جلوه نور
| جلوه نور | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سعادتپرور، علی (نويسنده) |
| عنوانهای دیگر | پرتوی از فضائل معنوی فاطمه زهرا (سلام الله عليها) |
| ناشر | دفتر نشر معارف اسلامی |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1371ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | فاطمه زهرا (س)، 8؟ قبل از هجرت - 11ق. - فاطمه زهرا (س)، 8؟ قبل از هجرت - 11ق. - احادیث - فاطمه زهرا (س)، 8؟ قبل از هجرت - 11ق. - فضایل - احادیث |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 8ج7س 27/2 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
جلوه نور؛ پرتوی از فضایل معنوی فاطمه زهرا(س)، تألیف علی سعادتپرور (1305-1383ش)، نویسنده و از روحانیون معاصر است. این کتاب، به بررسی فضایل معنوی، مقامات و منازل والای حضرت فاطمه زهرا(س) و جایگاه ایشان در هستی میپردازد.
انگیزه نگارش
نویسنده در مقدمه کتاب بیان میکند که باوجود نگاشته شدن کتب و رسالات فراوان درباره حضرت فاطمه زهرا(س)، محور عمده این آثار بر خصوصیات تاریخی، اخلاقی و ظلمهای واردشده بر ایشان تمرکز داشته است. در مقابل، مقامات و منازل معنوی آن بانو در جوامع روایی شیعه فراوان موجود است، اما کمتر مورد توجه محققان قرار گرفته است. ازاینرو، انگیزه اصلی از تألیف این رساله، تمرکز بر منازل و مقامات معنوی حضرت فاطمه(س) است. مباحث تاریخی مطرحشده در این کتاب نیز صرفاً بهمنظور بهرهگیری در بیان همین فضایل معنوی بهکار رفتهاند. نویسنده، امید دارد که این شیوه نگرش و تحقیق، بر مبنای متن آیات قرآن کریم و روایات اهلبیت عصمت و طهارت، در میان محققان و سخنرانان مذهبی رایج گردد تا غواصان در دریای عمیق ولایت و امامت بتوانند گوهرهای نابتر و پرفروغتری را کشف کنند[۱].
سبک نگارش
در تنظیم مطالب، حتیالامکان سعی بر آن شده که برطبق سنت حسنه قدما، متن روایات عینا ذکر گردد و تنها در مواردی که نکات حساس و یا مشکلی در ارتباط با موضوع کتاب در متن مربوطه وجود داشته، با «بیان» مختصری در آخر روایت یا پایان فصل ذکر گردیده است؛ به این ترتیب، اولا از تطویل بیدلیل مباحث جلوگیری شده و ثانیا از توجیهات بیمبنایی که گاه در تاریخ زندگی اولیای دین دیده میشود، جلوگیری گردیده است[۲].
ساختار
کتاب با مقدمه کوتاه نویسنده آغاز شده و مطالب اصلی، در قالب یک مقدمه، سی فصل و یک خاتمه، عرضه گردیده است.
گزارش محتوا
- مقدمه: این بخش، به معرفی اجمالی حضرت فاطمه زهرا(س) و لزوم توجه به فضایل معنوی ایشان میپردازد. نویسنده مقدمه را با خلاصه بیانات فصول آینده کتاب که همگی از متن روایات اخذ شده، در معرفی آن حضرت آغاز کرده است[۳].
و در پایان، خوابی را که هنگام تألیف فصل هفدهم این رساله، صبح روز بیستوششم ماه ذیالحجه هزاروچهارصدوهفت قمری دیده شده، آورده است و مقدمه را با آن به پایان رسانده است. در آن خواب، مرحوم علامه طباطبایی، این کتاب را از نویسنده طلب میکند و سفارش میکند که آن را به رفقا بده تا در مجالسشان بخوانند[۴].
- فصل اول (خلقت نوری فاطمه زهرا(س) پیش از خلقت عالم): این فصل، به مبدأ خلقت حضرت فاطمه(س) میپردازد و روایاتی را مطرح میکند که نشاندهنده وجود نوری ایشان پیش از آفرینش جهان و حتی قبل از حضرت آدم(ع) است[۵].
- فصل دوم (فضیلت رسول اکرم(ص) و خدیجه کبری(س)، پدر و مادر فاطمه زهرا(س)): این فصل، به جایگاه و فضایل پیامبر اکرم(ص) و حضرت خدیجه(س)، والدین گرامی حضرت فاطمه(س)، میپردازد و نقش آنها را در سلسله نورانیت و ولایت بیان میکند[۶].
- فصل سوم (خصوصیات انعقاد نطفه فاطمه زهرا(س)): این فصل، به نحوه ویژه و قدسی انعقاد نطفه حضرت فاطمه(س) اشاره دارد که بر اساس میوههای بهشتی و خوراک روحانی پیامبر(ص) شکل گرفته است[۷].
- فصل چهارم (خصوصیات ایام حمل فاطمه زهرا(س)): در این فصل، معجزات و وقایع خارقالعادهای که در دوران بارداری حضرت خدیجه(س) رخ داده است، از جمله تکلم حضرت فاطمه(س) از درون شکم، مورد بررسی قرار میگیرد[۸].
- فصل پنجم (ولادت و خصوصیات تولّد فاطمه زهرا(س)): این فصل، بهتفصیل به چگونگی ولادت حضرت فاطمه(س) و نشانههای عظمت الهی که در این زمان متجلی شد، از جمله حضور زنان بهشتی و کمک آنها در ولادت، میپردازد[۹].
- فصل ششم (اسامی و کنیهها و القاب فاطمه زهرا(س)): این فصل، به بررسی نامها، کنیهها و القاب مختلف حضرت فاطمه(س)، مانند صدیقه، طاهره، زهرا، مبارکه و بتول و معانی عمیق و فضایل نهفته در هریک از آنها میپردازد[۱۰].
- فصل هفتم (طهارت فاطمه زهرا(س)): این فصل، به طهارت مطلق و بینظیر حضرت فاطمه(س) از هرگونه ناپاکی مادی و معنوی میپردازد و روایاتی را نقل میکند که عصمت و پاکی ذاتی ایشان را تأیید میکند[۱۱].
- فصل هشتم (علاقه رسول اکرم(ص) به فاطمه(س) و علاقه او به رسولالله(ص) و خدیجه(س)): این فصل، به بررسی عمق محبت و ارتباط معنوی و عاطفی بین پیامبر اکرم(ص) و حضرت فاطمه(س) میپردازد و ابعاد این رابطه الهی را آشکار میسازد[۱۲].
- فصل نهم (عظمت فاطمه زهرا(س) در پیشگاه الهی): این فصل، بر جایگاه بیهمتا و عظمت حضرت فاطمه(س) در محضر الهی و نزد فرشتگان تأکید دارد و روایاتی را نقل میکند که ایشان را برترین زنان عالم معرفی میکنند[۱۳].
- فصل دهم (سخنان رسولالله(ص) درباره فاطمه زهرا(س)): این فصل، به جمعآوری و تحلیل فرمایشات پیامبر اکرم(ص) در توصیف مقام، منزلت، فضایل و خصوصیات ویژه حضرت فاطمه(س) اختصاص دارد[۱۴].
- فصل یازدهم (عصمت فاطمه زهرا(س)): این فصل، به موضوع عصمت حضرت فاطمه(س) میپردازد و با استناد به روایات و آیات، بیان میکند که ایشان از هرگونه خطا و گناه مبرا بوده و این عصمت ریشه در طینت و خلقت الهی ایشان دارد[۱۵].
- فصل دوازدهم (علم و معرفت و کمالات فاطمه زهرا(س)): این فصل، به ابعاد علمی و معرفتی حضرت فاطمه(س) میپردازد و روایاتی را ذکر میکند که نشاندهنده دانش وسیع، بصیرت عمیق و کمالات بیشمار ایشان هستند[۱۶].
- فصل سیزدهم (ازدواج فاطمه زهرا(س) با علی(ع)): این فصل، به جزئیات ازدواج نورانی حضرت فاطمه(س) با امام علی(ع) میپردازد و بر جایگاه الهی این وصلت تأکید دارد. روایات متعددی در مورد رضایت خداوند و فرشتگان از این ازدواج ذکر میشود[۱۷].
- فصل چهاردهم (فضیلت شوهرش علی بن ابیطالب(ع)): این فصل، به فضایل و مناقب امام علی(ع) بهعنوان همسر حضرت فاطمه(س) میپردازد و نشان میدهد که ایشان برترین مردان و مناسبترین همسر برای حضرت زهرا(س) بودهاند[۱۸].
- فصل پانزدهم (چگونگی ازدواج فاطمه زهرا(س)): این فصل، به ادامه بحث ازدواج میپردازد و به جزئیات بیشتری از مراحل ازدواج، از جمله خطبه عقد در آسمان و حضور ملائکه، اشاره میکند[۱۹].
- فصل شانزدهم (مهریه فاطمه زهرا(س)): این فصل، به بیان مهریه خاص حضرت فاطمه(س) میپردازد و اموری همچون درخت طوبی، بهشت و جهنم (که دوستانش را به بهشت و دشمنانش را به جهنم میفرستد)، چهار نهر فرات و نیل و نهروان و نهر بلخ، بلکه زمین و... را بهعنوان مهریه او ذکر میکند [۲۰].
- عناوین بقیه فصول کتاب عبارتند از:
- زهد و ایثار و استجابت دعا و سایر کرامات فاطمه زهرا(س)[۲۱]؛
- کلمات علی(ع) درباره فاطمه زهرا(س) و سخنان او درباره علی(ع)[۲۲]؛
- علاقه و نحوه رفتار علی(ع) و فاطمه زهرا(س) با یکدیگر[۲۳]؛
- عبادات و بعضی دعاها و تسبیح و نقش انگشتری فاطمه زهرا(س)[۲۴]؛
- گریه و شکایات فاطمه زهرا(س) از امت، بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) [۲۵]؛
- اولاد و تربیتشدگان فاطمه زهرا(س)) [۲۶]؛
- سخنان فاطمه زهرا(س)) [۲۷]؛
- وصایای فاطمه زهرا(س) به علی(ع) [۲۸]؛
- شهادت فاطمه زهرا(س) و غسل و نماز و مزار ایشان و...[۲۹]؛
- سخنان علی(ع) بعد از رحلت فاطمه زهرا(س) [۳۰]؛
- فضیلت مزار و زیارت فاطمه زهرا(س) [۳۱]؛
- مقام و منزلت فاطمه زهرا(س) در قیامت و... [۳۲]؛
- شفاعت فاطمه زهرا(س) [۳۳]؛
- مقام و منزلت فاطمه زهرا(س) در بهشت[۳۴].
- خاتمه: نویسنده در آغاز این بخش، چنین مرقوم نموده است: «در خاتمه کتاب، برخی روایات و یا مطالبی که در فصول گذشته بیان نشده است و یا به بیانی مختصر از آنها گذشتهایم، اشاره میکنیم». وی سپس هجده مطلب را ذکر میکند[۳۵].
پانویس
- ↑ ر.ک: مقدمه، ص7-8
- ↑ ر.ک: همان، ص8
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ص10-18
- ↑ ر.ک: همان، ص18
- ↑ ر.ک: همان، ص19-39
- ↑ ر.ک: همان، ص41-46
- ↑ ر.ک: همان، ص47-56
- ↑ ر.ک: همان، ص57-60
- ↑ ر.ک: همان، ص61-72
- ↑ ر.ک: همان، ص73-80
- ↑ ر.ک: همان، ص81-88
- ↑ ر.ک: همان، ص89-98
- ↑ ر.ک: همان، ص99-110
- ↑ ر.ک: همان، ص111-126
- ↑ ر.ک: همان، ص127-132
- ↑ ر.ک: همان، ص133-146
- ↑ ر.ک: همان، ص147-154
- ↑ ر.ک: همان، ص155-160
- ↑ ر.ک: همان، ص161-172
- ↑ ر.ک: همان، ص173-178
- ↑ ر.ک: همان، ص179
- ↑ ر.ک: همان، ص187
- ↑ ر.ک: همان، ص193
- ↑ ر.ک: همان، ص199
- ↑ ر.ک: همان، ص207
- ↑ ر.ک: همان، ص215
- ↑ ر.ک: همان، ص223
- ↑ ر.ک: همان، ص243
- ↑ ر.ک: همان، ص251
- ↑ ر.ک: همان، ص261
- ↑ ر.ک: همان، ص273
- ↑ ر.ک: همان، ص281
- ↑ ر.ک: همان، ص287
- ↑ ر.ک: همان، ص295
- ↑ ر.ک: همان، ص302-323
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.