررسى تفسيرهاى تك‌نگارى كتابخانه مركزى آستان قدس رضوى»، پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله پژوهش‌هاى قرآنى، پاييز 1374، شماره 3.
پیوندها
مطالعه کتاب تفسیر سورتی الجمعه و التغابن در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور