الصحیفة السجادیة الکاملة (نسخه کفعمی)
| الصحیفة السجادیة الکاملة (نسخه کفعمی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | علی بن حسین (ع)، امام چهارم (نويسنده)
حکیم، محمد حسین (مقدمهنويس) کفعمی، ابراهیم بن علی ( کاتب) یونسی، جلالالدین ( سایر) |
| عنوانهای دیگر | الصحیفة السجادیة: بخط ابراهیم بن علي الکفعمي: مورخ سنه 867 هجری قمری ** الصحیفة سجادیة ** نسخه برگردان دستخط ابراهیم بن علی کفعمی مورخ سنه 867 هجری قمری از مجموعه سید جلال الدین یونسی |
| ناشر | بنياد محقق طباطبائی ** سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ايران |
| مکان نشر | ایران - تهران ** ایران - قم |
| سال نشر | 1394ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-446-327-3 |
| موضوع | دعاها - علی بن حسین (ع)، امام چهارم، 38 - 94ق. - صحیفه سجادیه - نسخه های خطی - علی بن حسین (ع)، امام چهارم، 38 - 94ق. - صحیفه سجادیه - نسخههای خطی - کتاب شناسی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 1394 3ص8ع 267/1 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الصحیفة السجادیة الکاملة، اثر ابراهیم بن علی کفعمی (وفات 867ق). این کتاب بازنویسی یا نسخهگردانی خاصی از مجموعه کامل دعاهای امام زینالعابدین علی بن الحسین(ع) است که شامل مضامین عالی دینی، اخلاقی و عرفانی هست. این نسخه بر پایه روایت استخراج شده توسط ابراهیم بن علی کفعمی تدوین شده است.
انگیزه نگارش
علیرغم اهمیت صحیفه سجادیه برای تمامی فرق شیعه (امامیه، زیدیه و اسماعیلیه)، نسخههای مهمی مانند نسخه کفعمی در تحقیقات قبلی مغفول ماندهاند؛ لذا، هدف این چاپ، معرفی و بررسی نسخههای خطی ارزشمند و ارائه تاریخی موثق از سیر صحیفه است تا این اثرات کهن که برای او فواید و برکات زیادی داشتهاند، به دیگران نیز برسد[۱].
ساختار
کتاب در یک مجلد، شامل چهار گفتار پژوهشی و نسخهشناختی مفصل درباره سیر تاریخی و نسخههای صحیفه سجادیه، و در ادامه متن کامل دعاهای «الصحیفة السجادیة الکاملة» شامل حداقل پنجاه و هشت دعای اصلی، و سپس بخشهایی همچون استدراکات و فهارس را در بر میگیرد.
گزارش محتوا
پیشگفتار کتاب بر اهمیت و جایگاه «صحیفه سجادیه» بهعنوان یکی از مهمترین کتب شیعه تأکید دارد، بهگونهای که هیچیک از کتابهای مرتبط با شرح و نسخه آن بهاندازه صحیفه سجادیه موردتوجه قرار نگرفته است. در این بخش ذکر شده است که نسخههای این کتاب بر اساس سه روایت اصلی (زیدیه، اسماعیلیه و امامیه) نزد علمای بزرگ از جایگاه خاصی برخوردار بودهاند. این ویرایش از صحیفه سجادیه با هدف ارائه منسجمترین متن ممکن، بر اساس مقابله دقیق نسخههای موجود، بهویژه نسخههای خطی ابراهیم بن علی کفعمی، تهیه شده است[۲].
گفتار نخست: سیر تاریخی صحیفه پژوهی تا قرن ۱۱ق این گفتار به بررسی سیر تاریخی صحیفه سجادیه میپردازد و آن را به سه دوره تقسیم میکند (در این دورهها، اختلافات و تفاوتهای نسخهها، اضافات، و حذفیات در ادعیه بررسی شده است):
- دوره روایت (از ابتدای انشا تا سال ۵۱6 قمری): راویان این دوره عبارتند از: ابن اعلم[۳]، ابن مطهر[۴]، محمد بن صالح[۵]، ابن فضل[۶]، ابن اشکیب[۷] و ابن حماد[۸].
- دوره رواج نزد خواص (از 516 تا ۱1۲۰ق، زمان علامه مجلسی): در این بخش، ترجمهها[۹] و دعاهای پراکنده[۱۰] مطرح شده است.
- دوره رواج عام (از ۱۰۲۰ قمری به بعد، پس از رؤیای محمدتقی مجلسی)[۱۱].
گفتار دوم: محمد بن علی جباعی: این بخش بهتفصیل نسخههای خطی محمد بن علی جباعی (822-886ق) میپردازد [۱۲]. نسخههای جباعی بهعنوان یکی از مهمترین مجموعههای نسخ خطی صحیفه سجادیه شناخته میشوند و اغلب حاوی یادداشتها، حواشی و تصحیحهایی هستند که از مقابله نسخ به دست آمدهاند [۱۳]. نسخههای جَباعی علاوه بر متن صحیفه، اغلب شامل رسالهها یا متون دیگری همچون «رسالة فقهیه» یا «رساله اصول الفقه» منسوب به شیخ جمالالدین ابومنصور نیز بودهاند[۱۴].
گفتار سوم: ابراهیم بن علی کفعمی: این گفتار به معرفی و تحلیل نسخههایی میپردازد که توسط ابراهیم بن علی کفعمی کتابت شدهاند. نسخههای کفعمی از جهت قدمت و صحت موردتوجه هستند و در مقدمه این اثر، نسخههایی که به خط کفعمی بودهاند. [۱۵]، بهعنوان اساس مقابله و تصحیح قرار گرفتهاند. مشخصات این نسخهها عبارتاند از: «ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد»[۱۶]، «الدروس الشرعیة في فقه الامامية»[۱۷]، «الدروس الشرعیة في فقه الامامیة»[۱۸]، «قواعد الاحکام فی معرفة الحلال والحرام»[۱۹]، «ارشاد الاذهان الی احکام الایمان»[۲۰]، «قواعد الاحکام فی معرفة الحلال والحرام»[۲۱] و «کشف الغمة فی معرفة الائمة»[۲۲]. در این بخش همچنین به نسخههای مفقود شده[۲۳] و ویژگیهای مشترک نسخههای کتاب شده به دست ابراهیم بن علی کفعمی[۲۴] اشاره شده است.
گفتار چهارم: گزارش نسخهشناسی: این گفتار بهصورت جامع به مشخصات فنی و محتوایی نسخههای مورداستفاده در تحقیق پرداخته است. مواردی مانند تاریخ کتابت، دعاهای نسخهها، نوع خط، آرایهها، و تاریخچه انتقال نسخهها در این بخش گزارش شده است [۲۵]. یکی از بخشهای مهم این گفتار، شامل «جدول مقابله و مقایسه نسخههای جَباعی و کفعمی» است که اختلاف نسخهها را نشان میدهد[۲۶].
متن صحیفه سجادیه کامله: این بخش حاوی متن تصویر نسخه خطی اصلی صحیفه سجادیه است که شامل پنجاه و هشت دعا از امام زینالعابدین(ع) هست. همان، ص1 الف</ref>. دعاهای این مجموعه با دعای «اذا ابتدأ بالدعا بدأ بالتحمید لِله عَزّ و جَلّ و الثناء علیه» آغاز شده[۲۷] و با «دعائه علیهالسلام فی الشکوی» به پایان میرسد[۲۸].
پانویس
- ↑ ر.ک: مقدمه، ص7- 8
- ↑ پیشگفتار، ص15- 16
- ↑ متن کتاب، ص17-20
- ↑ همان، ص36
- ↑ همان، ص37
- ↑ همان، ص43
- ↑ همان، ص44
- ↑ همان، ص45
- ↑ همان، ص47-58
- ↑ همان، ص63
- ↑ همان، ص67
- ↑ همان: ص ۸۷
- ↑ همان: ص ۸۷, ۸۸
- ↑ همان، ص87- 93
- ↑ همان، ص101-103
- ↑ همان، ص103
- ↑ همان، ص105
- ↑ همان، ص106
- ↑ همان، ص108
- ↑ همان، ص109
- ↑ همان، ص110
- ↑ همان، ص111
- ↑ همان، ص121
- ↑ همان، ص124
- ↑ همان: 141- 146
- ↑ همان: ص ۱۶۰
- ↑ همان، ص14 ید
- ↑ همان، ص188 أ
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.