شکوفهزار (شرحی بر شرفنامه نظامی)
| شکوفهزار (شرحی بر شرفنامۀ نظامی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | آرزو، سراجالدین علی بن حسامالدین (نویسنده)
خیاوی، زهرا ابراهيماوغلي (محقق) رحيم پور، مهدي (مقدمهنویس) نظامی، الیاس بن یوسف (نویسندۀ متن اصلی) |
| ناشر | سفیر اردهال |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1392 |
| چاپ | یکم |
| شابک | 978-600-313-042-5 |
| موضوع | نظامی، الياس بن يوسف، 530؟ - 614؟ق. شرفنامه -- نقد و تفسیر -- شعر فارسی - قرن 6ق. - تاریخ و نقد |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 8ش4آ / 5127 PIR |
شکوفهزار (شرحی بر شرفنامۀ نظامی) تألیف سراجالدین علیخان آرزو (شارح)، تصحیح زهرا ابراهيماوغلي خياوی و با پیشگفتاری از مهدی رحیمپور؛ این کتاب شرحی بر «شرفنامه» از مثنویهای خمسه نظامی گنجوی است که افزون بر شرح ابیات، وجوه ادبی فراوانی از جمله آرایههای بدیعی، علوم بلاغی، نکات دستوری و نقد ادبی را در بر میگیرد و با نثری شیوا و دلنشین به همراه اشعار و آیات و احادیث نگاشته شده است.
ساختار
این کتاب در یک جلد و 235 صفحه منتشر شده است.
گزارش کتاب
کتاب «شکوفهزار» اثر سراجالدین علیخان آرزو، یکی از برجستهترین ادبای شبه قاره هند، شرحی است بر «شرفنامه» نظامی گنجوی. این اثر نه تنها به شرح ابیات این مثنوی میپردازد، بلکه مجموعهای متنوع از آرایههای بدیعی، علوم بلاغی بهویژه معانی، نکات دستوری و بهطور ویژه نقد ادبی را ارائه میدهد. مصحح کتاب، زهرا ابراهيماوغلي خياوی، در مقدمه اشاره کرده که تصحیح اثر بر اساس نسخه خطی کتابخانه مولانا آزاد دانشگاه اسلامی علیگر هند انجام شده و تلاش گردیده تا ضبط نسخه اساس حفظ و موارد اختلاف نسخههای دیگر در پاورقیها درج شود.
نثر کتاب زیبا، موزون و گاهی مسجع است و با اقتباس از آیات قرآن، احادیث و اشعار فراوان شاعران نامدار آراسته شده است. مهارت مؤلف در نثرنویسی فارسی در سرتاسر کتاب مشهود است. از ویژگیهای بارز این اثر، توضیح واژگان دشوار، معنی مفاهیم آیات قرآنی و اشاره به منابع مورد استفاده با علائم اختصاری است که نشاندهنده دقت مؤلف در صحت کلمات یا تردید در درستی آنهاست.
این شرح همچنین با بهرهگیری از نثری ساده و شیوا، پس از توضیح ابیات، به آوردن شواهد شعری از شاعران مشهور میپردازد. زبان اثر متعادل، ساده و بیپیرایه از تکلف و پیچیدگیهای لفظی و معنوی است و ایجاز از ویژگیهای برجسته کلام آرزو به شمار میرود.
برخی ویژگیهای زبانی و نگارشی نسخه خطی که در تصحیح حفظ شدهاند عبارتاند از: پرهیز از نقطهگذاری و استفاده محدود از ویرگول؛ نوشتن کلمات آغازشونده با «آ» به صورت «ا» (مانند اید به جای آید)؛ استفاده از «ک» عربی به جای «گ» فارسی (مانند کنجوی به جای گنجوی)؛ پیوستهنویسی «می» استمراری به فعل (مانند میکوید)؛ پیوستهنویسی «است» اسنادی به مسند (مانند عبارتست)؛ پیوستهنویسی حرف اضافه «به» در اول کلمه (مانند بفریاد)؛ نوشتن حروف «پ، چ، ژ و یاء» با یک نقطه؛ نوشتن بدون نقطه حروف «ن» و «ش» در مواردی؛ چسباندن ضمایر اشاره «این» و «آن» به کلمات (مانند آنحضرت)؛ چسباندن پسوندهای تفضیلی «تر» و «ترین»؛ نوشتن «ت» با یک نقطه در برخی موارد (مانند سنانی به جای ستانی)؛ نوشتن «زاء» بدون نقطه و شبیه «راء» (مانند امام راری به جای امام رازی)؛ و حذف «ه» بیان حرکت از پایان برخی کلمات (مانند بلک به جای بلکه).
سراجالدین علیخان آرزو که نزدیک به چهل اثر در زمینههای مختلف ادبی از خود به جای گذاشته، در این کتاب دیدگاههای نوینی در حوزههای سبکشناسی، زبانشناسی، بلاغت و نقد ادبی مطرح کرده است. کتاب «شکوفهزار» به عنوان جلد اول از «مجموعه احیای متون» توسط نشر سفیر اردهال در تهران به چاپ رسیده است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات