الأحرف السبعة للقرآن
| الأحرف السبعة للقرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | دانی، عثمان بن سعید (نويسنده) طحان، عبد المهیمن (محقق) |
| ناشر | دار المنارة للنشر و التوزیع |
| مکان نشر | عربستان - جده |
| سال نشر | 1418ق - 1997م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | د2 75/5 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الأحرف السبعة للقرآن، اثر ابوعمرو عثمان بن سعید دانی (متوفای 444ق)، در مورد حدیث «نزول قرآن بر هفت حرف» و مباحث پیرامون آن است.
در واقع دانی، این مباحث را بهصورت مستقل تألیف نکرده، بلکه آن را در ضمن مقدمه کتاب «جامع البيان في القراءات السبع»، تحت عنوان «باب ذكر الخبر الوارد عن النبي بأن القرآن أنزل علی سبعة أحرف و بيان ما ينطوي عليه من المعاني و يشتمل عليه من الوجوه»، آورده است و این بخش، توسط عبدالمهیمن طحان، بهصورت مستقل، تحقیق و منتشر شده است[۱].
حدیث نزول قرآن بر هفت حرف، روایات متعدد و طرق زیادی دارد و این روایات و طرق، برخی صحیح و برخی ضعیف و برخی بین صحیح و ضعیف هستند. قدر مشترک بین این روایات، نزول قرآن بر هفت حرف است که بهحد تواتر رسیده است.
بر این احادیث، مباحث مختلفی مترتب است که اهمیت زیادی دارند؛ چراکه مربوط به قرآن، بهعنوان منبع اصلی دین است. از جمله مباحث مهم در اینباره، معنی حروف هفتگانه، وجوه اختلاف حروف هفتگانه، رابطه حروف هفتگانه با قرائات متواتر و شاذ و رابطه هرکدام از آنها، با مصحف عثمانی، میباشد.
عده زیادی در گذر زمان، درصدد تبیین حروف هفتگانه برآمدهاند و آرای مختلفی را در اینباره ارائه کردهاند که تا حد چهل قول نیز میرسد؛ حتی برخی از علما، مانند ابوشامه، مباحث مربوط به این حدیث را در یک کتاب تحت عنوان «المرشد الوجيز»، آورده است[۲].
ابوعمر دانی از جمله علمایی است که بهطور ویژه به این حدیث، پرداخته و مباحث وی از چند جهت دارای ارزش است:
اول اینکه وی از متقدمین شمرده میشود؛ چراکه متوفای 444ق، است.
دوم بهخاطر جایگاه وی در بین علمای قرائت است که امام قراء معاصر خود و همچنین قراء بعدی تاکنون محسوب میشود.
وی در این اثر، مهمترین روایات و اسانید آنها و معنای احرف سبعه را با استناد به قرآن و لغت، همچنین حکمت نزول قرآن بر حروف هفتگانه، و وجوه اختلاف حروف سبعه را نیز آورده است. روال کار وی این است که هر آنچه را که به نظرش میآید، با حدیث و لغت مستند میکند و بحث را به بعد موکول نمیکند و احتمالات موجود در ذهن مخاطب را پاسخ داده و هر شبهه ممکن را هم زائل مینماید.
بعد از مباحث مقدماتی حول حدیث نزول قرآن بر هفت حرف، وی روایاتش را برمیشمرد و مراد از آنها و ارتباط بین احادیث را بیان میکند[۳].
وی در آخر، به برخی مطالب پیرامون نزول و کتابت و جمع قرآن و قرائت و وجوه قرائت آن را مطرح کرده و نظر مختار خود را نیز اعلام میدارد[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.