شرح قرآنی دعای ندبه
| شرح قرآنی دعای ندبه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قرائتی، محسن (نويسنده) ملایی، حسن (گردآورنده) |
| ناشر | بنياد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1395ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-600-7120-76-7 |
| موضوع | دعای ندبه - نقد و تفسیر |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ق4 269/70422 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
شرح قرآنى دعاى ندبه، اثر محسن قرائتى (متولد ۱۳۲۴ش)، مبلغ و مفسر است که به کوشش حسن ملایی گردآوری شده است. موضوع اصلی این کتاب، شرح و تفسیر دعای ندبه با رویکرد قرآنی است که مفاهیم این دعا را با آیات قرآن کریم پیوند میدهد.
انگیزه نگارش
انگیزه نگارش این کتاب، گردآوری مباحث مطرحشده توسط حجتالاسلاموالمسلمین محسن قرائتی در برنامه «درسهایی از قرآن کریم» است. در این برنامه که در سال ۱۳۷۹ش، برگزار شد، ایشان به شرح ۷۰ فراز از دعای ندبه پرداختند و آنها را با آیات قرآن پیوند دادند. هدف اصلی از این تألیف، روشن کردن مفاهیم عمیق دعا برای عموم مردم و استخراج نکات قرآنی از آن بوده است. این اثر در نهایت پس از تدوین، با اعمال پیشنهادات و اصلاحات نویسنده نهایی شده است[۱].
اهمیت کتاب
این کتاب بهعنوان گنجینهای از ارزندهترین معارف اسلامی معرفی شده و هدف آن ترویج معارف مهدوی و فرهنگ انتظار برای ظهور حضرت ولی عصر(عج) است. این اثر دعای ندبه را از منظر قرآنی شرح میدهد و مفاهیم عمیق آن را برای عموم مردم روشن میکند و نکات قرآنی را از آن استخراج مینماید.
ساختار
کتاب با مقدمه کوتاهی از گردآوردنده آغاز و مطالب در سه گفتار، تنظیم شده است.
سبک نگارش
برخی از مهمترین ویژگیهای سبک نگارشی کتاب، به شرح زیر است:
- شیوه نگارش کتاب ساده و روان است تا برای عموم مردم قابل فهم باشد.
- متن، حاوی نکات درسآموز و الهامبخش قرآنی است که از بیانات نویسنده استخراج شده است.
- مباحث بهصورت منسجم و با ترتیب منطقی ارائه شده و به مفاهیم عمیق دعای ندبه میپردازد.
- شرح فرازهای دعا با اشاره مستقیم به آیات قرآن صورت گرفته و رویکرد تفسیری دارد.
گزارش محتوا
در مقدمه (پیشگفتار)، به موضوع کتاب و انگیزه نگارش آن، اشاره شده است[۲].
گفتار اول (جایگاه دعا و برکات دعا برای امام زمان(عج)): این بخش به اهمیت دعا در اسلام میپردازد و آن را غذای روح و عامل رفع کدورت و نشاط معنوی معرفی میکند. تأکید شده است که دعا تنها راه ارتباط با پروردگار نیست، بلکه وسیلهای برای رسیدن به معارف الهی و درک مسئولیتها است؛ بهعنوان نمونه، به اهمیت دعای "اهدنا الصراط المستقيم" در نمازهای یومیه بهعنوان تنها دعای واجب اشاره میشود که راه مستقیم را از خداوند طلب میکند. همچنین، دلایل اهمیت دعا برای حضرت مهدی(عج) بررسی شده؛ از جمله ابراز وفاداری، انتظار فرج و شکرگزاری نعمات الهی. این دعا راهی برای اتصال به امام زمان و نشان دادن تبعیت از ایشان است[۳].
گفتار دوم (دعای ندبه در یک نگاه): این گفتار به بررسی سند و اعتبار دعای ندبه میپردازد و تأکید میکند که این دعا دارای سند معتبر و متصل به امام معصوم است، که بزرگان حدیث مانند سید بن طاووس و علامه مجلسی آن را تأیید کردهاند. اهمیت دعای ندبه در ابراز اندوه، غم و اشتیاق برای ظهور امام زمان(عج) و درخواست برای برقراری عدل و رفع ظلم از جهان است. محتوای دعای ندبه بهصورت کلی شامل تاریخ انبیا و ائمه، از آدم تا خاتم و همچنین انتظار برای قیام امام مهدی(عج) برای برقراری عدالت در جهان است. این بخش بر این نکته تأکید دارد که دعا، اعلام موضعگیری در برابر ظلم و بیداد و دعوت به حق و عدالت است[۴].
گفتار سوم (شرح قرآنى دعای ندبه): این گفتار ستون فقرات کتاب را تشکیل میدهد و به شرح و تفسیر فرازهای دعای ندبه اختصاص دارد. نویسنده ابتدا ترجمهای کلی از هر فراز ارائه داده و سپس به تبیین نکات مهم، مفهوم و مؤثر آن از منظر قرآنی میپردازد و آنها را با آیات کریمه قرآن پیوند میدهد؛ برای مثال، در فراز اول "الحمد لله رب العالمين"، به اهمیت حمد و ستایش خداوند و ربوبیت او بر جهانیان تأکید شده و این مفهوم با آیات مرتبط قرآنی تبیین میشود. در ادامه، فرازهای دیگر دعا بهترتیب موضوعاتی چون صلوات بر پیامبر و آل او، مسئله انتخاب انسان و اراده الهی، نعمات و بلاهای الهی، ایمان و هجرت، داستان پیامبران از آدم تا نوح و ابراهیم و موسی و عیسی و پیامبر اسلام(ص)، مسئله هدایت و نبوت، معراج پیامبر، علم امام، امدادهای غیبی، پیروزی حق بر باطل و قیام امام مهدی(عج) برای برقراری عدالت جهانی و دیگر موضوعات اعتقادی و تاریخی، با ارجاع به آیات قرآن و روایات اهلبیت شرح داده میشود. این بخش با هدف ارائه توضیحات، جزئیات و بصیرتهای قرآنی در مورد هر عبارت از دعا نگاشته شده است[۵].
پانویس
منابع مقاله
پیشگفتار و متن کتاب.